Gece gündüz hiç durmadan çalışan ve her bir sistemimizden sorumlu olan beynimizi korumak, rahatlatmak ve geliştirmek adına yapabileceğiniz bazı öneriler listeleyelim bu hafta…
Gülümseyin, hatta kahkahalarla gülün!
Stres düzeyini azaltma etkisi olan endorfin hormonu güldüğünüzde salınıyor olması beyin için uzun vadede çok yararlı… Yeni düşüncelere ve fikirlere daha açık hale gelmenizi da sağlıyor gülmek…
Planlı ve etkin öğrenme
Herhangi bir konuda bir şeyler öğrenmeye çalışırken, hedef belirlemek önemlidir. Tabii ki not almak da… Başlangıç aşamasında bu konuda ne bildiğinizi ve neler öğrenmeyi beklediğinizi not alarak zihninizi öğrenmeye hazırlayabilirsiniz. Çalışmanın sonunda neler öğrendiğinizi sorgulamayı unutmayın.
Meditasyon
Birçok kişi meditasyon deyince transa geçme, astral seyahat, bağdaş kurmuş vaziyette “ommmm” diyerek oturmak gibi şeyler algılanıyor. Meditasyon basit bir şekilde de uygulayabileceğiniz bir şey aslında. Mesela işte size hemen şu anda yapabileceğiniz bir meditasyon tekniği; yalnızca gözlerinizi kapatıyorsunuz ve dikkatinizi sadece nefes alış verişlerinize veriyorsunuz. Bu kaslarınızı da rahatlatacak bir uygulama ayrıca… Eğer zihninizde tilkiler dolaşmaya başlarsa, ya da başka şeyler düşünmeye başladığınızı fark ederseniz – ki bu çok normaldir- dikkatinizi yeniden nefesinize yöneltiyorsunuz. 5-10 dakikalık basit bir meditasyon zihninizi rahatlatarak sizi aktifleştiriyor.
Yazıda sihir vardır
Bu tanımlamayı gerçekten çok seviyorum; çünkü yazıda sihir vardır! Yazı yazmanın zihninize çeşitli yönlerden faydaları bulunuyor. Yazmak düşünme süreçlerini netleştiriyor. Günlükler, parlak fikirlerle ilgili notlar, şiir ve hikayeler yazmak zihninizi güçlendiren eylemler olmuştur her zaman…Yaratıcılığınızı ve analitik becerilerinizi geliştirmek için de iyi bir egzersiz olan yazı yazma, bilinçaltına giden yollara da açılan bir kapı (ileriki haftalarda yazmayı düşündüğüm farklı bir konuda değineceğim- sağ ve sol beyin, iç ses vb….).
Yeni şeyler öğrenmek
Yeni bir şey öğrenirken beyniniz buna uyum sağlamak için yepyeni bağlantılar geliştirmek zorunda kalıyor. Yani yeni bir şeyler beynimize her zaman iyi geliyor.
Dik durun ve dik oturun
Eveeet… Fizyoterapist olarak duruşa değinmesem olmazdı zaten! Her konuda postürünüzün düzgün oluşu önemli; ve bu bedeninizdeki fizyolojik mekanizmaları, dolayısıyla zihinsel süreçlerinizi etkiliyor. Denemesi bedava! Kafanız öne doğru eğin, gözlerinizi yere dikin ve ağzınız açık biçimde (izlediyseniz ve hatırlıyorsanız Gora filminde, yemekhanede elinde gülle gezen bir tip vardı…) bir problem çözmeyi deneyin. Bir de dik pozisyonda oturun, ağzınız kapalı durun ve karşıya ya da hafifçe yukarıya bakın, ve bu şekilde aynı şeyi deneyin. Postürünüz düzgünken çok daha net olduğunuzu fark ediyor olacaksınız.
Derin nefes
Nefesle ilgili çok fazla terapist, çok fazla etkinlik yapılıyor son zamanlarda. Ağzımdan mı alayım? Burnumdan mı alayım? Burnumdan mı versem? Gibi sorularla çok karşılaşıyoruz. Burnunuzdan alın, burnunuzdan verin ve SESSİZ yapmaya çalışın bunu… Üfff püfff hufff diye nefes alıp vermenize gerek yok! Nefesinizi alırken akciğerlerinizin alt kısmına ve karnınıza doğru almaya çalışın. Daha derin nefes, daha fazla hava; daha fazla hava, daha fazla oksijen; daha fazla oksijen almak, kanda daha fazla oksijen demek, bu da beyinde de daha fazla oksijen demek… Birkaç derin nefes hem gevşemenizi, hem de daha net biçimde düşünmenizi sağlıyor.
Yağsız hayat
Yüksek yağ oranıyla beslenen hayvanların daha yavaş öğrendiklerini gösteren çalışmalar bulunuyor. Doymuş yağlar beyin hücrelerinin gelişiminde olumsuz etki gösteriyor, zeytinyağı ve diğer doymamış yağlar tercihiniz olsun.
Klasik müzik… özellikle Mozart
Müziğin beyindeki çok farklı alanları aktive ettiğiyle ilgili yazmıştım geçen hafta. Koroya katılan ve müzik enstrümanı çalan çocukların mekansal düşünebilme ve problem çözme konularında diğer çocuklara oranla daha büyük bir gelişme kaydettikleri görülüyor yapılan bir araştırmada. Bir başka araştırmada ise, 36 öğrenciye on dakika süreyle Mozart’ın iki piyano için Re Majör sonatı dinletilmiş, hemen ardından üç tane mekansal düşünme testinin birincisi uygulanmış. İkinci testten önce gevşeme için müzik dinletilmiş, üçüncü testten önce ise yalnızca sessizlik içinde oturmaları istenmiş. Bu 36 öğrencinin, 1. test: 119; 2. test: 111; 3. test: 110 şeklinde ortalama skorları bulunuyor.
Kafein
Kahve sempatik sinir sistemini tetikliyor, ve birçok kişi için zihin açıcı özelliğe sahip. Ancak fazla miktarda alındığında, stres düzeyini artırdığından dolayı zihnin çalışmasını olumsuz yönde de etkileyebiliyor. Yine de kısa vadeli olarak işe yarıyor olduğunu hatırlamakta fayda var.
Şekersiz hayat
Şeker aldığınızda onu karşılamak kana salınan insülin etkisiyle beyninizin bulanıklaşması söz konusu olabiliyor. Zihinsel işler öncesinde makarna, şeker, beyaz ekmek ve patates cipsi gibi şeylerden uzak durun.
Düzenli Egzersiz
Egzersizlerin özellikle uzun vadede beyin gücünü geliştirmesi kanıtlanmış bir gerçek olup, yine mesleki bakış açımdan dolayı da sıklıkla belirttiğim bir şeydir. Sağlam kafa sağlam vücutta bulunur. Son zamanlarda yapılan araştırmalara göre de, 10 dakikalık bir egzersizden sonra bilişsel fonksiyonlarda artış olduğu görülüyor. Beyninizi tazelemek istiyorsanız küçük bir yürüyüş ya da birkaç hareket yapmanızda fayda olabilir.
Tertip
Dağınık odalar ve ofisler dağınık düşünmeyi körüklüyor. Zihinsel işler yapacağınız yeri buna göre organize etmenizde fayda var.
Soru sorun
Zihninize gelen her şeyi sorun… Boşluğa sorun! Analiz etmeyin, sorun bırakın… Bu beyninizi formda tutmanın çok iyi bir yoludur. Yalnızca kendi zihniniz içerisinde kalsa bile soru sorma alışkanlığını sürdürün.
Zihinsel egzersizler
Bulmaca çözün, satranç oynayın, bir şeyler ezberleyin. Beynin farklı yönlerde çalıştırılması sürekli yeni nöron bağlantıları geliştirilmesine yol açıyor.
Stresten uzak durun
Evet yine stres her şeyin temelindeki stres, bizleri hayatta tutmak için tasarlanmış ancak hayatımızı gereksiz yere tehdit altına sokmak için kullandığımız stres… Uzun vadeli stresin sağlığınıza zararı bir yana, beyninizi de olumsuz yönde etkiliyor. Stres düzeyinizi bilinçli olarak azaltmak için gevşeme vb. teknikler iyi gelebiliyor.
Şarkı söyleyin
Arabanızda yolculuk esnasında veya yalnız kaldığınızda üzerinde çalıştığınız konuyla ilgili olarak şarkı söylemeyi deneyin. Bu sizin sağ beyinle temasa geçmenizi ve onu çalıştırmanızı sağlıyor.
Liste uzayabilir… Bir sürü şey daha ekleyebiliriz… Siz yeter ki isteyin ve bir ucundan başlayın!
Enerji dolu, mutlu ve huzurlu bir hafta sonu diliyorum!
