Sokak adlarının tabelaları bir elektrik direğinin veya kerpiç bir duvarın üzerinde iğreti duruyordu.
Sokak isimleri mektupların sağ salim adrese ulaşmasına yarardı sadece!
Halbuki her sokak adının bir geçmişi vardı…
…
Müftü Hilmi Efendi Sokak, İdadi sokaktan Kirlizade sokağa uzanan yolda Ayasofya meydanına bağlanan dar bir ara sokaktır.
Birkaç ev ancak vardır o sokakta…
…
Günümüzde yeni yerleşim yerlerinde sokaklara konan isimler genellikle ondan bundan isimlerdir.
Lefkoşa surlariçine bakıldığında, tarihi kişiliklerin ve topluma şu veya bu makamda hizmet verenlerin isimleri yer alır sokak tabelalarında.
Kimi mahalle ve bölge isimlerinin gerisinde de hikayeler yatar…
…
Hilmi Efendi’nin kim olduğu anlaşılır bir şey çünkü başında Müftü yazmakta.
Ama Avni Efendi Sokak ya da Ali Yüzbaşı Sokak denildiğinde kimdir bu Avni Efendi ile Ali Yüzbaşı?
Araştırılıp bulunabilir belki.
Bu ve buna benzer isimler için ilgili yerlerde bu şahsiyetlerin kim olduklarına dair bilgiler var mı bilemiyoruz…
…
Arapahmet mahallesindeki sokak isimlerine bakıldığında, bu isimler üzerinden Lefkoşa’nın belirli ölçüde tarihini toplamak mümkün.
Beliğpaşa Sokak, Kamil Paşa Sokak, Derviş Paşa Sokak, Hafız Hasan Efendi Sokak, Müftü Recai Sokak, Victoria Sokak, Tanzimat Sokak, Zahra Sokak.
Her bir isim üzerinde çalışıldığında belirli bir dönemin tarihçesine ve özelliklerine ulaşabilir insan…
…
İdadi Sokak dendi mi neden bu sokağa İdadi adı verildiği anlaşılırdır.
İdadi’nin o bölgede bir taş binada açılması ihtimali gelir akla…
…
Ya da Kanlı Mescit adındaki bir bölgeye bakıldığında geçmişte yaşanan kanlı hikayelere varmak mümkün.
Bununla beraber Kadınlar Pazarı ele alındığında, bir dönemin sosyal ve kültürel özelliklerini toplayabilirsiniz…
…
Diyeceğim,
Eski kentin sokak ve mahalle adları bir tarih kitabının yaprakları gibidir; evlerinin, cami ve kiliselerinin, eski meydanlarının, eski çarşı ve pazar alanlarının bir tarihten arda kalan belirtileri olduğu kadar…
…
Günümüzde genellikle böyle bir durum yoktur.
Olmaması da normaldir.
Çünkü tarih yaratanlar da yoktur!
Bu yüzden ondan bundan hiçbir tarih ve kültürle ilişkisi olmayan isimler konur sokaklara.
Isırgan Sokak, Zümrüt Sokak, Kamelya Sokak gibi.
Bunlarla hangi tarihi ve kültürü toplamak olası?
…
Diyeceğim,
Eğri ya da doğru bir zamanlar tarih yazılırdı;
Ya da geçmişten geleceğe ayak izleri bırakılırdı.
Günümüzde belli belirsiz çabalar dışında böyle bir vizyonun olmaması nasıl açıklanabilir bilemiyoruz.
Geçmişi adeta silerken,
Geleceğe hiçbir şey bırakmak, bir kimlik sorunu olsa gerek…
