Pandemi döneminde karar verici konumda bulunmak zor. Okullar ile ilgili karar verici olmak daha da zor. Eylül ayında okullar açılmalı mı? Açılmamalı mı? Bugünlerde bu sorunun yanıtı gerçekten zor.
Bangladeş ve Filipinler en radikal kararı vermişler; Bangladeş risk geçene kadar, Filipinler ise aşı bulunana kadar okulları açmıyor*.
Raporlar, araştırma sonuçları ve uzmanların belirttiklerine göre, pek çok ülkede okulların açılması ile ilgili net planlar henüz yok*. Buna Türkiye Cumhuriyeti ve Güney Kıbrıs da dahil. TC’de Milli Eğitim Bakanı Sayın Selçuk henüz net bir karar ve plan olmadığını belirtti. Sayın Selçuk dört planları olduğunu belirtiyor: 1. Plan Okullar tamamen açık; 2. Plan okullar tamamen kapalı (eğitimin nasıl olacağı belirlenecek); 3. Plan seyreltilmiş eğitim modeli (belirli günlerde okula gitme: pazartesi, salı sınıfın yarısı çarşamba okulun temizliği perşembe, cuma diğer yarısı okula gelecek, cumartesi sınav grupları, pazar temizlik ve devir daim); 4. Plan illerin pandemi vakalarına özel uygulama. Sayın Selçuk verilere bakacaklarını ve Ağustos sonu Eylül başı tablosuna göre bir planı uygulayacaklarını belirtti**.
TC üniversiteleri ile ilgili olarak da YÖK Başkanı Sayın Saraç da üniversitelerde yüz yüze eğitime geçmeyi dilediklerini ancak covid-19 ile ilgili güncel veriler ve bilimsel çalışmalar takip edildiğinde dünyanın pek çok ülkesinde, uzaktan eğitimin gelecek eğitim yılında da devam edeceğini gözlemlemekte olduklarını belirtmesi manidardır**. Bu ifadenin yordaması; gelecek öğretim döneminde de TC üniversitelerinde uzaktan eğitimle devam edileceğidir. TC’deki vaka sayısındaki artışlar da bunu desteklemektedir.
Güney Kıbrıs’ta da okulların Eylül ayının başın da açılıp açılmayacağı belli değil. Annette Chrysostomou makalesinde Eğitim Bakanlığı’nın Cuma günü yaptığı açıklamaya göre koronavirüs vakalarındaki artışın, normal işleyişi riske atması nedeniyle okulların eylül başında nasıl açılacağının henüz belli olmadığını belirtti. Bir sözcünün koronavirüs danışmanlarından öneri bekleyeceklerini ve çeşitli planların masada olduğunu belirtti***. Sözcü uzaktan öğretim, okulların açılmaması, sınıfta çok az sayıda öğrenci ile derslerin işlenmesi ve okulları normal olarak açma planları arasında olduğu belirtti. Güney Kıbrıs’ta sendikalar da vakaların artmış olması nedeniyle endişeli. İlkokul sendikası Genel Sekreteri Poed Harris Charalambous eylülde tam olarak ne olacağını bilmediklerini, okulların nasıl açılacağını, açılıp açılmayacağını kimsenin bilmediğini belirtiyor.
Pek çok ülke bu durumda. Peki KKTC ne yapacak? Plan ya da planlar var mı? Sağlık Kurulları ne diyor? Sağlık Kurullarının önerileri dikkate alınacak mı? Koranavirüs tablosu ne durumda? Grafiklerdeki eğilim ne durumda? İstatistiklerin güvenirliği ne durumda?
Gelecek ile ilgili yordamalarda (tahmin) eldeki verilerden hareket edilir ancak buralardaki veriler ne kadar sağlıklı bilinmez. Bazı örnekler bunu destekler. KKTC’de bir kurumda (kurumun adı bizde saklı) pozitif vakalı bireyle iletişim kuran kişilere sadece test yapıldı sonrasında ise onlara ‘siz kendinizi izole edin’ dendi. Başka vakalarda ise pozitif olan kişi ile temasta bulunan kişilere test yapıldı ancak Gönyeli’de bir hotelde karantinaya alındılar. Peki bu iki olgudaki farklı uygulamalar neden? İstatistiklere bu farklı uygulamalar nasıl yansıyacak ve istatistiklere kim güvenecek?
KKTC covid-19 ile gerçek anlamda temmuz sonu ağustos başı tanıştı. Yerel bulaşma ile ilk kez vatandaşlar arasında yayılma başladı. Vakaların şimdi ortaya çıktığı izlenimi var. Bundan sonra yayılmaya devam edeceği kesin.
Uzmanlar sonbahar başında virüsün soğuklar ile birlikte yeniden başlayacağı ve ikinci hatta üçüncü dalganın ortaya çıkacağı yönünde uyarılar yapmakta.
Tüm bu veriler temelinde okullar normal açılmalı mı yoksa farklı uygulamalar ile açılmalı ya da uzaktan eğitime devam mı edilmeli? Soruları yöneticileri uyutmamalı artık. Ancak KKTC sağlık sisteminde pandemi hastanesi olmaması, belirli ünitelerin tedavi amaçlı kullanılması sağlıkçılar tarafından ‘doğru’ uygulamalar olarak kabul edilmiyor. Üniteler de kendi aralarında bölünmeli, hastaların temasları da engellenmeli ama bu durum yok deniyor.
Okullar nasıl açılacak? Sınıf sayıları 35’lerde olan sınıflarda öğrenciler arasında olması gereken 1 metre 80 cm’lik mesafeler nasıl korunacak? Küçük çocukların hastalığa yakalanmadığı belirtilmekte ancak bu doğru değil. İsrail’de bir ilkokulda 33 öğrenci ve 5 personel, Kanada’da bir ortaokulda 11 öğrenciden 9’unun birden enfekte olması, bunun doğruu olmadığının örnekleridir*. Teksas’ta yuvaya giden 441 çocuğun bile (yuva yaşındaki) virüse yakalanması da düşündürücü bir örnektir.
KKTC’de sevindirici olan vatandaşlarımızdan, çocuklarımızdan tek bir tanesinin bile virüs nedeniyle yaşamını yitirmemesidir. Umarız bir yanlış karar ile bu istatistikler bozulmaz. Bunun için okulların bir dönem daha uzaktan eğitim ile devam etmesi en iyi plan olarak durmaktadır. Yanlış bir karar günahı da taşır.
