Yazımı yazarken Dolar – Türk Lirası kuru 3.43 , Euro – Türk Lirası 3.63 ve sterling ise 4.28 idi. Ekonomik ve poletik nedenlerle kurun genel trendi yukarı harekettir. Türk Lirası’nın kendine özgü riskleri mevcut olup dövizde her an daha da yukarı ivmeleri görebiliriz.Bugün itibariyle gelişmiş ülkeler para birimleri Dolara karşı değer kazanmış fakat TL hala değer kaybediyor. Dolar dünyada da 13 yılın en yükseğinde hareket ediyor.
Dolar diğer paralara karşı değer kazanırken FED (ABD Merkez Bankası Konumundaki Kuruluş) faiz artırımına gidiyor. Büyük bir olasılıkla 14 Aralıkta ki toplantıda faiz artırımı gerçekleşecektir. Peki doların değerleneceğini ve/veya değerleme içinde olduğunu nasıl anlayabiliriz.
Hep duyarız ben de bunu sık sık söylüyorum Doların 2 farklı endeksi var. Birincisi Dolar Endeksi ikincisi ise Ticaret Ağırlıklı Dolar Endeksi.
Dolar Endeksi doların gelişmiş 6 ülkenin para birimlerine karşı oluşturulan sepete göre değerini gösteriyor. 1973 yılından itibaren yürürlükte olan aşağıda belirttiğim 6 para birimi aynı zamanda ABD’nin ciddi ticari ilişki içinde olduğu ülkelerdir. Bu yüzdende endekse bu para birimleri dahil edilmiş.
Para Birimleri Şöyle;
- a)Euro endekste en büyük % ağırlığa sahip
- b)Japon YENi
- c)Sterling
- d)Kanada Doları
- e)İsveç Koronesi
- f)İsviçre ve Frangı en az % ağırlığa sahip
Bu para birimlerinden kurulan endeks değeri 100’ün altında olursa doların bu 6 para birimine karşı değer kaybettiği, üzerinde ise değer kazandığı anlaşılmış olur. www.ınvesting.com’dakibilgilere göre dolar 2015 yılından bu yana söz konusu 6 para birimine karşı değer kazanmıştır. Endeks 101’i aşmış durumda.
Ticari Ağırlıklı Dolar Endeksi ise yukarıda belirtilen ülkelerin para birimlerinin dışında yine ABD’nin toplam dış ticaretinde belli bir yer tutan Türkiye’nin içinde olmadığı 26 değişik ülke para birimlerinden oluşan endeks. Bu endeks ise 1997 yılında oluşturuldu. Bu endekste en yüksek % paya sahip Euro, Kanada Doları, Japon yeni. En düşük % paya sahip ise Şili Pezosu,Arjantin Pezosu, Kolombiya Pezosu ve Venezuella Bolivarı’dır.
Bu endeksi değeri 100’ün altındaysa dolar bu 26 ülkenin para birimlerine karşı değer kaybeder. Eğer endeks 100’ün üzerindeyse değer kazandığı anlaşılmış olur.
Dolar 2011 yılından bu yana endeksi oluşturan 26 ülkenin para birimine karşı değer kazanıyor. Endeks şu an itibariyle 128000 civarına yükselmiş bulunuyor. Görüleceği gibi her iki endeks de Doların değerlenme içinde olduğunu gösteriyor.
Daha önceki makalelerimde belirtmiştim. FED para politikası uygularken 3 gösterge rakamını hedef alıyor. Bunlardan 1 tanesi istihdam diğeri fiyat istikrarı bir diğeri ise büyüme. FED Dolar kurunu dikkate almaz fakat Doların aşırı değerlenmesi FED’in esas hedeflerine sekte vurabilir. Dolayısıyla 2017 yılında Dolar kurunun daha da aşırı değerlenmesini önlemek amacıyla FED faiz artırımını erteleyebilir.
Kısa vadede TL’nin Dolar karşısında değer kaybının devam etme potansiyeli mevcut. Bu Türkiye’nin kendi iç dinamiklerinden de kaynaklı bir unsur dış dinamiklerde bunu destekler nitelikte. Fakat Dolar yazıda belirttiğim endekslere karşı değer kaybetse bile Türk Lirası’nın kendi risklerinden dolayı potansiyel bir Dolar değer kazanma süreci devam eder.
