Yıllarca Kıbrıs’ta beraber yaşama ve çözüm için uğraş veren Kıbrıslı Türk müzisyen Yıltan Taşçı ve Kıbrıslı Rum müzisyen Adamos Katsantonis, halkları şarkılarıyla çözüme alıştırmaya çalıştıklarını belirtti
GENÇLERE DESTEK: Adamos Katsantonis, Yıltan Taşçı ile birlikteliklerinin topluma iyi bir örnek olduğunu ifade ederek genç kuşakların şarkılarını dinlemesi ve mesajlarını almasının önemli olduğunu söyledi. İkili gençlere bu konuda destek olmaya da hazır olduklarını söyledi
TARİH ÇÖZÜMÜ YAPANLARI YAZACAK: “Akıncı ve Anastasiadis tarihsel bir sorumluluk üstlendiler çok spesifik bir program uyguluyorlar ve Kıbrıs sorununu çözmek için uğraşıyorlar. Çözüm istemeyen kitleleri hiç dinlememelidirler. Tarih çözüm istemeyenleri yazmayacaktır çözüm isteyenleri ve çözümü sağlayanları yazacaktır.”
Bertuğ TOPAL
Fotoğraflar: Bahadır AYNA
Yıltan Taşçı ve Adamos Katsantonis bu ülkenin birleşmesi için ilk önce toplumlar birleşmeli diyerek müziklerini birleştirdi. Yıllardır ülkenin çözümle yeniden bir araya gelmesine katkıda bulunabilmek adına çeşitli müzik albümleri yaratan ikili Kıbrıs’ta halen daha bir çözüm bulunamaması nedeniyle buruk.
İkili toplumların liderlere yardımcı olması gerektiğini kaydederek, için çalışan iki müzisyen, “Biz şarkılarımızla toplumu çözüme ve birlikte yaşamaya hazırlamaya çalışıyoruz” ifadelerini kullandı.
Havadis Gazetesi, Yıltan Taşçı ve Adamos Katsantonis ile Ara Bölge’deki Dayanışma Evi’nde bir araya geldi. Çözüm ve müziği konuştu.
Soru: Yıllardır devam eden bir birliğiniz var, ülke için şarkılar söylüyorsunuz. Bunu nasıl devam ettiriyorsunuz?
Adamos Katsantonis: Her şey Yıltan Taşçı’nın beni araması ile başladı. 2004 yılının Şubat ayıydı, çok hızlı bir şekilde üretmeye, çalışmaya başladık. Yıltan’la ilk buluşmamız onun 30’uncu yıl anı gecesiydi. Yıltan, 1973-2003 yıllarını kapsayan müziklerini çeşitle besteciler seslendirmişti, biz de o gece Taşçı’nın “Aynı gökyüzü altında” adlı şarkısı birlikte seslendirmiştik, hiç unutulmaz bir konserdi. O gün Yıltan’a hediye olarak bir şarap hediye etmiştim ve sahnede şişe kırılmıştı. Hristiyan inanışına göre şişenin kırılması uğurludur, bizim için uğurlu günler başlayacak diye düşünmüştük. Yıltan’a ‘şişe kırıldı inşallah Kıbrıs sorununun çözülmesinde uğur getir’ demiştim.
Yıltan Taşçı: Adamos Katsantonis’le 8 Şubat 2004’de tanışmıştık. O gün Cem Karaca ölmüştü. 13 yılı aşkın bir süredir beraberiz. Adamos’la bugüne kadar 5 albüm yaptık yurt içi ve yurt dışı konserler gerçekleştirdik. Protest şarkılar yaptık, keşke Kıbrıs sorunu çözülse de bizde az şarkılar yapsak.
Soru: İşbirliğini gençlere aktarmak için birşeyler yaptınız mı?
Adamos Katsantonis: Bizim birlikteliğimiz topluma iyi bir örnektir. Biz 13 yıldır gerek konserlerimizde gerek albümlerimizde bütün şarkılarımızı Rumca ve Türkçe seslendirerek önemli bir örnek teşkil ettiğimizi düşünüyorum.
Bizi 1974 öncesi jenerasyon biliyor, zaten genç kuşakların bizim şarkılarımızı dinlemesi bizim mesajlarımızı alması çok hoşuma gidiyor. Ama bu sorunun cevabını bizden başkası cevaplamalı. Birlikteliğimizle diğer sanatçıları da motive etmemiz gerektiğini düşünüyorum. Biz farklıyız çünkü ikimiz de bir partini peşinden koşan sanatçılar değil kalbimizden gelenleri dışa vuran sanatçılarız, barış için bugüne kadar yaptığımız bütün şarkılarda albümlerde hep cebimizden verdik. Ne zamanki Lokmacı Kapısı’nın açılışında konser vermiştik ve faşistler bize saldırmıştı, kimse bizi desteklemedi. Yıllar sonra Mustafa Akıncı ve Nikos Anastasiadis buluşup da konser düzenleme konusunun konuştuklarında ve bestecilere 10 bin Dolar ödediler, bazı sanatçılar Akıncı ve Anstasiadis döneminde sanatçılığa soyundu, fakat bunu para için yaptılar. Bizim dayanışmamız fırsatçılığa çıkarcılığa dayalı değildir. Bizim temelimizde sert bir ideoloji vardır ve bu bizim kalbimizden geliyor. Para ile bir alakamız yoktur.
Yıltan Taşçı: 13 yıldan fazla bir süredir barış için şarkılar üreten bizler yeni dönemde çağırılmadık. Çok ilginçtir ben Akıncı’nın Kültür Komitesi’ndeyim fakat başkası söylemeli Yıltan ve Adamos konser versin. Fakat olmadı.
Soru: Müzakere süreci devam ediyor, liderler bazı yerlerde tıkanıyor bu süreci sadece liderlere bırakmak ne kadar doğru?
Adamos Katsantonis: Biz şarkılarımızla toplumu çözüme hazırlamaya çalışıyoruz ve bir süreç içinde birlikte yaşamaya. Çözüme karşı olanlar hemen her iki taraftada seslerini yükseltirler. Bir aracız fakat ast olan liderlerin görevleridir. Bir gün Yıltan Taşçı ile Gambilli’ye konsere gidiyorduk, Derinya kapısının açılması için birlikte konser yapmayı planladık, bende Yıltan’a ara Akıncı’yı bir konuşalım dedim. Görüşmelerin durmasından sonraydı, Akıncı hasta idi, bende ona geçmiş olsun dedim ve iki paralık Elam faşitlerine uyup görüşmeleri durduruyorsunuz dedi. Mustafa Akıncı’da bana meclise giren bu küçük Elam örgütünün yegane görevi görüşmeleri durdurmaktı dedi. Bende siz onların istediğini yapıyorsunuz onları amaçlarına ulaştırıyorsunuz sizde Anastasiadisde ülkeye bir barış gelmesini istiyorsunuz ve uğraşıyorsunuz. Hiçbir gerekçe veya terimsel sözcük kullanmadan Kıbrıslı Türklerin ve Kıbrıslı Rumların dostluğu adına görüşmelerin mutlaka yeniden başlamalısınız dedim. Akıncı’da bana dedi ki biz bu aşamada birleşik Kıbrıs için uğraşırken siz Enosis plebisitini mecliste görüşüp onaylamaya çalışıyorsunuz ben ne yapabilirim dedi. Şuanda mutluyum ki son aldıkları kararlarla görüşmeler yeniden başladı.
Soru: Liderlere bir mesajınız var mı?
Adamos Katsantonis: Akıncı ve Anastasiadis tarihsel bir sorumluluk üstlendiler çok spesifik bir program uyguluyorlar ve Kıbrıs sorununu çözmek için uğraşıyorlar. Çözüm istemeyen kitleleri hiç dinlememeleridirler her iki toplumun büyük bir kısmı kendilerine bir görev vermiştir, bölünmeyi ve ayrı yaşamayı isteyenlere kulaklarını tıkasınlar çözüm isteyen insanların istediği barışı adaya getirsinler. Tarih çözüm istemeyenleri yazmayacaktır çözüm isteyenleri ve çözümü sağlayanları yazacaktır. İnanıyorum ki bugüne kadar müzakereleri yürüten görüşmecilerin en cesurları Akıncı ve Anastasiadis’dir.
Yıltan Taşçı: Ben Kıbrıs sorununu bir filme benzetiyorum, bu filmin yönetmenleri AB, ABD, Türkiye ve Yunanistan aktörleri Akıncı ile Anastasiadis toplum ise figürandır. Figüranlar ellerinden geleni yapıyor, aktörlerde uğraşıyor ama ast olan yönetmenlerin tutumudur.
Soru: Tüm müzakereleri kapsayan bir şarkı yapıldı bununla ilgili neler söyleyebilirsiniz?
Adamos Katsantonis: 1974’ten on yıl sonra 1984’te bir şarkı bestelemiştim bu şarkıyı ironik bir şarkıdır orijinalinde “Bin defa görüşürler ama bin birinci görüşmeyi de düşünürler” demiştim. Hep sonraki raundunu görüşüler ama bu rauntlar hep sürer ve bir anlaşma olmaz. Bu 50 yıldır bir seri dizisi gibidir bitmez. Maalesef görüşmelerin bitmemesinden memnun olan kitleler vardır bu durum onların hoşuna gitmektedir. Bu görüşmelerin süre gelmesinden memnun olan çıkarcı kesimler toplumu uyutuyor. Umarım bu seri görüşmeler mutlu sonlar biter. Bu şarkıyı Mayıs ayının 2 haftasından sonra dinleyebileceksiniz. Hatırlıyorum bu şarkımı ilk sunduğumda bana aşırı bir reaksiyon gelmişti ben görüşmeleri eleştiriyordum. Ve şarkının sonunda dalgada geçiyordum “Biz ölmeden bitirin bu görüşmeleri” diye.
Soru: 2003 yılında neden Başkanlık seçimlerine adaylığınızı koydunuz?
Adamos Katsantonis: Başkanlığa adaylığımı koymamın en büyük sebebi AKEL Papadopulos’u desteklemesiydi. O dönemde Annan Planı geliyor, bir çözüm atmosferi vardı herkes Papadopulos’un çözüm konusundaki görüşlerini biliyordu. AKEL Papadopulos’u desteklemekle tarihindeki en büyük hatayı yaptı. Resmi olarak AKEL bunu hata olarak kabul etmez, AKEL Papadopulos’u çözüm konusunda iteklemedi kendi başına bıraktı AKEL Papadopulos’un Annan Planı ile ilgili olarak çok önemli noktaları açıklaması konusunda destek olmadı yuvarlak laflar etmesini sağladı. Annan Planı’nın sadece Rumlara göre olumsuz yönlerini ortaya koyarak hayır oyu verin demesini sağladı bu çok önemli bir sebepti. Bu sadece benim tepkim değildi sanatçı çevrem ve arkadaşlarımda benim aday olmamı istediler. Beni aday gösterdiklerinde birinci turda ne kadar oy alacağımızı bildiğimiz için hedefimiz, ikinci turda benim aldığım oyları kanalize etmemizi isteyeceklerdi biz de “evet kanalize ederiz fakat opera bale binası isteriz konservatuar isteriz” gibi taleplerimiz olacaktı. Aday olurken kafamdaki en büyük plan her iki toplumun kültürel anlamda yakınlaşmasını sağlayacak fikirlerimi söylemekti. AKEL beni bu olaydan sonra partiden sildi ama ben onlardan önce davranarak istifa ettiğimi bildirmiştim. Bunlar Annan Planı’ndan önce yaşandı, çözüm planı geliyor ben o dönem AKEL’siz bu aşamada Papadopulos’un köpeğisiniz vesizin bu sorumluluğunuz dayanışmanız topluma işlediğiniz en büyük hatadır demiştim. Maalesef haklı çıktım.
Soru: Yurtdışından birçok davet alıyorsunuz Kuzey Kore örneği gibi. Sınır Tanımaz Müzisyenler Derneği üyeliğiniz var bunlar size ne katıyor?
Adamos Katsantonis: Biz Kıbrıslıyız ve aynı zamanda global dünyada bir insanız, benim rüyam birleşik Kıbrıs’ı bir kültür merkezi haline getirmektir. Benim bu rüyam içerinde bütün Kıbrıslı sanatçılar düşlerini açıklayabilmeliler, biz bu görüşmeler sürerken işte çözüm olacak diye bekleyemeyiz her ikimizde kendi toplumlarımıza mesajlarımızı vermeye devam edeceğiz. Yıltan Taşçı Kore savaşından sonra Kuzey Kore’ye giden ilk Kıbrıslı Türk’tür. Biz birlikte çok şey yapabiliriz. Eğer çözüm olurda birleşik Kıbrıs kurulursa sanatçıların önünde büyük bir pencere açılacaktır tabi bu sanatçıların içinde Kıbrıslı Türk ve Kıbrıslı Rum sanatçılar birlikte olacak. Kore bölünmüş bir ülkedir tıplı bizim gibi, yani Kuzey Kore insanı binlerce kilometre uzak bir adadan gelen biri Tük biri Rum iki Kıbrıslının birlikte şarkı söylemesini izledi bu önemli bir örnek teşkil etti dünyaya.
Yıltan Taşçı: Sınır Tanımaz Müzisyenler Derneği’ne üye olmak zaten siyasal görüşümüzü de yansıtır. Kuzeyden üye olan bir tek benim. Kuzey Kıbrıs’taki müzisyenlerin de Sınır Tanımaz Müzisyenler Derneği’ne üye olmalarının büyük bir avantaj getireceğine inanıyorum çünkü sürekli davetler alıyoruz. Eurovision Song Contest’e katılabilecek mesela Kıbrıslı Türkler. Kıbrıslı Türk futbol takımı Kaymaklı, Gençlik Gücü UEFA ligine mi katılacak? Evet. Çözüm olursa böyle olacak yani dünyalı olacağız.
Soru: 5 albüm yaptınız. 4 tanesi rock sadece 1 tanesi folk tarzında. Neden rocktan folka geçiş yapma ihtiyacı hissetiniz?
Adamos Katsantonis: Yıltan, 50. doğum gününe bir parti düzenlemişti ve beni de çağırmıştı, toplamda 50 kişiydik. Davetlilerden biride Serdar Denktaş’tı. Yıltan bana Adamos Serdar’a son albümümüzü hediye ettik mi diye sordu. Bende bilmiyorum dedim, Serdar’da bende yok dedi. Normalde birine albüm hediye edeceğimizde Kıbrıslı bir Rum ise ben yazarım Rumca Yıltan bir imza atar, eğer bir Kıbrıslı Türk’e hediye edilecekse Yıltan yazar bir yazı bende bir imza atarım. Serdar Denktaş’a vereceğimizde Yıltan yazdı imzaladı bana uzattı bende düşündün bu Rauf Denktaş’ın oğlu ben içimden gelenleri yazmalıyım albümün kapağına “tek vatan, tek ülke ve tek kültür” yazdım ve imzalayıp kendisine verdim. Serdar Denktaş çok kibar bir insandır ve bana döndü dedi ki “seninle aynı fikirde değilim”. Ben de sordum “neden?”. Bana döndü ve dedi ki “iki vatan, iki toplum ve benzer kültür”. Ben o an şok olmuştum. Dilerim Serdar bey de bizim rüyamızı bir gün paylaşır.
Yıltan Taşçı: Adamos, bir gün bana geldi ve dedi ki “Yıltan, birlikte hep protest şarkılar yaptık yine devam edelim bunları yapmaya ama bizim nenelerimiz dedelerimiz tarlada hayvan güderken birlikte ortak geleneksel şarkılar söylerlerdi. Biz niçin Kıbrıs’ın ortak geleneksel şarkılarını iki dilli yapmayalım, topluma güzel bir mesaj veririz bakın bizim birlikte söylenilen ortak şarkılarımız var” dedi. Ben de Adamos’un bu fikrine çok sıcak baktım ve anında “evet” dedim. Varsın tarzımız değişsin ama bir amaç uğruna yapalım. Biz bu şarkıları iki dilli söylediğimizde, bu şarkıların Türkçesi güneyde, Rumcası ise kuzeyde söyleniyor diyorlar. Ve bu albümü yaptık ve hiç elektronik alet kullanmadık. Çok güzel bir albüm oldu. Adamos ile yaptığımız albümler piyasada 1-2 yıl içinde bitti. Bu albüm ise sadece 1 ayda bitti.
