Devletlerin varlığı binlerce yıl öncesine dayanıyor. İnsanlar toprakla uğraşmaya başladıktan sonra kabileler şeklinde köylerde yaşamaya başladılar. Kabilelerin başında kendilerini yönetecek bir reisleri vardı. Kabileler bir baktılar ki küçük küçük topluluklar halinde fazla bir varlık gösteremeyecekler birleşip köyleri meydana getirdiler. Zamanla köyler, kentlere kabile reisleri de krallara dönüştü. Zamanla savaşlar oldu kentler el değiştirdi veya talan oldu. Kalan kentler birleşti ve devlet dediğimiz olgu ortaya çıktı. Devletlerin ortaya çıkmasıyla Feodal ilişkiler de orda çıktı ve hatta Feodal Ekonomik yapı oluştu ve bu yapı Orta Çağ’a Egemen oldu. Feodal Ekonomik yapının temel taşları geniş toprak alanlarıydı hatta bugünkü büyük geniş konutlara verilen malikane ismi ozaman yani Ortaçağ’da geniş topraklara verilen isimden gelmektedir.
Toprakları işleyen insanlar ürettiklerinin kendilerine yetecek bölümünü ayırır geri kalanı devletin ağasına verirler. Her Feodal beylik kendine yeten bir ekonomi yaratmıştı ve bu sayede dışa kapalı bir sistem oluşmuştu. Bu durum ekonomik gelişmenin önünü tıkayan bir olgu olmuş ve gerek bir başka ürünle rekabeti, gerekse ürün değişimini sınırlamıştır. Bu durum Pazar ekonomisinin gelişmesinin önünde engel teşkil etmiştir.
Sömürgeciliğin ve uluslararası ticaret kapitalizminin yayılması feodal oluşumun sonunu getirdi ve Fransa’da ortaya çıkan devrim kapitalizmin gelişiminin devamını sağladı. Gelişen bu kapitalist ve ekonomik devinim dünyayı sardı ve ortak Pazar haline geldi. Fransız Devriminden sonra sanayi kapitalizmi ve finans kapitalizmi gelişmiş ve şirketleşmeler oluşup ulusların ortaklığına dayalı büyük şirketler meydana gelmiştir. Büyük şirketler sayesinde ekonomik güç devletler arasında paylaşılmaya başlanmış. Bunlar olurken yılımız 19’uncu yüzyılın ortaları.
20.yüzyılda başlayan küreselleşme bugünkü Avrupa Birliğinin tohumlarını atmiş ve Avrupa Birliği küreselleşmenin en güzel örneği olarak gösteriliyordu. Yalnız küresel kriz birtakım olguları alt üst etti. Avrupa Birliğine ağır darbe vurdu. İngiltere birlikten çıktı. Birtakım başka sorunlar da oluştu.
Dünya piyasasının birleşecek gibi olması ve neredeyse tek piyasaya dönüşecekmiş gibi bir görünüm alması 2008 küresel krizin ve Covid-19 ile ciddi bir darbe aldı ve devletler küresel sistem için bir araya gelemez oldular.
Bugünkü durumda baktığımızda uzun bir süre daha küreselleşme eskisi gibi gelişemeyecek. Covid-19’la tarım ve hayvancılığın yeniden ön plana çıkacağını ve eskiye dönüşe destek sağlayacağını düşünüyorum. Tüm ilişkiler üretim, bölüşüm, paylaşım yeni bir düzen olacak. Yani eskiye dönüş olacak. Bu da bir yenilenme olacak. Ticarette de son zamanlarda ortaya çıkan korumacılık eğilimleri desteklenecek gibi bir sonuç ortaya çıkıyor.
Yeni Dünya’da KKTC Cumhurbaşkanı’nın dilinden düşüremediği Egemen Devlet kavramının yerini yavaş yavaş egemen şirketlerin alacağını düşünüyorum. Bugün hegemon devletler grubunda ABD ve Çin yer alıyor. Çin yüksek eğitim ile yaratıcılık ve ucuz emekle ciddi bir rekabeti öne çıkarıyor. Diğer taraftan ABD’de çok Uluslu şirketler öyle büyüyorlar ki çoğu devletten daha varlıklı hale geliyorlar. Bu da bu şirketlerin uluslararası arenada söz sahibi olmalarını sağlıyor.
Yeni dünya sanki bir miktar geriye dönüş olarak karşımızda duruyor.
