‘ABD-Çin ticaret savaşı’ piyasaları alt üst etti, Dolar dün günün ilk saatlerinde ani bir yükselişle son 8 ayın zirvesini yaptı. Dolar / TL kuru, önceki gece yarısı kısa süreliğine 6,39 seviyesini aşıp daha sonra 5,80 seviyelerinde dengelendi
60 KURUŞ DEĞER KAYBI: Cuma akşamı 5,79 TL’den kapanan Dolar/TL kuru dün günün ilk saatlerinde hızla önce 6 TL, ardından 6,25 TL barajını aşarak 6,39 TL seviyesini aştı. Son yılların en hızlı çıkışını birkaç dakika içerisinde yapan Dolar, yine birkaç dakika içerisinde 6 TL’nin altına düştü
EN YÜKSEK SEVİYE: TC Merkez Bankası’nın verilerine göre, 26 Ocak’ta 5,27 TL olan Dolar 26 Şubat’ta 5,30 TL, 26 Mart’ta 5,50 TL, 26 Nisan’da 5,93 TL, 26 Mayıs’ta 6,07 TL, 26 Haziran’da 5,77 TL, 26 Temmuz’da 5,66 TL’den işlem görmüştü
TABLO 1
TC MERKEZ BANKASI 26 OCAK-26 AĞUSTOS DÖVİZ KURLARI
DOLAR:
OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS
5,27 TL 5,30 TL 5,50 TL 5,93 TL 6,07 TL 5,77 5,66 TL 5,80 TL
EURO
OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS
5,97 TL 6,02 TL 6,22 TL 6,61 TL 6,79 TL 6,55 TL 6,31 TL 6,46 TL
STERLİN
OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS
6.91 TL 6.99 TL 6,22 TL 7.67 TL 7.72 TL 7.33 TL 7.05 TL 7,13 TL
TABLO 2
KKTC MERKEZ BANKASI 26 OCAK-26 AĞUSTOS DÖVİZ KURLARI
DOLAR:
OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS
5,27 TL 5,31 TL 5,65 TL 5,90 TL, 6,07 TL 5,80 TL 5,70 TL 5,74 TL
EURO
OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS
5,97 TL 6,03 TL 6,39 TL 6,57 TL 6,79 TL 6,60 TL 6,35 TL 6,37 TL
STERLİN
OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS
6,91 TL 6,96 TL 7,47 TL 7,61 TL 7,72 TL 7,41 TL 7,13 TL 7,05 TL
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ile Çin arasındaki ticaret savaşları Asya borsalarını vurdu, Çin Yuan’ı son 11 yılın en düşük seviyesini gördü.
Yuan’da sert satışların başlaması ve güvenli liman niteliğindeki varlıklara talebi güçlendirmesi, TL’nin de Asya piyasalarında Dolar karşısında kaybını beraberinde getirdi.
Dolar / TL kuru dün günün ilk saatlerinde ani bir hızla yükseldi, 6,39 seviyesini aşarak son 8 ayın zirvesini gördü.
Dolar/TL kuru, birkaç dakika içerisinde 5,80 seviyelerinde dengelendi.
8 ayın en yüksek seviyesi
Havadis, TC Merkez Bankası’nın verilerine göre, Dolar/TL kurunda son 8 ayın rakamlarını araştırdı.
TC Merkez Bankası’nın verilerine göre, 26 Ocak’ta 5,27 TL olan Dolar 26 Şubat’ta 5,30 TL, 26 Mart’ta 5,50 TL, 26 Nisan’da 5,93 TL, 26 Mayıs’ta 6,07 TL, 26 Haziran’da 5,77 TL, 26 Temmuz’da 5,66 TL’den işlem görmüştü.
Euro ve Sterlin de arttı
TC Merkez Bankası verilerine göre, Euro dün 6,46 TL’den işlem görürken Sterlin 7,13 TL’den işlem gördü.
TC Merkez Bankası verilerine göre, Euro 26 Ocak’ta 5,97 TL’den, Sterlin 6.91 TL’den, Euro 26 Şubat’ta 6.02 TL’den Sterlin 6.99 TL’den, Euro 26 Mart’ta 6.22 TL’den Sterlin 6,22 TL’den, Euro 26 Nisan’da 6.61 TL’den Sterlin 7.67 TL’den, Euro 26 Mayıs’ta 6.79 TL’den Sterlin 7.72 TL’den, Euro 26 Haziran’da 6.55 TL’den, Sterlin 7.33 TL’den, Euro 26 Temmuz’da 6.31 TL’den, Sterlin ise 7.05 TL’den işlem görmüştü.
‘Flash Crash’
Türk Lirası’nın Dolar karşısında birkaç dakika içerisinde 60 kuruş değer kaybedip yine sadece birkaç dakikada Asya piyasalarının açılışındaki seviyelerine gelmesi piyasa terminolojisinde ‘Flash Crash’ olarak adlandırıldı.
‘Flash Crash’ ifadesi, bir varlığın fiyatlamasında dalgalanmanın çok kısa süre içerisinde hızla artması anlamına geliyor.
2010 yılında ABD’deki New York Borsası’nda benzer bir olay yaşanmış ve New York Borsası’nın üç ana endeksi Dow Jones, S&P 500 ve Nasdaq saniyeler içinde yüzde 10 değer yitirmişti.
Ardından tüm endeksler yine hızla toparlanmıştı. 2010’da yaşanan bu olay ‘Crash 2:45’ olarak kayda geçmişti. Satış dalgası ABD Doğu yakası saati ile 14.32’de başlamış ve 14.45’te borsalar normale dönmüştü.
Bu ani piyasa hareketlerine özellikle 2000’li yılların başından bu yana giderek daha yaygın biçimde kullanılan piyasa algoritmalarının yol açtığı belirtiliyor.
Piyasa algoritmalarının kısa süreli bir program hatası sonucu herhangi bir varlıktaki ‘Al’, ‘Sat’ emirlerinde anormallik olduğunu varsayması durumunda ani yüklü satış emirleri verebildiği biliniyor.
Gelen bir yüklü satış emri, diğer algoritmaları da tetikliyor ve söz konusu varlığın fiyatında ani bir çöküş yaşanabiliyor.
KKTC’de fark var
KKTC Merkez Bankası’nın verilerine göre, ABD Doları 26 Ocak’ta 5,27 TL’den işlem görürken 26 Şubat’ta 5,31 TL’den işlem görmüştü.
ABD Doları 26 Mart’ta 5,65 TL, 26 Nisan’da 5,90 TL, 26 Mayıs’ta 6,07 TL, 26 Haziran’da 5,80 TL, 26 Temmuz’da ise 5,70 TL’den işlem görmüştü.
Dün günün ilk saatlerinde bir süreliğine 6,39 seviyesini aşan Dolar/TL kuru KKTC Merkez Bankası’nın verilerine göre, daha sonra 5,74 seviyelerinde dengelendi.
KKTC Merkez Bankası’nda Euro ve Sterlin
KKTC Merkez Bankası’nın verilerine göre Euro dün 6,37 TL’den, Sterlin ise 7,05 TL’den işlem gördü.
KKTC Merkez Bankası’nın verilerine göre Euro 26 Ocak’ta 5,97 TL’den, Sterlin 6,91 TL’den, Euro 26 Şubat’ta 6,03 TL’den Sterlin 6,96 TL’den, Euro 26 Mart’ta 6,39 TL’den, Sterlin 7,47 TL’den, Euro 26 Nisan’da 6,57 TL’den, Sterlin 7,61 TL’den, Euro 26 Mayıs’ta 6,79 TL’den, Sterlin 7,72 TL’den, Euro 26 Haziran’da 6,60 TL’den, Sterlin 7,41 TL’den, Euro 26 Temmuz’da 6,35 TL’den, Sterlin 7,13 TL’den işlem görmüştü.
Serbest piyasa daha yüksek
KKTC’de serbest piyasada döviz kurları KKTC Merkez Bankası’nın üzerinde. Buna göre, serbest piyasada Dolar dün 5,84 TL’den işlem görürken Euro 6,49 TL’den, Sterlin ise 7,15 TL’den işlem gördü.
Ekonomistler ne diyor?
Bloomberg HT Genel Yayın Yönetmeni Gökhan Şen, Twitter hesabından yaptığı yorumda Dolar / TL kurundaki dalgalanma ve Asya piyasalarıyla ilgili şu yorumu yaptı:
“Çin ve ABD karşılıklı yeni gümrük tarife zamları açıklayınca Cuma S&P %2,6 düşmüştü. Gece Asya açılışı ile birlikte Yuan Çin dışı işlemlerde, 7,19’a kadar fırladı. Artan risk korunma ve spekülasyon ihtiyacı doğurdu. Yüksek faiz ödeyen, riskli enstrümanlar seviye gözetilmeksizin satılır böyle durumlarda. Muhtemelen Türk Lirası da bu muameleyi gördü ve gece bir anlığına 6,39xx görüldü. Şimdi daha fazla işlem geçmesi ile piyasa sakinleşti ve TL 5,8040’ta. Çin Yuanının MB tarafından 7,05xx’ten bağlanması piyasayı rahatlattı. Olan bu.”
Ekonomist Murat Sağman da Twitter hesabından “Bunu tetikleyen ticaret savaşlarından dolayı Yuan ve Yen’deki ciddi oynaklık ve gelişmekte olan ülkeler arasında riskli konumdaki Türkiye’den pozisyon kapatma” yorumunu yaptı.
Bugün ( dün) İngiltere’de resmi tatil nedeniyle piyasalar kapalı olacak. Londra borsasında işlem yapılmadığı günlerde uluslararası para piyasalarında da işlem hacimleri düşük seviyelerde kalıyor.
