“DİZ ÇÖKMEYİZ”: Navtex’in Nisan 2015’e kadar uzatılma kararının ardından Rum tarafının müzakere masasına dönmesinin “diz çökme” anlamına geleceğini belirten Anastasiadis’e yakın kaynak, bunun mümkün olmadığını belirtti
“HOŞ DEĞİL”: Gelinen aşamayı “hoş olmayan bir durum” olarak değerlendiren Anastasiadis’e yakın kaynak, Anastasiadis’in bir an önce müzakere masasına dönmek istediğini öne sürdü
“EROĞLU’NA YARAR”: Aynı kaynaklar, “Müzakere masasının oluşmamasının, Türk tarafında çözüm istemeyen çevrelere yaradığı gibi, Eroğlu’nun seçim kampanyasına da destek sağlar” dedi
ANASTASIADIS NE DEMİŞTİ:
1- Rum tarafının egemenlik haklarına saygı gösterilmezse masaya dönmem
2- Kıbrıs’ın doğal kaynakları devlete aittir, devlet de yasal sahibinin seçtiği hükümetten oluşur
3- Kıbrıslı Türklerin doğal kaynaklara yönelik hakkı ancak kapsamlı çözümden sonra oluşur
4- Anlaşmaya varılamayan belirsiz konular, haritalar sunulduğu zaman ve çözüm sürecinin son aşamasında görüşülür. Yani, doğal gaz konusu toprak konusu ile ilişkilendirilir
Havadis-ÖZEL
Kıbrıs Rum Yönetimi, Nikos Anastasiadis’in, “Egemenliğimizi tanıyın” çıkışının ardından, KKTC’nin Navtex süresini uzatma girişimi nedeniyle şaşkın.
Rum Başkanlık Sarayı’na yakın diplomatik kaynaklar, Kıbrıslı Türk gazetecilerle bir araya gelerek, süreçle ilgili bilgi aktardı.
Gelinen aşamayı “hoş olmayan bir surum” olarak değerlendiren diplomatik kaynaklar, Anastasiadis’in bir an önce müzakere masasına dönmek istediğini öne sürdü. Aynı kaynaklar, “Müzakere masasının olmamasını, Türk tarafında çözüm istemeyen çevrelere yaradığı gibi, Eroğlu’nun seçim kampanyasına da destek sağlar” dedi.
Navtex’in Nisan 2015’e kadar uzatılma kararının ardından Rum tarafının müzakere masasına dönmesinin “diz çökme” anlamına geleceğini belirten diplomatik kaynaklar, bunun mümkün olmadığını belirtti.
“Navtex’i Eroğlu istedi”
Rum kaynaklar, kendi bakış açılarla süreci değerlendirirken, çözüm istemeyen ve çözüm için adım atmayan Eroğlu liderliğinin Navtex’i istediğini ve desteklediğini düşünüyor.
BM Genel Sekreteri Kıbrıs Özel Temsilcisi Eide’nin görevini yaptığını ve Navtex olmasaydı, müzakere masasının kurulacağını vurgulayan kaynak, şu ifadeleri kullandı:
“Eide, ev ödevini yaptı, hangi konuların konuşulacağını belirledi. Eğer görüşmeler başlasaydı, özlü bir ilerleme olabilirdi. Türkiye’nin bölgedeki adımları Kıbrıslı Türklerin ya da Kıbrıslıların çıkarına hizmet etmiyor. Sadece Türkiye’nin çıkarlarına hizmet ediyor.
Navtex’in yayınlanmasını Eroğlu da istiyordu. Türkiye’deki bazı kişiler Navtex konusunda kararsızdı. Eide’nin son gelişinde, Anastasiadis anlaşılmayan tüm konuları, harita da dahil son aşamada tartışmaya hazır olduğunu bildirdi. Bunu Navtex’in süresi bitmeden bildirdi.
“Yazılıyı Eide istedi”
Türk tarafının Navtex kararı almasına neden olan, Anastasiadis’in dört maddelik açıklamasına atıfta bulunan Rum diplomatik kaynaklar, “Anastasiadis, Eide’ye, Eroğlu’na da bunu söylemeye hazırım dedi. Eide de bunun yazılı açıklanmasını istedi. Bunun Navtex’in süresinin uzayacağına engel olacağını düşündük, Eide de öyle düşünüyordu” görüşünü öne sürdü.
Açıklamada, “Bunun üzerine Anastasiadis, Güney’deki partileri bilgilendirdi. Buna rağmen başkan bu açıklamayı yaptı. Açıklamanın ardından Navtex’in yayınlanmamasını beklerdik ama 6 Nisan’a kadar, süre uzatıldı” denildi.
“Süreç zor durumda”
Rum tarafındaki beklentinin, Navtex’in süresinin uzamaması ve müzakerelerin başlaması olduğunu belirten diplomatik kaynaklar, “Eroğlu, Navtex kararının uzamasını istiyordu. Anastasiadis’in açıklaması Türkiye’yi memnun edebilirdi. Beklenti buydu. Eide bu açıklamalardan memnun. Açıklamayı kendi başımıza yapmadık. Bu hususlar Anastasiadis’in Eide ile yaptığı görüşmede sunuldu ve Eide’nin onayı alındı” dedi.
Kaynak, devamla şunları söyledi:
“Anastasiadis’in açıklaması Türkiye’nin Navtex yayınlamaması için bir güvence anlamı da taşıyor. Sözlü olarak değil, açıklama yazılı olarak yapıldı, Türkiye’nin de dikkati çekilmek istendi. Başkanın açıklaması Kıbrıslı Türklerin haklarından söz ediyor ve konuyu harita ile konuşulabileceğini söylüyor.”
“Diz çökme olmayacak”
“Navtex kararı ortadayken, Rum tarafının müzakerelere bu aşamadan sonra dönüşünün diz çökme anlamı” taşıdığını belirten diplomatik kaynak, nisan ayına kadar müzakerelerin başlamasına kapıları kapattı.
“Diz çökmeyeceğiz” diyen Rum kaynak, şöyle devam etti:
“Diz çökerek müzakerelere dönmek yok, kimse bunu beklemesin. İnanmak isteriz ki, Eroğlu değil Navtex kararını isteyen. Peki, Ankara’da son kararı kim aldı? Eide Türk yetkililerle görüştü. Navtex’in varlığı daha kötü.
Eğer Rum Hükümeti isteseydi bile aramaları durduramazdı. Şirketlerle anlaşmalarımız var. Navtex’e rağmen Anastasiadis masaya dönemez.”
“Müzakereler bitmedi, askıda”
“Bizim kararımız müzakereleri durdurmak değil, askıya almaktır. Askıya almak cümlesi rastgele seçilmedi. Biz masaya dönmek istiyoruz. Bizim geleceğimiz müzakere ve çözümdedir.
Çözümsüzlükten sadece Türkiye kazanır. Anastasiadis, DIKO hükümetini ortak açıklama yüzünden dağıttı. Bu nedenle hükümet ciddi sorun yaşıyor, Meclis’i kontrol edemiyor.
Anastasiadis bu sorunu çözmek istiyor. Siyasi hayatı boyunca da bunu ispatladı. Annan Planı’nı destekleyerek partisini böldü.”
“Katkısı Eroğlu’na, Rumlar artık çözüm istiyor”
“Eroğlu’nun Ankara’yı etkilediği belli değil ama bu belirsizlik Eroğlu’nun cumhurbaşkanlığı seçim sürecine katkı sağlıyor ama yapacak bir şeyimiz yok.
Kıbrıslı Türk ve Rumların çoğunluğu çözüm istiyor. Kamuoyu yoklamalarında bunu görüyoruz Güney’de.”
“Navtex öncesi arayış vardı”
Navtex öncesi müzakere masasında işlerin iyi gidip gitmediği sorusuna yanıt veren aynı kaynak, açıklamalarını şöyle sürdür:
“Navtex öncesi görüşmeler zor geçiyordu. Ortak açıklama önemli bir unsurdu. İkinci aşamada tüm pozisyonlarımızı masaya koyduk. Üçüncü aşamaya nasıl gidileceği konusunda arayış vardı.
Neden müzakereler başlamadan üç gün önce Navtex kararı çıktı?”
“Eroğlu hiç itiraz etmedi, ne oldu ansızın”
“Ortak açıklama yapıldığından beri, Kıbrıslı Türkler hiç hidrokarbon konusunu masaya koymadılar. Çok sayıda yakınlaşma vardı NAVTEX öncesinde. Ortak açıklama sürecinde Eroğlu hidrokarbon konusunda hiç itiraz etmedi.
Görüşmelerin başlaması için Navtex’in geri çekilmesi ve egemenlik haklarının tanınması gerekiyor. Bu ne demek? Münhasır Ekonomik Bölge’de çalışan şirketleri Türkiye rahatsız etmemeli.
İstek, Kıbrıs Cumhuriyeti’nin tanınması değil ki… Bir devletin Münhasır Ekonomik Bölgesi’nden gemiler geçebilir, buraları uluslararası sulardır. Ama Navtex yayınlamak, bölgeyi kendinin sanman demektir.”
“Yasal arayış gündemde”
Kaynak, yasal yollara başvurarak Türkiye’ye yönelik önlemler alacaklarını ifade ederek sözlerini şöyle noktaladı:
“Bazı yasal tedbirleri konuşuyoruz Türkiye’ye karşı. Kıbrıslı Türklere karşı bir tedbir düşüncemiz ise asla yok.
Uluslararası aktörlerin tepkisinden memnun değiliz. Uluslararası toplumun kendi çıkarları var. Kendi çıkarlarına yönelik tavır alıyorlar.”
