Safra kesesi taşı, karaciğer tarafından üretilen safranın depolanmasından sorumlu bir kesedir. Safra kesesi taşı toplumumuzda sık görülen ve göründüğü kadar masum olmayan, oldukça ağrı verici bir rahatsızlıktır. Sindirim sırasında, safra kanalı ile mideye (duodenum) safra aktarılır. Safra kesesininde oluşan taşlar kalsiyum kristalleridir, bu taşların oluşumuna bilirübin fazlalığı veya kolesterol neden olabilir. Safra taşları, safra kesesi, safra kanalı veya safra yollarının herhangi bir yerinde oluşabilir. Safra taşları çok küçük ya da çok büyük olabilir. Kişilerde oluşmuş safra kesesi taşlarının tedavisi için ilk olarak taşın niteliğine ve durumuna bakılır. Doktor kontrolünün devamın da taşların durumu, organın fonksiyonu ve çevresinde bulunan diğer organların etkilenip etkilenmediği göz önünde tutulur.
Tedavi için doktorun önerdiği yolda ilerlerken iyileşme sürecini hızlandırmak adına bitkisel tedaviler de tercih edilebilir. Safra kesesinde oluşan taşlar, kişi de problemler yaratır ve safrayı bağırsak ile buluşturan tüpü tıkar. Bu türden tıkanmaların gerçekleşmesi sonucunda kişilerde çeşitli ağrılar oluşur ve şiddeti de her geçen gün artmaya devam eder. Bu rahatsızlığın herkes de görülme ihtimali vardır. Ancak risk faktörü olan kişiler genellikle hamileler, 60 yaş üzeri kişiler, şeker hastalığı olanlar ve obez sınırına gelen kişilerdir.
Safra Kesesi Taşı 2 Türdür
- Kolesterol türü: Bu taşların yapısında 70 veya % 80 kolesterol içerir. Bu taşlar genellikle yeşil, sarı veya daha az sıklıkla beyaz renktedir
- Pigment taşları: Daha küçük ve daha koyu renktedirler. Bu taşların yapısında % 20’sinden az kolesterol içeriği mevcuttur. Bu taşlar ağırlıklı olarak kalsiyum tuzları ve bilirubin içermektedir.
Safra Kesesi Taşı Belirtileri
Bir safra kesesi taşı oluşumu veya varlığı hiç bir belirti göstermeyebilir, ya da mevcut pozisyonundan salgıyla birlikte safra kanallarına taşınır bu taşınma esnasında geçici spazma (biliyer kolik) neden olabilir.
Safra Kesesi Hastalıkları Belirtileri
- Karnın sağ üst bölgesinden başlayıp sırta kadar yayınlan ağrı
- Hazımsızlık (Özellikle yağlı yemeklerden sonra mide bulantısı, kusma, şişkinlik, karın ağrısı ve gaz)
- İshal veya kabızlık
- Dışkıda renk değişimi
- Cilt üzerinde beyaz, sarı lekeler
- Göz aklarında sarı lekeler
- Karın ağrısı
- Gece yaşanan karın ağrıları
- Yemeklerden sonra mide bulantısı
- Omzun alt bölgesinde ağrı
Safra Kesesi Taşı Belirtileri
- Karnın sağ ve orta bölümlerinde ağrı
- Mide bulantısı ve kusma
- Şişkinlik, hazımsızlık, mide ekşimesi ve yanması ve gaz gibi mide ve bağırsak ile ilgili sağlık sorunları
- Üşüme ile beraber gelen titreme
- Terleme
- Karnın üst kısmında ve sırtın üst kısmında ağrı
- Derin nefes aldığında ağrının artması
- Ateş ve titreme
- Sarılık, göz beyazının ve cildin sararması
- İshal
- Dışkınızın veya idrarınızın normalden daha koyu olması
- İştahsızlık
- Nabız yükselmesi
- Kafa karışıklığı
Safra Kesesi Taşı Nasıl Tespit Edilir
Kan testi, ultrason, CAT Taraması, Kolesistografi (Safra Kesesi Radyografisi), Endoskopik ultrason, ERCP gibi tıbbi yöntemler kullanılarak safra kesesi taşınız olup olmadığı tespit edilebilir.
Safra Kesesi İltihabı Belirtileri
- Şişkinlik ve gaz
- İştahsızlık
- Geğirme
- Hazımsızlık
- Kronik ishal
- Mide yanması
- Mide bulantısı ve baş dönmesi
- Sırtta ve karın bölgesinde keskin bir ağrı
- Ağız kokusu
- Ateş
- Ciltte ve gözlerde sararma
- Kalp atışında nefes alışverişlerde hızlanma
Safra Kesesi İltihabı Nasıl Tespit Edilir
Kan testi, karın röntgeni, karın ultrasonu, Abdominal BT taraması ile safra kesesi iltihabı tespit edilebilir
Safra Kesesi Taşlarının Nedenleri
Kolesterol Fazlalığı: Fazla miktarda besin vücudun herhangi bir yerinde depolanır, besin kolestrolü ise safra kesesinde birikir. Bu birikimin etkisi safra taşı oluşumuna neden olur.
Obezite: Safra taşları obez kişilerde daha sık ortaya çıkar.
Hastalıklar: Diyabet, safra yolları enfeksiyonları, anemi, karaciğer sorunları, pankreas hastalıkları, kalıtsal kan hücresi bozuklukları safra taşı oluşumundan sorumlu olabilirler.
Yetersiz Gıda: Yetersiz beslenmenin sonucu olan zengin yağ ve düşük lif safra taşı oluşumuna neden olur.
Zehirler: Benzer şekilde, büyük miktarlarda zehirli alkol veya tütün ürünleri safra taşı oluşumunu kolaylaştırabilir.
Safra Kesesi Taşlarının Tedavisi
Birçok taş hiç bir belirti olmadan kendiliğinden çözülebilir, çözünemeyen taşlar ise büyük acılara neden olur ve hastanın sağlığını tehlikeye atabilir.
Safra kesesi taşları bazı ilaçların etkisiyle de çözülebilir. Bazen safra taşlarının temizlenmesi gerekir bunlar kırma yoluyla küçük parçalara bölünerek gerçekleşir (ultrasonik şok dalgaları ile taş kırma). Bazı zor vakalarda ise, ameliyat gerekli olabilir. (Kolesistektomi)
Doğal tedavi ise bir dizi doğal kaynakların kullanımını gerektirir. Sürekli ve yeterli fitoterapi ile birlikte “doğru yaşam ve beslenme alışkanlıklarını düzeltmek” hastalığın ilerlemesini durdurabilir.
Safra Kesesi Taşları İçin Doğal Tedaviler
Safra kesesi taşlarının yol açtığı ağrı sorunu için aşağıdaki özelliklere sahip bitkileri kullanın:
- Antispazmodik(spazm çözücü) ve yatıştırıcı bitkiler.
- İdrar söktürücü bitkiler, kalsiyum taşlarını önlemek için idrar hacmini fazlalaştırmaya yarar.
- Enfeksiyonları önlemek için bakterisit(bakteri kıran) bitkiler.
Bitkilerin Dahili Kullanımı
Maydanoz (Petroselinum crispum): En şifalı bitkilerden biridir bu yüzden kum oluşumunu engellemek için çok faydalı olabilir. Maydanoz, kumun idrar yoluyla tortu ve kompakt şeklinde dışarı atılmasına olanak sağlar .
Tarif: 1 fincan su içerisine bir çay kaşığı kurutulmuş maydanoz kökü eklenir.Maydanozun üzerine kaynar su dökülüp 15 dakika bekletilir ve gün aşırı bir kaç fincan içilir. (Eczanelerde bulabileceğiniz maydanoz ekstresi de kullanabilirsiniz.)
Isırgan otu (Urtica dioica) : Safra taşı oluşumunu önleyen şifalı bitkilerden biridir. Isırgan otu da, maydanoz gibi, taş oluşumunu önleyebilir veya küçük taşların vücuttan atılmasını kolaylaştırır.
Tarif: 1 fincan kaynar su içerisine bir çay kaşığı kurutulmuş ısırgan otu eklenir, 15 dakika beklenir ve içilir.
Karahindiba (Taraxacum officinale) : Soğuk algınlığı belirtileri, bronşit, diyabet, ülser ve obezite tedavisinde kullanılan karahindiba safra taşı için bitkisel tedavi reçetelerinde de geleneksel olarak kullanılmaktadır. Karahindiba ürik asitin vücuttan atılmasına yardımcı olur. İdrar söktürücü bir bitki olan karahindiba safra üretimini çoğaltarak safra kanallarının açılmasına yardımcı olabilir. Ancak mide bulantısı ve ishal gibi yan etkileri görülebilir.
Tarif: 1 kaşık kurutulmuş karahindiba yaprağı ve kökleri 1 litre su içinde kaynatılır ve günde 3 bardak kadar içilir.
Ayı üzümü (Arctostaphylos uva-ursi): Safra kesesi taşı tedavisinde çok etkilidir ve taş oluşumunu engeller, etkili bir mikrop öldürücüdür, safra taşının semptomlarından biri olan enfeksiyon oluşumunu engeller
Tarif: 1 litre soğuk su içerisine dört kaşık kurutulmuş yaprakları ekleyin 4 saat boyunca bekletin. Günde 3 bardak için.
Mısır Püskülü (Zea mays) : Fincan başına iki kaşık mısır püskülü 20 dakika kaynatın bu idrar yolları için yararlı bir bitkidir. Günde 4 fincan içebilirsiniz.
Su Teresi (Nasturtium officinale) : Bu bitkinin kullanımı, böbrek ve safra kesesi taşlarının oluşumunu önlemeye yardımcı olur . Ancak su teresi bir koruyucu olarak kullanılır, iyileştirici durumlarda kullanılmamalıdır çünkü böbrekler ya da mesane iltihaplı olabilir, bu bitki iltihabı artırabilir.
Kırlangıç Otu (Chelidonium majus) : Özellikle safra taşı veya safra yetersizliği gibi safra sorunları için uygundur. (Bu bitki ekstresi eczanelerde satılmaktadır.)
Nane (Mentha ssp.) : Nane yatıştırıcı özellikleri ile ağrının azaltılması için çok yararlı olacaktır. Nane, safra suyu ve diğer sindirici sıvıların akmasını hızlandırarak, sindirime yardımcı olur, safra kesesi taşının düşmesinde önemli rol oynar. Ayrıca içerisinde terpene adında bir bileşik bulundurur ve bu da safra taşlarını çözmeye yardımcı olur. Ayrıca ani ağrıları da geçirir.
Tarif: 1 tatlı kaşığı kurutulmuş naneyi kaynatılmış bir bardak suyun içerisine ekleyip 5 dakika kadar demlenmesini bekleyiniz. Dilerseniz içerisine 1 tatlı kaşığı bal ekleyerek içebilirsiniz. Günde 2 kere olmak üzere 4-6 hafta boyunca bu kürü uygulayınız. Daha iyi sonuçlar almak için yemek aralarında uygulamalısınız.
Tarhun otu: (Artemisia dracunculus) : Taş oluşumunu önleyici tedavide etkili olabilir.
Tarif: 5gr tarhun otunu 250ml kaynar su ile demleyip günde 2 bardak kadar içebilirsiniz.
Zerdeçal (Curcuma longa) : Büyük safra kesesi taşlarını küçültmek için kullanılır. Bu baharatı yemekleriniz de kullanmalısınız veya eczanelerden kurkumin takviyesi olarak alabilirsiniz. Zerdeçalı bazı baharatlarla birleştirip etkisini arttırabilirsiniz. Bunlar, köri, kişniş, zencefil, kakule, kimyon ve hardal.
Tarçın: İçerisinde yer alan ‘’eugenol’’safra kesesinde bulunan taşların kırılarak küçülmesine ve vücuttan atılmasına yardımcı olur. Aynı zamanda içerisinde yer alan yararlı bileşenler sayesinde antibiyotik görevi yapmaktadır. Tarçının sağlık için bilindik her hangi bir zararı olmamasına rağmen ender durumlarda mide bulantısına yol açmaktadır. Tarçını yiyecek ve içecekleriniz de sık sık kullanmalısınız.
Kırkkilit Otu: Bir tutam kırkkilit otunu 1 su bardağı suda 5dk kaynatarak akşamları aç karna içmelisiniz. Kürün en az 15 gün veya 30 gün uygulanması gerekiyor. Bu kürü uyguladıktan sonra ultrason çektirdiğinizde safra kesesi taşlarının yok olduğunu görebilirsiniz.
İğde: 5-6 adet iğdeyi kabuklarını biraz ayırarak kabuklarıyla beraber 1 su bardağı suda 5dk kaynatıyoruz. Sabahları aç karna içiyoruz.
Boğa Dikeni: Boğa dikeni de safra kesesi taşına karşı etkili başka bir yöntemdir. Bu bitki içerisinde silymarin adında bir bileşen barındırır ve bu da safra sıvısı üretimini sağlar. Fazla miktarda safra sıvısı üretimi ise, birikmeyi önleyip safra taşlarını vücuttan dışarı atılmasına yardımcı olur. Boğa dikeni ayrıca karaciğerin işleyişine de yardımcı olur.
Tarif: Aktardan temin ettiğiniz boğa dikeninden 1 yemek kaşığı kadarını kahve öğütücü veya havanda öğütün. 3 bardak su içerisine ekleyip kaynatın,kaynadıktan sonra ocaktan alıp 20 dakika kadar demlenmesini bekleyin. Daha sonra süzüp dilerseniz içerisine 1 tatlı kaşığı bal ekleyerek tüketebilirsiniz. 1 hafta boyunca günde 2-3 bardak kadar içebilirsiniz.
Ayrıca boğa dikenini eczanelerden takviye olarak da alabilirsiniz.
Sebze Suyu: Eğer safra taşınız var ise kızartılmış ve yağlı besinlerden uzak durmanız büyük önem taşır. Bir veya iki hafta boyunca sadece meyve ve sebze suları içeren bir diyet uygulayın. Kırmızı pancar, salatalık ve havuç karışımından oluşmuş bir sebze suyu safra taşının dışarı atılmasına çok iyi gelecektir.
Tarif: Bir adet pancar, bir adet salatalık ve 4 adet orta boy havucun suyunu sıkıp günde 2 defa içiniz. Bu kürü 2 hafta boyunca uygulamalısınız.
Armut: Safra kesesi taşını düşürmek için iyi gelebilecek bir başka yöntem ise armuttur. İçerisinde barındırdığı pektin bileşeni, kolestrol dolu safra taşlarını yumuşatır ve vücuttan daha kolay atılmasını sağlar.
Tarif: Yarım bardak sıcak su içerisine, yarım bardak taze sıkılmış armut suyu ve 2 kaşık bal ekleyerek iki hafta boyunca günde 3 defa içiniz.
Alternatif olarak, birkaç armutun kabuğunu soyup, çekirdeklerini çıkartın. Armutları küçük küçük doğrayarak 20 dakika boyunca su içerisinde kaynatın. İki hafta boyunca günde iki defa bir kase dolusu pişmiş armut tüketin.
SAFRA KESESİ TAŞI OLUŞUMUNU ENGELLEMEDE DİYETİN ÖNEMİ
Bol bol su içilmeli: Su, vücutta bulunan toksinler ve çözünmüş mineralleri cilt gözeneklerinden ve idrarla birlikte dışarıya atar. Su azlığı düzenli idrara çıkmayı engeller sedimantasyon kristallerinin böbrek ve safra kesesinde birikmesine ve taş oluşumuna neden olur. Günde en az 2 litre tüketilmelidir, özellikle havanın sıcak olduğu zaman veya fiziksel egzersiz gerçekleştirilmiş ve diğer durumlarda aşırı terleme yaşanmışsa veya ishal durumlarda bu miktar 5 litreye kadar çıkarılmalıdır.
Aşırı ve hızlı kilo kaybı: Bu safra taşı oluşumu ve büyümesi riskini artırır. Günde en az 800 kalori içeren diyet uygulanmalıdır. Düzenli yemek yeme alışkanlığı edinilmelidir. Öğünler atlanmamalıdır.
Magnezyum, folat, kalsiyum ve C vitamini alımınızı arttırmalısınız : Bu minerallerin azlığının, safra kesesi taşı oluşumuna neden olduğunu gösteren çalışmalar vardır ve bu durum kanıtlamıştır. Bu besinlerin eksikliği riski arttırabilir.
Çok fazla hayvansal protein yememelisiniz: Et ya da yumurta gibi gıdalar idrar oluşumuna teşvik etmezler ayrıca, bu tür gıda maddeleri ürik asit açısından çok zengin oldukları için safra taşı oluşumuna neden olabilirler. Safra taşını önlemek açısından yararlı olabilecek hayvansal gıda ise balıktr.
Safra taşlarından muzdarip ya da taş oluşumuna yatkınlık gösteren insanlar yüksek kalsiyum içeren gıdaları tüketmeye özen göstermelidir.
Yüksek kalsiyum-oksalat içeren gıdalar :Ravent, çilek, Siyah çay, pancar , ıspanak, buğday tohumu, ceviz ve çikolatadır.
Yüksek kalsiyum-oksala içeren diğer gıdalar ise şunlardır: Karnabahar, pazı, kahve, incir, erik, maydanoz, yer fıstığı ve domates.
Kaynak: Safra Kesesi Taşı Neden Oluşur? Doğal Tedavi Yöntemleri
