Tarım ve hayvancılık sektöründe faaliyet gösteren üreticiler, son 4 yılda hükümetlerin tarımdaki faaliyetlerini değerlendirdi, seçim sonrası oluşacak yeni hükümete mesaj verdi.
Duygu ALAN
KKTC’de son 4 yılda 3 hükümet değişti. Ocak ayında yeniden seçime gidilmesi öngörülüyor. Tarım ve hayvancılık sektöründe faaliyet gösteren üreticiler, son 4 yılda hükümetlerin tarım alanındaki icraatlarına ilişkin değerlendirmelerinde hükümetlerin tarımda sınıfta kaldığını ifade etti.
Tarım ve hayvancılık sektöründe üreticiler, 2018 yılının ilk ayında yapılması öngörülen erken genel seçimlerinde milletvekili adaylığını koyanların zaten mevcut hükümetteki siyasiler olduğunu belirterek, gelecek için çok da umutlu konuşmadı.
Üreticilerin gelecekten de umudu yok
Tarımda faaliyet gösteren üreticiler, ülkede halen daha sürdürülebilir bir tarım politikası bulunmadığına işaret ederek son 4 yılda hükümetlerin tarım alanında başarısız olduklarını kaydetti.
Hayvan Üreticileri ve yetiştiricileri Birliği Başkanı Mustafa Naimoğulları, tarım ve hayvancılık sektöründe 4 yıl içerisinde ancak bir arpa boyu yol alındığını söyleyerek çözümlenen sorunların da üreticilerin özverisi ve mücadelesi sayesinde olduğunu savundu.
Kıbrıs Türk Çiftçiler Birliği Başkanı Hüseyin Çavuş Kelle, tarımda başarının ancak sektördeki tüm paydaşlarla birlikte kısa, orta ve uzun vadeli tarım planı, programı oluşturup hayata geçirmekle mümkün olduğunu belirterek bu hususta verilen tüm mücadelelere rağmen halen daha ülkede sürdürülebilir bir tarım politikası oluşturulmadığını söyledi.
Kıbrıs Türk Narenciye Üreticileri Birliği Başkanı Ali Alioğlu ise son 4 yılda sulu tarımda hükümetlerin hiçbir plan program yapmadığını, hiçbir proje üretmediklerini söyledi.
Naimoğulları: Defalarca hükümetlerle karşı karşıya geldik
Hayvan Üreticileri ve Yetiştiricileri Birliği Başkanı Mustafa Naimoğulları, tarım ve hayvancılık sektöründeki sorunlara bir türlü çözüm üretilmemesi nedeni ile son 4 yılda birçok kez eyleme gittiklerini, sorunların çözümsüz bırakılması sebebi ile hükümetlerle sürekli karşı karşıya geldiklerini söyledi.
Naimoğulları, geçen 4 yıllık süreçte ülkede üretilen sütün teminat altına alındığını, hayvan hastalıkları ile mücadelede olumlu yönde ciddi yol aldıklarını kaydetti. Naimoğulları, tüm bu hususlarda başarıya ulaşılmasında üreticilerin desteğinin büyük payı olduğunu söyledi.
Mustafa Naimoğulları, sektörde halen daha sorunlar olduğunu belirterek bu sorunlar nedeni ile üreticilerin ciddi mağduriyet yaşadıklarını ifade etti.
Mustafa Nainoğulları, sektördeki sıkıntıları aktardı: “Son 4 yıl içerisinde üretilen sütün tamamının teminat altına alınması, hayvan hastalıkları ile mücadelede elde edilen başarı gibi bazı konularda başarı sağladık. Tabi bu başarıda üreticilerin payı çok büyük ancak üretici halen daha akaryakıt desteklerini alamadı. 2016-2017’de Orta Mesarya’da ciddi anlamda kuraklık olmasına rağmen bir tek kuruş açıklanmadı. O bölgedeki üreticiler mağdur oldu. En azından verim düşüklüğü altında bir ödeme planı ortaya koyabilirlerdi ancak ortada halen daha bu konuda bir harita bile yok. Yani kuraklık verilip verilmeyeceği de belli değil. Tarımsal destekler ve yem bitkisi desteklerin ne zaman ödeneceği belli değil. Gelecek hükümet bütçeyi oluşturtacak ve üretici Allah bilir ne zaman ödenecek. Yani aslında seçim de üreticiyi ciddi anlamda mağdur edecek. 12 milyon TL küçükbaş hayvancıya verilecek olan destek var. Bunun yerine arpa verilecekti ancak burada da üreticinin yaklaşık 1 milyon TL kaybı oldu. Arpa 71 kuruştan 77 kuruşa çıktı ve yeni fiyatından verildi.”
“Üreticinin siyasetçiye güveni bitti”
Mustafa Naimoğulları, Tarım Sigortası Fonu’nda da ciddi sıkıntılar olduğunu aktardı.
Temmuz ayından beri ülkedeki hayvan tazminatlarının ödenmediğini söyleyen Naimoğulları, “Daha önce ki kurak yılda Tarım Sigortası Fonu Maliye Bakanlığı tarafından borçlandırıldı ve kuraklık ödemesi yapıldı. Hal böyle olunca Tarım Sigortası Fonu’nun hesaplarına el konuldu tüm gelirler şuanda Maliye Bakanlığı’na aktarılmaktadır. Dolayısıyla ödeme güçlüğü yaşanmaktadır. Bu da üretici açısından ciddi mağduriyet yaratmaktadır” diye konuştu.
Naimoğulları, “4 yılda 3 hükümet gördük. Her yıl için eyleme gittik. Eğer biz müdahil olmasaydık, etkin davranmasaydık hiçbir sorun çözülmezdi. Kısacası başarı sağlandıysa bazı konularda bu da bizim katkımızla oldu” dedi.
Mustafa Naimoğulları, seçime yaklaşıldığı şu günlerde siyasetçilerin yine üretimi ve üreticiyi destekleyeceklerini söyleyerek oy toplamaya çalıştıklarını ancak üreticinin bu ülkede artık siyasetçilere itimadının bittiğini söyledi.
Naimoğulları, “Siyasetçilerin ağzında seçim öncesi gene üretim ve üreticinin destekleneceği söylemleri var. Yine yalanlar söylüyorlar. Amaç kırsaldaki oyları almak ancak üretici artık inanmıyor” dedi.
“Gelecekten de umut yok”
Mustafa Naimoğulları son 4 yıl içerisinde üreticinin haklarını alabilmek için hep eyleme gitmek zorunda kaldıklarını söyleyerek her talep de hükümetlerin “bütçe imkanlarını el vermiyor” bahanesinin arkasına saklandığını, tarımda ek bütçe yaratmak için çaba gösterilmediğini dile getirdi.
Naimoğulları, mevcut koşullarda tarımın sürdürülemez olduğunu belirterek tarımın sürdürülebilmesi için en az 200 milyon TL’lik bütçeye ihtiyaç duyulduğunu kaydetti.
Hükümetlerin et kaçakçılığı sorununu da çözemediğini söyleyen Naimoğulları ayrıca halen daha ithal ürünler konusunda bir düzenleme getirilmediğini, ithal ürünlerin ülkeye girişlerinde fon uygulamasının olmadığını söyledi.
Kurulacak olan yeni hükümetten yana da bir umut taşımadıklarını söyleyen Naimoğulları, “Eğer biz yine güçlenmezsek, birçok konuda müdahil olmazsak, birlik olup, mücadele etmezsek sıkıntılar gelecekte de aynen devam edecek. Çünkü bana göre yine koalisyon hükümeti olacak ve aynı sıkıntılar yaşanacak. Şimdi herkes toz pembe resimler çizmeye çalışıyor ama biz bu filmi defalarca izledik. Ben 14 yılda, 14 tarım bakanı ile çalıştım. Tarımda hükümetler başarılı olmadı” diye konuştu.
Kelle: Tarım politikası olmazsa olmaz
Kıbrıs Türk Çiftçiler Birliği Başkanı Hüseyin Çavuş Kelle, verilen tüm mücadelelere rağmen halen daha ülkede sürdürülebilir bir tarım politikası oluşturulmadığını belirtti.
Kelle, şuana kadar hep üreticinin geçmişten alacakları ile ilgili ödemeler noktasında olumlu gelişmeler yaşandığını belirterek “Bu da zaten direkt hükümetlerin sorumluluğu olan Doğrudan gelir Desteği ile ilgili. Bu yüzden bunu da aslında başarı diye nitelendiremeyiz” dedi.
“Bizim beklentimiz tarımdaki tüm paydaşlarla kısa, orta ve uzun vadeli tarım planı, programı oluşturup hayata geçirmekti” diyen kelle ancak yapılan icraatlara bakıldığında bunlarla ilgili herhangi bir adım atılmadığını dile getirdi.
Hüseyin Çavuş Kelle, şunları söyledi: “Tarımda, tohumdan topraktan başlayarak halka tüketim noktasına kadar herhangi bir plan, program, verim olmadığı ortada iken bununla ilgili gerçek, somut anlamda bir çalışmanın olmaması bizleri üzmüştür. En önemlisi sulu tarımda çiftçi kayıt sistemi oluşturmamız gerekirdi ki denetlenebilir tarım hayata geçirilsin, güvenirli gıdaya ulaşım sağlanabilsin. Güçlü bir üretim sektörü, güçlü çiftçi varsa bunlar olur ama ülkemizde şuan hiçbir sektörde güçlü üretici bırakılmadı, yaratılma olanağı da sağlanmadı. Bununla birlikte içme suyu olarak gelen su yeni bir ümidi ortaya koydu, tarımda da kullanılabileceği gerçeği ortaya çıktı peki ihalesi tamamlanmasına rağmen hangi ürünlerle ilgili ne ekeceğimiz, ürün çeşitliliği noktasında bir çalışma olmadı. Bununla birlikte eş zamanlı yapılması gereken iç pazar ve yurtdışı pazarının nasıl olması gerektiği konusunda ve Pazar yaratılması noktasında bir çalışma yapılması lazımdı. Aksi halde üretici kendine göre ekim dikim yapıp ülkeyi gıda çöplüğüne döndürecektir.”
Kelle, “Ümidimiz gerçek anlamda bir tarım politikası oluşturmak ve tüm paydaşlarla birlikte bir politika oluşturmak lazım” dedi.
Alioğlu: vatandaşın artık siyasi iradeye güveni kalmadı
Kıbrıs Türk Narenciye Üreticileri Birliği Başkanı Ali Alioğlu, tarım alanında son 4 yılda olumlu hiçbir gelişme olmadığını belirtti.
Alioğlu, sulu tarımsa yaşanan en büyük sıkıntının su olduğunu belirterek Türkiye’den gelen suyun sulu tarım alanında kullanılmasına ilişkin halen daha KKTC hükümetleri tarafından bir plan proje ortaya konmadığını söyledi.
Ali Alioğlu, şunları söyledi: “Mayıs ayında Türkiye’ye bir ziyaretimiz oldu ve Türkiye Cumhuriyeti Orman ve Su İşleri Bakanı Sayın Veysel Eroğlu ile görüştük. Kendileri o görüşmede bize bu konudaki gerçek bilgileri verdiler. Geçitköy Barajı’na gelen bu suyun Güzelyurt ve Karpaz tarafına sulu tarım alanlarına verilmesi ile ilgili projenin 110 milyon TL’ye yakın bir maliyetinin olduğunu bunun 2017 yılında ihaleye çıkarılıp, sonuçlandırılıp çalışmalarının başlanacağına ilişkin teyit almıştık. Bizim hükümetler bu konuda bir çalışma yapmadı, hiçbir çaba göstermedi. Asrın Projesi’nin temelleri 7 yıl önce atıldı. KKTC’de hükümetler geçen bu 7 yıl içerisinde herhangi bir ÇET raporu, proje hazırlayıp da bu suyun bir çalışmasını yapmadı. 2013 yılında bu su KKTC’ye aktarılırken bence 2016-2017’de sulu tarıma verilebilirdi. 3 senelik bir kaybımız oldu. Bu da mevcut hükümetlerden kaynaklandı. Vatandaşın artık siyasi iradeye güveni kalmadı.”
“Aynı yüzlerle seçime gitmek statükonun devamıdır”
Ali Alioğlu, 2018 yılının ilk ayında bir erken genel seçimin öngörülmesinin kendilerine heyecan vermediğini belirterek, “Seçime gidilmesi, ülkede değişikliğe gidileceği anlamına gelmez. Bana göre siyasi partiler, halkın şikayetlerini değerlendiren, bilirkişi, seviyesi yüksek insanları, yeni yüzler, genç ve dinamik insanları aday göstermelidir. Yine aynı yüzlerle seçime gitmek statükonun, mevcut düzenin devamıdır. Vatandaşın çok da bir beklentisi olduğunu düşünmüyorum” diye konuştu.
Alioğlu, “Biz sektörlerimizde en iyisini yapabilmek için gönüllülük esasında çalışan askerleriz. Arazilerin verilmesi, ihalelere usulsüzlük karışması, istihdamlar, krediler bunlar da hükümetlerin görevi olmamalıdır. Hükümetlerin görevi de vatandaşın derdine çare üretmektir. Yapılan her seçim tarım sektörü için büyük bir kayıptır. Bizim politikamız topraktır. O yüzden muhatap olacağımız insanların alın terimizin karşılığını verecek kişiler olmalıdırlar. Bakanlıktakiler, sahada çalışan, üretici ile iç içe olan kişiler olmalıdırlar. Bizim siyasi iradeye ihtiyacımız var. Beklentimiz hep para değildir. Bu ülkenin düzgün işleyen düzene de ihtiyacı vardır” diye konuştu.
“Seçim tüm sektörler için dezavantaj olacak”
“Ülkenin yine bir seçime gitmesi tüm sektörler için dezavantajdır” diyen Alioğlu, devletin bütçesinden paraların yine boş yerlere atılacağına inandığını söyledi.
Seçim sisteminin de doğru olmadığını savunan Alioğlu, seçmen sayısında yüzde 2’lerde hatalar, yanılgılar olacağına inanıyorum” dedi.
