Futbol, dünyada önemli bir ekonomik sektör haline gelmiştir. Bunu şu anda Brezilya’da yaşanan Dünya Kupası’nda da yakından görmekteyiz. Milyarlarca insan bu büyük organizasyonu izlemektedir. Futbol takımlarına ve tesislerine milyarlarca dolar harcanmaktadır. Ülkemizde de futbol, dünyada olduğu gibi tüm spor branşları arasında en popüler olanıdır. Çeşitli liglerde, yüzlerce futbol kulübü faaliyet gösteriyor. En küçük köylere kadar futbol kulüpleri kurulmuş durumdadır. KKTC’de hakem, gözlemci, sağlık ekibi, futbolcular, antrenörler bu işten gelir elde etmektedirler. Devlet, futbola her sene milyonlarca TL kaynak aktarmaktadır. Fakat, devlet kaynakları yetmemekte, kulüpler de milyonlarca TL harcama yapmaktadırlar. Kulüp başkan ve yöneticileri iş hayatlarından elde ettikleri gelirlerinden, kulüplerine kaynak aktarmakta ve ülkemizde futbolun devam etmesine önemli katkılar yapmaktadırlar. Zaten, bu katkıları yapan başkan ve yöneticiler de bu işten vazgeçseler, futbol takımları çok zor günler yaşayacak, belki de kapanma noktasına gelecektir.
Başkan ve yönetici katkısı fazla olan kulüpler, zirveye oynamakta, bu katkılar azalınca küme düşmeler ve başkan adayı çıkmayan kulüpler gündeme gelmektedir. Bu yüzden, başkan, yöneticiler ve devletin üzerinden bu yükü almak gerekmektedir. Bunun için yapılması gerekenler vardır. Öncelikle, ülkedeki futbolun tanımının yapılması gerekmektedir. Şu anda profesyonellik mi var? Amatörlük mü? Yoksa ikisi arasında olan ilgini bir yerde miyiz? Bunu netleştirmek lazımdır. Çünkü, özellikle Süper Lig’de futbolcular önemli miktarda transfer parası ve maaş almaktadırlar. Fakat, ülkede profesyonellik yoktur denmektedir. Dayanak olarak da, hemen hemen her futbolcunun başka bir profesyonel işi var denmektedir. Futbolu da deyim yerindeyse 2. iş olarak, part-time yapmaktadırlar. Futbolumuz amatör de değildir. Çünkü hemen hemen bütün futbolcular bir miktar para kazanmaktadır. Dolayısıyla, adı amatör ama uygulamada profesyonel gibi gelirler de, elde edilmektedir. Sonuç olarak, ne kuş, ne de deve misali bir durumla karşı karşıyayız.
Mevcut durumda, KKTC’de futbola harcanan paralara ve emeklere yazık olmaktadır. Uluslararası hiçbir teması olmayan futbolcular ve futbol kulüpleri kendi içinde mücadele etmekte ve hiçbir zaman hedeflerini büyütememektedirler. Dış temas olmamasına rağmen, ülke dışından gelen yabancı futbolculara da, önemli masraflar yapılmaktadır. Bütün bunlar, sadece Şampiyonluk veya küme düşmemek için yapılmaktadır. Şampiyonluktan ve küme düşmemekten başka, bir başarı ölçütü yoktur. Lefkoşa’nın 3 büyük kulübü, geçen sene 3,5-4 milyon TL para harcayarak sezonu geçirmişlerdir. Bu paraların büyük bir kısmı tesisleşmeye veya gelir getirici yatırımlara harcansaydı daha rantabıl olacaktı. Maalesef, sadece futbolcu transfer ve maaşlarıyla, kulübün diğer cari harcamalarına gitmiştir bu paralar.
Ülkemizde, futbola önemli kaynaklar aktarılmasına rağmen beklenen gelişme olmamakta, gençler de motivasyonlarını kaybetmektedirler. Futbol sektörüne harcanan astronomik paralar, dış teması olmayan bir lig için değer mi diye de sorgulanmalıdır. Bu paraların, kendi kendimize oynadığımız bir arenada harcanması ekonomik akla uygun mudur diye ciddiyetle tartışılmalıdır.
Bu yapı, sürdürülebilir bir yapı değildir. Bu yapıdan biran önce kurtulmak gerekmektedir. Devletin ve yöneticilerin üzerindeki ekonomik yükü azaltmak için yürürlükte olan Sponsorluk Yasası’nı geliştirerek mutlaka uygulamamız gerekmektedir. Sponsor olacak ve kulüplere kaynak aktaracak şirketlerin yaptıkları katkılar direk olarak ödeyecekleri vergi matrahından düşülmektedir. Bu durumdan şirketlerin bilgilendirilmesi, spora katkıları artıracaktır.
Diğer bir önemli adım da şu olacaktır. Yatırım yapmak isteyen kulüplere, devlet, arazi tahsisi yapar ve bu kulüpler de buralara tesis ve gelir getirici yatırımlar yaparlarsa, kulüpler sabit gelirlere kavuşacak, ne devletten ne de yöneticilerinden çok fazla miktarlarda kaynak talep etmeyeceklerdir.
Nitekim, Lefkoşa’da 2 büyük kulübümüze arazi tahsisleri yapılmış ve tapu işlemleri tamamlandıktan sonra, kendilerine araziler teslim edilecektir. Bundan sonra, bu kulüplere düşen görev de, oralara ihtiyaç duyulan tesis ve yatırımları süratle yapmaları olacaktır.
Bunlar gerçekleştiği taktirde, kulüplerimiz artık başkan ve yönetici bulma sıkıntısı yaşamayacaklardır. Çünkü, her ay sabit geliri olan bir kulübe, herkes yönetici olmak isteyecektir.
Bir diğer önemli husus da, kulüplerin yavaş yavaş birleşme yoluna gitmeleridir. Bu kadar fazla kulübe, ne devlet ne de sponsorlar yeteri kadar katkı yapabilir. Bu yüzden, hem tesisleşme hem de cari harcama giderlerinin azalıp, daha rantabıl olması için kulüp birleşmeleri mutlaka ciddi olarak düşünülmeli hatta özendirilmelidir. Futbolumuzun şu anki yapısı sürdürülebilir değildir. Bu yapıdan kurtulmak için, yukarda saydığım tedbirler hayata geçirilmeli, ayrıca dünyaya açılmak ve uluslararası camiada yer almak için yapılacak girişimler ve müzakereler de her zaman desteklenmelidir. Diyalog ve görüşmeden hiçbir zaman kaçınılmamalı ve umutla mücadeleye devam edilmelidir.
