Avrupa ve Japonya Merkez Bankaları’nın parasal genişlemeye gideceği beklentisinin yarattığı iyimserlik piyasalarda toparlanmaya neden oluyor
Son 2 günde 27 dolar seviyesinden 33 dolar seviyesine yaklaşan petrrol kabaca % 20 yükseliş kaydederek moralleri toparladı
27-28 Ocak toplantısında FED’in politika tonunu yumuşatmasını bekliyoruz
Bu nedenle, EUR/USD paritesinde 1,08 seviyesininin altı alım yönünde değerlendirilebilir
USD/TL kurunda da benzer bir şekilde 3 ve altına doğu gevşemeler alım fırsatı yaratacağını düşünüyoruz
Piyasa Özeti ve Yorumu
Yeni bir hafaya başlarken, geride bıraktığımız haftanın devamı niteliğinde göreceli iyimser havanın devam ettiğini görüyoruz. Hatırlanacağı üzere, Avrupa Merkez Bankası’nın Perşembe günü sonuçlanan olağan toplantısı ardından mikrofon karşısına geçen Başkan Draghi düşük petrol fiyatlarının yarattığı % 0 hatta negatif enflasyon tehdidine karşı Mart ayını işaret ederek ne gerekiyorsa yapılacağına vurgu yapması, devamında parasal genişlemenin okyanusun diğer tarafından Japonya’da da devam edeceği algısının oturması ile likidite bağımlısı olan küresel piyasalarda yeniden parti havası etkili oldu. Hatırlancağı üzere, son yılların en sert satış baskının ile başlayan 2016’nın ana nedeni Çin’den başlayan sermaye çıkışlarına paralel Çin borsasının 2 gün işleme kapanması, akabinde tırmanan jeopolitik riskler ve yavaşlayan dünya ticaretine paralel çöken emtia fiyatlarının öncülüğünde artan riskten kaçış eğilimi nedeniyle güvenli limanlara sığınmaya isteği idi. Gelişmekte olan ülke para birimleri üzerinde ciddi anlamda satış baskısı kuran bu olgu, petrol fiyatlarının oldukça sert bir şekilde ve kısa bir zaman diliminde 27 dolar seviyelerine gerilemesi ile petrol ve emtia ihraç eden ülke ve şirketler satış baskısından kaçamazken, operasyonları da tehlikleye giren petrol üreticisi şirketlerin hisse senetlerinde görülen satışlar borsaları kırmızı bölgeye itti. Başta Rusya, Brezilya, Güney Afrika, Kanada, Norveç ve Meksika satış baskısından nasibini alırken, enerji ithaatçısı olan Türkiye ise satış baskısına karşı göreceli olarak dirayetli kalmayı başarabildi. Rus Rublesi ve Güney Afrika Randı dolar karşısında tarihi yüksek seviyeleri test ederken, USD/TL kuru ise 3,06 seviyesine varan yükselişi ile seçim döneminde test ettiği 3,0750 seviyesinin şimdilik uzağında kalmayı başarabildi. Özetle, TL’de şimdilik tarihi yüksek seviyeler test edilmedi. Türk Lirası’nın makroekonomik anlamda güçlü olması ve düşün enerji fiyatlarının netice itibarı ile Tükriye’nin enerji faturasını ve dolayısıyla cari açığını daha da aşağıya çekeceği beklentisi, TL’yi bir yere kadar desteklediğini söyleyebiliriz. Hatırlacağı üzere, 2011 yılından kabaca 80 milyar dolar seviyesine ulaşan cari açık TCMB’nin fiyat istikrarı yanısıra finansal istikrarı da para politikası setine dahil etmesine neden olmuş; TL’nin değer kaybına müsade edilmesi ile cari açık da kademeli olarak gerileyerek geçen ay 40 milyar doların altına indi. Türkiye’de devam eden büyüme ve mali disiplin önemli bir çapa görevi üstlenese de, maliyet kaynaklı enfasyon ve TCMB’nin yakın gelecekte izleyeceği para politikası yine de kafa karıştırmaya devam ediyor. Enflasyonun yılı, enerji fiyatlarının sert düştüğü bir ortamda kur geçikenliği ile hedeflerin çok üzernde tamamlaması ve yakın bir gelecekte çift haneli seviyelerin görülebileceği beklentisi ise negatif tarafta duruyor. Her ne kadar şu anda düşen enerji fiyatları Türkiye’nin işine yarasa da, genel havanın düşük enerji fiyatlarının yarattığı moral bozukluğu ve dünya talebinin düşük seviyede seyretmesi anlamı taşıdığı için TL ve TL cinsi yatırım araçları da dışardaki negatif havaya karşı kayıtsız kalamıyor. TL’nin dış şoklara karşı güçlü kalması için bünyesini güçlü tutması gerekiyor. Bu nedenle yabancı yatırımcıyı içeriye çekecek ve para girişinin devam edeceği bir ortamın sağlanması gerekiyor. Bunun için de satın alınacak bir hikaye yaratmak gerekiyor. Hikayenin şu anda eksik olması, TL’nin de istenilen boyutta olumlu ayrışmasını engelliyor. Takip edebildiğimiz kadar ile, gerek Başbakan Davutoğlu’nın İngiltere’de düzenlediği yatırımcılar toplantısı, gerekse Davosta’ki görüşmelerin demokrasi, özgürlük, hukuk ve reformlar ve elbette TCMB para politikası ekseninden bir çok soru işretleri barındırdığı konuşuluyor.
Geride bıraktığımız hafta Avrupa Merkez Bankası’nın Mart ayında mevduat faizini daha da indireceği hatta parasal genişleme tutarını da artıracağı beklentisinin yarattığı iyimserlik ile oluşan olumlu hava ve dahası dünya genelinde şu anda etkili olan moral bozukluğu nedeniyle FED’in de 2016 yılında tahmin ettiğinin aksine 4 kere 25 baz puan olmak suretiyle toplamda 100 baz puan faiz artırımayacağı beklentisinin yarattığı iyimserlikle birleşince, yılbaşından itibaren etkili olan satıcılı havanın da hızlı bir şekilde yumuşadığını hatta yaraların sarıldığını görüyoruz. USD/TL kuru 3,05 – 3,06 aralığında günlerce vakit geçirmesi ardından oluşan olumlu havaya paralel Cuma günü hızla 3 seviyesine varan bir geri çekilme yaşarken, olumlu hava ile dip seviyelerden toparlanan petrol de 2 günlük zaman diliminde yaklaşık % 20 yükselerek 27 dolar seviyesiden 33 dolar seviyesin yaklaştı. Petrolün toparlanması ile Ruble’nin de toparlanma kaydettiğini not edelim. Hatta, 2014 Temmuz ayından beridir faiz artıracağı beklenen İngiltere’nin düşük petrol nedeniyle faiz artırımını yine ötelemesi ve yakında Avrupa Birliğinde kalıp kalmamayı referanduma götürecek olan İngiltere’nin pound üzerinde yarattığı baskı bile Cuma günü hafifledi. 1,4075 seviyelerine kadar gerileyen sterlin, havanın toparlanması ile 1,4350 seviyelerini test ederken, GBP/TL kuru da 4,28 seviyesindeki dip noktadan toparlandı.
Görüleceği üzere, aslında yukarda özetlemeye çalıştığımız konu çok basit. Çin ekonomisi 2008 krizi sonrası dünyanın yavaşlaması ile iç taleple büyüme yönünde yaptığı yatrımlar netice itibarı ile yıllardır tasaruf yapan halk tarafından sahiplenilmeyerek tabir caise atıl kaldı. Çin’de tasarruf oranının % 50 olduğunu not edelim. Dahası, 1,4 milyar nüfüsa sahip Çin’de 940 milyon kişinin günlük 5 dolar ve altında çalıştığını da paylaşalım. İç talebi canlandırmak adına büyük bir borç yaratan ve çarkları eskisi kadar hızlı dönmeyen bir ekonominin elinde ciddi anlamda atıl bir kapsasitenin de bulunması yatırımcıların Çin’den çıkmaya başlamasına neden oluyor. Kaçan sermaye aslında Çin’in artık eskisi kadar büyüyememesine ve dünyayı taşıyacak gücü kalmadığına işaret ediyor. Dünyanın en büyük emtia ithalatçısı olan Çin’in talebi azaltması ile çöken emita fiyatları, Perşemebe günü aşırı satış baskısından nispten ECB’nin daha fazla para dağıtacağım sözü ile yerini toparlanmaya bırakırken, piyasalarda ise sanal bir mutluluk havasını oluştuğunu not etmek gerekiyor. Yaşlı nüfüsü nedeniyle büyüyemeyen ve tüketmeyen Japonya’nın enfasyon yaratmak adına ekonomisini likidite okyanusuna döndürmesine rağmen halen daha para basacağı beklentsi ile piyasalarda adeta toparlanma görüyoruz. Asıl soru şu. Nereye kadar? Çin’de sorunların tüm çıplaklığı ile masa üzerinde olması, Çin’li otoritelerin krize karşı ne yapması gerekiğini tam olarak bilmemesi, dünyanın ticaret anlamında daha yavaş döndüğünü artık kabul etmek gerekiyor. Dışarda havanın iyimser olmaması, içerde ise TCMB’nin para politikasının tam olarak nereye gittiğinin tam anlaşılamaması, devam eden jeopolitik riskler nedeniyle temkinli tarafta olunması gerektiğini düşünüyoruz. Kurda yaşanan geri çekilmenin devam etme ihtimalini bu bağlamda zayıf görüyorum. USD/TL kurunda olası 3 seviyesinin altına doğru gevşemeler; GBP/TL kurunda ise 4,28 seviyeleri alım yönünde kollanabileceğini düşünüyoruz. EUR/USD paritesinde ise 1,0750 – 1,08 aralığından EUR’ya yeniden talep gelme ihtimalinin olduğunu göz ardı etmiyoruz.
https://www.iktisatbank.com/doviz-kurlari
