İngiliz sömürge döneminden kalan Zeytin ve Başka Ürünler (Koruma) Yasası, gün batımı ile gün doğumu arasında, muhtardan izin almadan zeytin toplama ve taşımayı yasaklıyor. Buna aykırı davrananlar, 1 ay hapislikle cezalandırılabilir
KKTC’de, yasa gereği kaymakamlıkların her bölge için ayrı ayrı tarihlerde belirledikleri tarihlere göre zeytin hasadı başladı. Verimlilik her bölgede farklı olsa da ve iyi bir hasat yılında olmasak da köylerde hummalı bir faaliyet var.
KKTC’de zeytin ürününün toplanması ve yağa dönüştürülmesi işlemleri, İngiliz sömürge döneminden kalma yasalarla düzenleniyor. Zeytinin hangi tarihlerden itibaren ve hatta hangi saatler arasında toplanabileceği, 23 Eylül 1938 tarihli “Bölüm 76, Zeytin ve Başka Ürünler (Koruma)” yasası adı altında düzenlenmiş. Yasada oldukça ilginç maddeler de var. Örneğin, kaymakamlıkların belirlediği tarihten önce ağaçtan zeytin toplayan veya yere düşmüş zeytinleri toplayan kişi suç işlemiş olur ve 1 ay hapis ya da 5 Kıbrıs Lirası kadar para cezası veya her ikisine birden cezaya çarptırılabilir.
Yasadaki bir diğer ilginç madde ise zeytin toplamanın gün içindeki saatlerini düzenleyen madde. Hırsızlıklara karşı düzenlendiği sanılan bu maddeye göre;
| “Kimse, zeytinlerin devşirileceği ağacın veya düşmüş zeytinleri toplanacak olan ağacın bulunduğu köyün muhtarından önceden yazılı bir izin almadan, akşamları güneşin batışından sonraki bir saat ile sabahları güneşin doğuşundan önceki bir saat arasındaki süre içinde: | |||
| (a) | Herhangi bir ağaçtan zeytin devşiremez ; veya | ||
| (b) | Herhangi bir ağaçtan düşen zeytinleri toplayamaz;.
ve bu maddeye aykırı bir davranışta bulunan herhangi bir kişi, bir suç işlemiş olur ve bir aya kadar hapis cezasına veya beş Kıbrıs Lirasına kadar para cezasına veya her iki cezaya birden çarptırılabilir.” |
||
Toplamda 5 maddeden oluşan yasanın 5’nci ve son maddesi, günümüzde uygulanmayan hatta uygulanması halinde sorun çıkarabilecek türden. Madde, toplanan zeytinin taşınmasını düzenleyen bir madde. Hasadı yapılan zeytinin güneş battıktan sonra taşınmasının izne bağlı olduğunu aksi halde taşıyanın 1 ay hapse atılabileceğini öngörüyor. İlgili madde şöyle: Hiç kimse, akşamları güneşin batışından sonraki bir saat ile sabahları güneşin doğuşundan önceki bir saat arasındaki süre içinde, zeytin, harup, hububat demeti veya başka herhangi bir tahıl ürününü, hangi köyden nakledilecek, taşınacak veya götürülecekse, o köyün muhtarından önceden yazılı izin alınmadıkça nakledemez, taşıyamaz veya bir yerden başka yere götüremez ve bu maddeye aykırı davranışta bulunan herhangi bir kişi bir suç işlemiş olur ve bir aya kadar hapis cezasına veya beş Kıbrıs Lirasına kadar para cezasına veya her iki cezaya birden çarptırılabilir.
