Kıbrıs sorunu elli yılı aşkın bir süredir uluslararası kamuoyunun gündeminde.
Bu süre zarfında Kıbrıs’ta çok şeyler yaşandı.
İki toplum arasında kavgalar, sıcak çatışmalar, büyük acılar, göçler, barış arayışları, hayal kırıklıkları…
Tüm bunlar ve fazlası yaşandı.
1960’ta Kıbrıs Cumhuriyeti kurulurken doğanlar bugün 55 yaşında…
1974’te doğanlar ise 41’ine merdiven dayadı.
1968 yılında Kıbrıs sorununun halledilmesi hedefiyle Lübnan’da başlatılan toplumlar arası müzakereler aralıklarla bugüne kadar devam etti.
Müzakereciler değişti ama müzakere edilen soruna bir türlü çözüm bulunamadı.
Kantonal çözüm modellerinden, federal çözüm modellerine kadar o kadar çok şey konuşulup tartışıldı ki, günün sonunda Kıbrıs meselesinin bilinmeyen, konuşulmayan bir tarafı kalmadı.
Kalmasına kalmadı ama soruna da bir türlü çözüm bulunamadı.
Sorun çözümsüz kaldıkça 1963 öncelerini, iki toplumun ayni çatı altında birlikte yaşadıkları günleri bilen ve görenlerin sayısı her geçen gün azalırken, doğal olarak bu deneyimi yaşamayanların sayısı arttı.
1968’den sonra her yeni başlayan yıl neredeyse Kıbrıs için çözüm yılı olarak ilan edildi ama o çözüm bir türlü gerçekleşmedi.
“Fırsat penceresi her yeni yılda sonuna kadar açık” denildi, ama aslında hiç açılmadı.
Kelimeler, nokta, virgül ve ünlemlerin çok önemsendiği müzakere süreçlerinde hiçbir zaman sonuç alınamadı.
2004 yılında sonuca çok yaklaşıldığı düşünüldü ama geriye dönüp bakıldığında aslında o sürecin de nasıl olsa başarısızlıkla sonuçlanacağı önceden öngörülerek o yolların yüründüğü bugün söylenebilir.
Soruna çözüm aranırken başlayan müzakerelerde liderler ve arabulucular yola hep umutla çıktılar.
Ama yolun sonuna umudu taşıyıp, sorunu tarihe mal edecek şekilde liderlik gösteremediler. Risk alamadılar, ezber bozamadılar.
Bu arada birinin diğerine tahakküm etme arzusu ise hiç bitmedi.
Paylaşmak, ortak ve güvenli bir gelecek kurmak hiçbir zaman müzakere masalarında ağırlıklı görüş olmadı.
Gün oldu ‘barış hemen şimdi geliyor’ denildi, gün oldu kadife ayrılıklardan söz edildi. Krizler, masalara vurulan yumruklar çözümsüzlüğün yerine çözümü koyamadı.
Görünen o ki Kıbrıs müzakereleri yine zor bir dönemeçten geçiyor.
Bundan önce onlarca defa benzer dönemeçlere girildi ve masa çöktü.
O zor dönemeçlerin bildik açıklamaları yine gazete manşetlerinde yer bulmaya başladı. Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı müzakere sürecinin son şans olduğu mesajını verme ve “Bu fırsat da yitirilirse ada kalıcı bir bölünmeye gidebilir” deme noktasına geldi.
Geriye dönüp bir bakılsa buna benzer ifadeler arşivlerde yüzlerce kez bulunabilir.
Bu ifadeler önce müzakere masasından sonuç alınmasını zorlamak için ortaya atılır, ama sonrasında masa nedense çöker.
Dileyelim müzakere masası bir kez daha çökmesin.
Yenisini kurgulayıp kurmak kolay olmayacak ama nesiller boyu devam eden Kıbrıs sorunu nedeniyle bedel ödenmeye devam edilecek.
