Yunan ekonomisinin şu anda içinde bulunduğu durumun detaylarını bilmiyorum; fakat hiç de iç açıcı olmadığı ortada. Özellikle gençler arasında işsizlik diz boyu. Ülkenin ödenmesi gereken dış borcu servis edilemeyecek düzeyde. Kemer sıkma politikaları ülkenin sosyal dokusunu bozmuş, özellikle fakirler ve gençler için hayatı dayanılmaz hale getirmiş. Syriza isimli yeni sol partinin yapılan erken seçimlerde başarılı olması, bu partinin popülist söylemleri kadar Yunanlıların gidişatı bir an önce değiştirmek istemelerinin de sonucu.
* * *
Syriza krizden çıkmak için şu anda uygulanmakta olan Avrupa Komisyonu, Avrupa Merkez Bankası ve Uluslararası Para Fonu, yani Troyka’nın önerdiği kemer sıkma politikalarından vazgeçmek ve üstelik ülkenin dış borçlarının büyük bir kısmının affedilip, silinmesini istiyor. Doğal olarak alacaklılar bu fikre sıcak bakmıyorlar. Örneğin Cumartesi günü “haznedar” Alman Şansölye Merkel borçları silmeyi pazarlık konusu etmeyeceklerini söyledi. Hâlbuki Merkel’in beyanatından bir gün önce, BBC ile yaptığı röportajda, Yunan maliye bakanı Varoufakis ise başka bir yol yok demişti. Önümüzdeki günlerde kıran kırana pazarlıklar olacak. Görünen o ki bir süre daha Yunanistan, Euro-Bölgesi ve Avrupa Birliği konusundaki belirsizlik devam edecek. Şu anda ufak bir ihtimal gibi görülse de, belki de Yunanistan Euro-Bölgesinden çıkacak, kendi parasına dönecek.
* * *
Maliye bakanı Varoufakis BBC ile yaptığı röportajda, Yunanistan’ın Euro-Bölgesine hakkı ile girdiğini ve Euro-Bölgesine ait olduğunu belirtti. Bunun doğru olmadığını herkes biliyor.
* * *
Euro-Alanına girmeden önce bir ülkenin para ve mali politika ve göstergelerini diğer Euro kullanan ülkelerle uyumlaştırması gerekiyor. Bunun için ise enflasyon oranı, kamu bütçe açığı, kamu borçlarının gayri safi yurtiçi hasılaya oranı, döviz kurunun istikrarı ve uzun vadeli hükümet tahvillerinin faizleri olmak üzere beş konuda belli koşulları yerine getirdiğini ispatlaması isteniyor. Yunanistan’daki yetkililerin istatistiklerle oynayıp bu koşulları yerine getirdikleri, Avrupalıları kandırdıkları sonradan ortaya çıkmış ve Yunanlı yetkililer de bunu inkâr etmemişlerdi.
* * *
Her ne kadar Euro-Bölgesine girme koşullarını yerine getiremediği herkes tarafından sonradan anlaşılsa da, Yunanistan finansal piyasalarda diğer Euro-Bölgesi üyelerinden bir farkı yokmuş gibi muamele görmeye, ucuz faizlerle borç almaya devam etti. Bu olurken de popülist politikacılar, yeniden seçilmelerini sağlayan fakat çalışanların verimliliğini ve şirketlerin rekabet gücünü artırmaya, yani ülkenin kaynaklarını etkin kullanmaya hiç bir katkısı olmayan, rant toplama ve yolsuzluk üstüne kurulu bir düzen yarattılar. Yunanistan’ın esas problemi de bu. Ekonomide yapısal değişiklikler yapıp sosyal kontratı yeniden yazmadan, en önemlisi de halkı davranış ve yaşam biçimini kökten değiştirmesi gerektiği konusunda ikna etmeden Syriza veya başka bir partinin gidişatı değiştirmesi mümkün değil.
