Casino İşletmecileri Birliği Koordinatörü Ayhan Sarıçiçek “Casinolar çok ciddi miktarda vergi ve harç vermektedirler. Ve Casino sektörü tek sektördür ki vergi ve harçlarının neredeyse tümünü döviz olarak ödemektedir” dedi.
Havadis’in sorularını yanıtlayan Sarıçiçek “Devletin yayınladığı 2018 yılı vergi listelerine de bakarsanız en fazla vergi veren ilk 50 şirketin 32 tanesinin ( o yıl 32 Casino faaliyetteydi) Casinolar olduğunu görürüsünüz” şeklinde konuştu.
Casino İşletmecileri Birliği Koordinatörü Ayhan Sarıçiçek sorulara verdiği yanıtlar şöyle;
Havadis: Ayhan bey merhaba. Söyleşi isteğimizi kabul ettiğiniz için teşekkür ederim öncelikle. Geçtiğimiz günlerde basında bizim gazetemiz de dahil verdiğiniz ilanlarla Haziran ayı için devlete ödediğiniz vergi miktarını açıkladınız. Kamuoyunda hakim olan algı Casinoların yeterince vergi vermedikleri şeklindedir. Ancak sizin açıkladığınız rakam önemli bir meblağ. Bu parayı her ay mı ödüyorsunuz devlete? Öncelikle bunu sorayım?
Ayhan Sarıçiçek: Öncelikle ben sizlere teşekkür etmek istiyorum. Bize kendimiz anlatmak için fırsat vermiş oldunuz. Casinoların yeteri kadar vergi vermediği algısının oluştuğu söyleminiz ne kadar gerçekse algının yanlış olduğu da bir o kadar doğrudur: Casinolar çok ciddi miktarda vergi ve harç vermektedirler. Ve Casino sektörü tek sektördür ki vergi ve harçlarının neredeyse tümünü döviz olarak ödemektedir. Özetle bu nedenden dolayı örneğin geçen yıla oranla ödediğimiz vergi ve harçlar yaklaşık %150 oranında artmıştır.
İlanlarla açıkladığımız rakamın içerisinde her ay sabit olarak ödediğimiz vergilerin yanı sıra yıl içerisinde dört defa olmak üzere Lisans Ücreti (İmtiyaz Ücreti) ödememizde var. İlanı yayınladığımız ay o taksitlerden bir tanesinin ödendiği aydı.
Diğer vergileri ise her ay ödüyoruz hem de peşin olarak. Geçtiğimiz günlerde bir gazetede akaryakıttan o ay için devlete gelen fon miktarını yazıyordu ki, bu miktar ülkemizdeki tüm araçların tükettiği yakıttan devletin aldığı fon miktarıdır. Bizim devlete 177 milyon ödediğimiz ay devletin akaryakıttan geliri 120 milyondu. Yani Casino sektörü ülkedeki tüm araçların tükettiği yakıtın vergisinden daha fazla vergi vermektedir.
Devletin yayınladığı 2018 yılı vergi listelerine de bakarsanız en fazla vergi veren ilk 50 şirketin 32 tanesinin ( o yıl 32 Casino faaliyetteydi) Casinolar olduğunu görürüsünüz ki bu kalem sadece Şans Oyunları Hizmetleri Vergisi ve Stopajdan oluşmaktadır. Yani Lisans Ücretleri (İmtiyaz) başta olmak üzere devlete ödenen daha bir çok kalem ödemeler bu rakamlara dahil değildir.
Havadis: Güney Kıbrıs’ta da 1 ana Casino ve 4 tane de ona bağlı daha küçük Casinolar olacak. Oraya baktığımız zaman Güneyde 1 tek Casino’nun ödediği vergilerin ve ekonomiye yaptığı katkının bizde faaliyette bulunan 30 tane Casinodan fazla olduğunu görürüz. Buna ne diyeceksiniz?
Ayhan Sarıçiçek: Tamamen yanlış bir hesaplamanın sonucudur diyeceğim. Bunu şöyle açıklayayım. Oradaki Lisans ücreti 2.500.000 milyon Euro. Bizde ise şu an 550.000 Euro. Sadece buna bakarak karşılaştırırsak evet Güneydeki miktar Kuzeydekinin 4.5 katı. Ancak gerçeklik bunların arkasında saklıdır. Hani “şeytan ayrıntıda gizlidir” sözü gibi bir şey.
Güneydeki Casino 2.500.000 Euro Lisans ücreti karşılığında tam 2000 oyun makinesi ve 200 oyun masası işletme izni almaktadır. Bizde ise 550.000 Euro Lisans Ücretine 75 oyun makinesi ve 7 oyun masası izni alınmaktadır. Biz güneydeki masa ve makine rakamlarına 14 tane casino izniyle ulaşabiliyoruz.
Yani bizim sektörümüzün 2000 oyun makinesi ve 200 oyun masasına ulaşabilmesi için 14 x 550.00 Euro ödemektedir. Yani biz ayni sayıya ulaşabilmek için 7.700.000 Euro ödemekteyiz. Güneydeki ise 2.500.000 Euro. Şimdi ben size sorayım: Kim daha fazla ödemektedir?
Güneydeki Casino bu olanaklara kavuşabilmek için 500 yataklı otel inşa etmek zorundadır. Biz ise 14 x500 yani 7000 yatak inşa etmek zorundayız.
Güneydeki Casinolar tamamlandığı zaman 2400 kişiye iş olanağı sağlamayı hedeflerken biz hali hazırda 8500 kişiye iş olanağı sağlıyoruz. Gerçekler böyleyken “Güney daha fazla öder, ekonomiye katkıları daha fazladır” algısı bizleri üzer. Şimdi en azından sizin gazeteniz aracılığıyla bazı doğru bilgileri aktarıp belki bu algının değişmesine bir nebze de olsa katkı veririz.
Havadis: Tabii bu söyledikleriniz ilginç. Bir de vatandaşların Casinolara girme yasağı hakkında ne düşündüğünüzü sorayım. Vatandaşlar Casinolara yasak olmasına rağmen giriyorlar. Bunu neden engellemiyorsunuz veya bu konuda neler yapılmalı?
Ayhan Sarıçiçek: Sektörü anlamsızca uğraştıran ve sektörle anlamsızca uğraşılan çağ dışı kalmış bir yasak. İşletmeler girişlerine “KKTC Vatandaşları Giremez” levhası asmak zorundalar. Ancak Kıbrıs Cumhuriyeti kimliği, TC kimliği ve İngiliz kimliği gösteren girer. Kimse kapıdaki görevliden Muhaceret Polisliği görevi oynamasını beklememeli.
Dünyanın hiçbir yerinde olmayan bir uygulamadan ve tehlikeli bir yasaktan bahsediyoruz. Devlet vatandaşın kumardan olumsuz etkilenmesini önlemekle sorumludur. Ancak bunu yasakla veya çelişkili uygulamalarla yapamadığı da gün gibi ortadadır.
Oyuncuları koruyacak önlemleri biz sektör olarak yıllardır almaya gayret göstermekteyiz. Sorumlu Oyun politikası bunlardan biridir. Yurtdışından konunun uzmanı kişileri davet ederek 3 kez Casino çalışanlarına bu konuda kurslar ve eğitimler verdik. Bizim yasamızda hala “Sorumlu Oyun Politikası” şartı olmadığı halde.
Oynayanlara psikolojik destek hattı kurduk. Bu da yasal sorumluluğumuz olmadığı halde.
Özetle devlet oyuncuyu nasıl koruyacağını bilmiyor, devlet kurumları içerisinde bu konuda uzman kişi bulunmamaktadır
Vatandaşı korumak için devlet her şeyden önce şeffaflaşmanın önünü açmalı. Devlet eğer KKTC vatandaşlarının kumardan kötü etkilenmesini önlemek istiyorsa her şeyden önce vatandaşlarının kumar oynayıp oynamadığını bilmek durumundadır. Şimdiki durumda ise bilmemektedir. Oysa üyelik sistemini geliştirebilsek devlet bunu çok rahat öğrenebilecek.
Öte yandan devlet kendisiyle çelişmektedir. Kumar ne kadar hızlı ve kolay oynanırsa o kadar çok bağımlılık riski taşır. Bet ofisler ve sanal kumar gibi. Bu mecralar, önlem alınmazsa kumar bağımlılığının esas kaynağını teşkil ederler. Bir Casinoya gitmek için kişinin harcadığı zamanla sanal kumar ve bet ofiste oyun oynamak için harcadığı zaman arasında dağlar kadar fark vardır.
Sektörümüz bu çalışmaları kendisi araştırmakta, yurt dışından uzmanlar getirmekte ve çağdaş önerileri devlete sunmaktadır. Ancak devletin hantallığı inanılmaz boyuttadır.
Havadis: Ne gibi öneriler mesela?
Ayhan Sarıçiçek: Az önce bahsettiğim gibi “Sorumlu Oyun Politikası” mesela. Bunun 3 bacağı vardır. Birincisi kapsamlı bir politika geliştirme zorunluluğu, ikincisi uygulama sorumluluğu ve üçüncüsü ise denetime açık olması. Bu öneriyi devlet bize getireceğine biz devlete sunduk
Son olarak ve çok önemli bir konu ki az önce bahsettiklerimle ilgili. Güneyde geçen Şans Oyunları Yasasının orijinal İngilizce çevirisini Güneydeki devletten parasını ödeyerek satın aldık. Bunu yine parasını ödeyerek Türkçeye çevirttik ve devletin konuyla ilgili tüm daire ve Bakanlıklarına dağıttık.
Bununla da kalmadık. Güneydeki yasa neticede AB onaylı bir yasa. Bu yasayı temel alarak tüm şartlarına uyarak ülkemiz için yepyeni bir Şans Oyunları Yasa Tasarısının oluşmasına katkı verdik. Bunun içerisinde uzmanlardan oluşan özerk bir Şans Oyunları Kurulu da, Sorumlu Oyun Politikası da var. Bu tasarı 5 yıldır raflarda duruyor.
Güneydeki yasanın benzerinin geçmesini isteyen bizleriz. Oysa bizim medyamız zaman zaman Güneydeki Casino ve yasasından övgüyle bahsederken, ülkemizde aynısını isteyen bir Casino sektörü olduğunu maalesef bilmemektedir. Umarım sizin aracılığınızla bu konuya da açıklık getirmiş oluruz.
