Ülke eğitiminin gündemi geçen hafta özel okulların yıllık ücretleri olmuştu. Bu hafta İngiltere’nin saygın gazetelerinden The Gurardian’da ilginç bir haber vardı. İngiltere’de devlet okuluna giden bir çocuğun aileye masrafı konu oldu. Ailenin harcadığı miktar ayda 160 sterlin. Bu paranın içerisine ulaşım, öğle yemeği, üniforma, okul gezileri ve öğrenme materyalleri giriyor.
Child Poverty Action Group (CPAG) tarafından yapılan araştırmada ailelerin bir çocuk için yıllık harcadığı miktar 1756 sterlin olduğu ortaya çıktı. Bir asgari ücretlinin aylık maaşından fazla… Kısacası neredeyse ortalama bir maaş… Araştırmada yaklaşık 14 yıl süren ilk ve orta öğretim süresi boyunca ailelerin 23 bin sterlin civarında para harcadıkları belirlendi.
Hep özel okulların ailelere verdiği külfeti konuşuyoruz da, acaba KKTC’de devlet okuluna giden bir çocuk için aileler kaç para ödüyor. Çocuğu okula götürmek için ulaşım masrafı yapıyor muyuz? Yapıyoruz. Üniforma için para veriyor muyuz? Veriyoruz. Okul gezileri için para veriyor muyuz? Veriyoruz. Öğretim materyalleri için para harcıyor muyuz? Öyle bir harcıyoruz ki tahmin bile edemezsiniz.
Hele bir de ana sınıflarda elinize öğretmenin tutuşturduğu bir kağıt vardır üzerinde liste halinde alınacaklar yazar… Onu karşılamak için servet istersiniz. Devlet okullarının 4 yaş sınıflarına giden çocuğunuz var ise yardımcı öğretmen parasını da aileler ödüyor. Öğretmenler Yasası’nda yeri olmasına rağmen devletimiz bir türlü öğretmen yardımcılığı konusunda herhangi bir atama yapmıyor.
Bir okul müdürü dostuma soruyorum “üniformalar kaç para?. Aldığım cevap dudak uçuklatır cinsten… Yeni öğretim yılında acil gerekli olan bir set üniforma en az 3000 TL diyor. Bu 3 bin TL ile de kalmıyor. Yıl içerisinde mutlaka bazı ürünlerin ikincisini de alıyorsunuz.
İngiltere’de gelir düzeyi düşük aileler çocuklarını devlet okullarına göndermelerine rağmen, harcamalarda zorlandıkları ortaya çıktı. Bu durum eminim ki KKTC’de aynıdır. Bugün asgari ücretle geçinmeye çalışan ailelerin çocukları devlet okullarında okumalarına rağmen, maliyetleri karşılayamadıkları için okulun sunduğu olanaklardan yararlanamıyor.
Örneğin bir okul gezisine gidemiyor, istediği materyali alamıyor, eski belki de yırtık üniforma giymek zorunda kalıyor. Elbette zaman zaman okul aile birlikleri fakir öğrencilere yardımcı oluyor ancak bu durum fırsat eşitsizliğine engel olamıyor.
Ülkede özel okulda okuyan çocuk ile devlet okulunda okuyan çocuklar arasında fırsat eşitsizliği git gide açılıyor. Bunun yanında bir de devlet okulunda okuyan çocuklar arasında bile fırsat eşitliğinden bahsetmek mümkün değil… Devlet bu eşitsizliği ortadan kaldıracak projeler üretmek zorundadır. Sosyal devlet bunu gerektirir.
Yani KKTC’de özel okulda da okusanız, devlet okulunda da okusanız, aileler ciddi miktarlarda paralar harcıyor eğitim için… Harcıyoruz harcamasına da karşılığını alıyor muyuz? Esas sormamız gereken soru bu aslında…
Ben daha karşılığını alıyoruz diyeni duymadım. Özel okullarda, devletin kolejlerinde ekstra özel der almayan var mı? Varsa da çok az… Verdiğimiz paranın üzerine bir para daha veriyoruz. Belki çok iddialı olacak ama dünyada kazandığı paraya göre eğitime en çok para harcayan aileler KKTC’de yaşayan aileler olsa gerek…
Daha eşitlikçi, parasız, bilimsel eğitimin olacağı günler dilemekten öte bunun için de mücadele etmek gerekiyor.
Başka yolu yok…
