Vitrin tasarımı içinde bulunduğumuz coğrafyada, daha doğrusu ülkemizde maalesef önemli bir alan olarak algılanmamaktadır. Oysa endüstri devriminden bu yana, özellikle gelişmiş ve/veya tüketiciliğin zirve yaptığı ülkelerde vitrinler ve onların tasarımları ayrı bir uzmanlık alanı olarak ortaya çıkmıştır. Medeniyetlerin başladığı andan bu yana mağazalar var olmuştur. Mağazalar oldu olalı vitrinler de, satışa sunulan malları tüketmeye özendiren araçlar olarak hep yer almıştır.
Bugün ne zaman sokağa çıksak (sokağa çıkma niyetimiz her ne olursa olsun), bizleri tüketime özendiren bir bombardımana maruz kalmaktayız. Yaşadığımız kentin büyüklüğü arttıkça, bu bombardıman daha da yoğunlaşmaktadır. Bulunduğumuz bir çarşıda on tane, yüz tane, bin tane mağaza olabilir. Hepsi de bizi cezbetmeye çalışır ama bunun da en etkili yolu vitrin tasarımlarıdır.
Günümüzde nerdeyse Londra’yı ziyaret etmeyen, merkezinde alışverişe çıkmayan kalmamıştır. Burada binlerce mağaza vardır. Oradan geçenler, bir süre sonra mağazaları fark etmemeye başlamaktadırlar. Ama hepsini değil… Bazı mağazalar vardır ki her seferinde önünden geçerken dikkatinizi çekmeyi başarmaktadırlar. İsmini daha önceden hiç duymamış olsanız bile o mağazalar sizi durdurur ve içeriye çağırır. Kısacası vitrin düzenlemesi sizi o kadar etkiler, öyle bir merak uyandırır, öyle bir özendirir ki kendinizi bir anda o mağazanın içinde bulursunuz.
Vitrinlerin savaşı…
Vitrinler, kanıtlanmış bu becerilerinden dolayı, günümüzde üzerinde uzun uzadıya düşünülmesi, kafa yorulması, para harcanması gereken bir tasarım alanı olarak kabul edilmektedir. Vitrin tasarımı, günümüzde artık ayrı bir meslek dalı olarak yer almaktadır.
Mağazalar, önceleri küçük metrekarelere sahip yerlerdi ve geniş cepheleri yoktu. Bu mağazalara müşteriler de girmezdi. Giremezdi çünkü, müşteriyi sığacak yer yoktu. Satışa sunulan mallar ise, bir yığın halinde mağaza önlerine dizilir, alıcı da onları dışardan, sokaktan görürdü. Dükkan cephelerinin açık olması da burada satılan malların görülmesini mümkün kılardı. Dükkan kapanacağında da ön cephe ahşap veya metal kapaklarla örtülürdü. Dükkan açık olduğu sürece de, kapaklar tezgah görevini üstlenirlerdi. Bu hemen hemen her yerde ayni idi.
Ancak endüstri devrimi ile birlikte fabrikaların seri üretime başlaması, fiyatlarda düşüş sağlanması ile artan talep ve rekabet neticesinde, dükkanlar büyümeye başlamıştı. Alışveriş artık mağaza içinde gerçekleşen bir eylem olmuştur. Alıcılar da artık mağazada satılan malların tümünü dışarıdan bakarak görememeye başlamış; böylece mağaza sahipleri, müşterilerini içeriye çekme yolları aramaya başlamışlardır. Vitrinler ise işte bunun ardından hayatımıza girdiler ve kaldılar.
Dünyanın bir çok yerinde amansız bir mücadele vardır. Ünlü markaların birbilerine karşı verdikleri ve bizleri ürünlerini tüketmeye özendirmeyi amaçlayan mücadeleleri… Ünlü markalar için mağazalarının iç tasarımları ve vitrin düzenlemeleri hayati önem arz etmektedir. Hepsi de mekanlarının görsel/estetik düzenlemelerini, müşteri çekmeye yönelik, satışlarını artırmayı amaçlayan çok önemli bir araç olarak görmektedirler.
Yukarıda da belirttiğim gibi vitrin tasarımı yeni bir alan değildir. Endüstri devriminden bu yana, mağaza sahipleri amaçlarına ulaşabilmek, yani bizlerin dikkatini sağlayabilmek, bize ürünlerini tüketmeye özendirebilmek için vitrin düzenlemesinin uzmanları ile çalışıyorlar ve bu sayede de birbirinden yaratıcı vitrin tasarımlarına sahip oluyorlar.
Siyasi nedenlerden dolayı büyük markaların Kuzey Kıbrıs’ta var olmamaları, vitrin düzenlemesi sektörünün ülkemizde yeterince gelişmemiş olmasına ve önem kazanmamasına etken olmuştur.
Bizim vitrinlerimiz…
Kanıksamıştık çarşılarımızda toz içinde ve yıllarca değişmeyen vitrinleri. Ancak artan nüfusun ve ziyaretçi sayısının getirdiği talep ve de Türkiye markaların burada şubeler açmaya başlaması ile birlikte, son yıllarda vitrin düzenlemesinde gözle görülen bir değişim başlamıştır. Bu sektör henüz Batı’da olduğu gibi bizde farklı bir sektör değildir. Yani emekleme çağında bile değildir. Türkiye markalarının vitrinleri çoğu zaman Türkiye’den hazır gelmekte ve kurulmaktadır. Bu gelişim bile Kuzey Kıbrıs’ta vitrin düzenlemesi konusunda bir nevi devrim yaşanmasına neden olmuş, toz kaplı vitrinlerin tarihe karışmasına sebep olmuştur.
Bu alan neden olmalı?
Vitrin tasarımı konusuna önem vermenin işyerine değer katacağı gerçeğini artık her işyeri kanıksamıştır. Tüm mağaza sahipleri, artık iyi bir vitrin tasarımının, satışa sundukları ürünlerin müşterileri ile iletişim kurmalarına imkan sağladığının bilincindedir. Bu bilincin yerleşmesi ve her gün artan rekabet de beraberinde vitrin tasarımı sektörünün doğmasına ve gelişmesine vesile olacaktır. Vitrin tasarımı sadece ürünlerin güzel sergilenmesinin ötesinde ilgiyi ve satışı artıracak birçok düşünceyi ve yaklaşımı içinde taşımaktadır. Yer aldığı bölgenin kültürel değerlerinden, dükkanın konumuna, yoldan geçen yaya veya aracın algılama açısına, dükkanın sattığı ürünün niteliğine bağlı çok farklı girdilerin değerlendirmesi sonucu ortaya çıkmaktadır. İşte bu yüzden de vitrin tasarımı mağaza satışı açısından oldukça önemlidir. Ve sübjektif düzenlemeler yani güzel bir vitrin düzenlemesinin ötesinde bir olaydır.
