Başsavcılık, hükümet tarafından Derviş Eroğlu’nun kızı Resmiye Canaltay’a milyonluk arazi kiralama kararının hukuka aykırı olduğu yönünde görüşünü net bir şekilde aktardı
GÖRÜŞ NET: Cumhuriyet Meclisi Başkanı Sibel Siber tarafından hukuk görüşü alınmak üzere Başsavcılık’a gönderilen Eroğlu’nun kızına verilen Lefkoşa’daki milyonluk araziyle ilgili karar hakkında “Hukuka uygun değil” görüşü verildi
“HUKUKA AYKIRI”: Kıdemli Savcı İlter Koyuncuoğlu, söz konusu arazinin icarıyla ilgili görüşünde icraatın gayrı yasal olduğunu ifade ediyor. Görüşte, “Anayasa’nın 159 (1)(b) maddesi kapsamındaki malın Bakanlar Kurulu kararı ile İTEM Yasası kapsamından çıkarılarak, otel yapılması amacı ile özel şahsa kiralanmasının hukuka uygun olmadığı kanaatinde olduğumu belirtirim” deniliyor
Bertuğ TOPAL
Cumhuriyet Meclisi Başkanı Sibel Siber tarafından kamuoyunda tartışılan arazi kiralanması konusu ile ilgili Cumhuriyet Meclisi Başkanlığı adına Başsavcılıktan istediği görüş Başsavcılık tarafından verildi.
Başsavcı adına Kıdemli Savcı İlter Koyuncuoğlu tarafından hazırlanan görüşe göre, Bakanlar Kurulu’nun 5 yıldızlı otel için kiralama kararının Anayasa ve ilgili yasalara uygun olmadığı ortaya çıktı. Başından beridir yetkililerin yasal olduğunu ifade ettiği karar ile ilgili yargıdan bu noktada karar çıkması hükümetin bundan sonraki adımını belirsiz kılıyor.
Devletin mülkiyet hakkına vurgu yapıldı
Başsavcılık’ın Cumhuriyet Meclisi’ne verdiği görüşte ilk olarak Anayasa’nın 159’uncu maddesine vurgu yapıldı.
“Devletin Mülkiyet Hakkı maddesine göre 15 Kasım 1983 tarihinde, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti sınırları içerisinde bulunan, A) Tapusu 16 Ağustos 1960 tarihinden sonra Kıbrıs Cumhuriyeti’ne intikal eden tüm taşınmaz mallar, kamuya ait yollar, sular, su kaynakları, liman ve sahiller, rıhtımlar ve iskeleler, göller, dere ve göl yatakları, tarihi kent, bina ve kalıntılar ile kaleler ve bunların alanları, doğal servetler ve yeraltı kaynakları, ormanlar, savunma yapı ve tesisleri ile yeşil saha ve parklar; kamuya açık köy ve tarla yolları, kamu hizmetinde kullanılan binalar, B) Kıbrıs Türk Federe Devleti’nin ilan edildiği 13 Şubat 1975 tarihinde terkedilmiş bulunan veya söz konusu tarihten sonra yasanın terkedilmiş veya sahipsiz taşınmaz mal olarak nitelendirdiği veya hüküm veya tasarrufu kamuya ait olması gerekli olup da aidiyeti saptanamamış olan tüm taşınmaz mallar, bina ve tesisler ile C) 1960 Kuruluş Andlaşması’nda ve ona bağlı eklerde belirlenen askeri tesis, rıhtım, kamp vesair talim sahaları içinde bulunan tüm taşınmaz mallar, Tapuda böyle kayıtlı olup olmadığına bakılmaksızın, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin mülkiyetindedir ve tapu kayıtları buna göre düzeltilir.”
Önceki karara atıfta bulunuldu
Başsavcılık görüşünde 159’uncu maddenin yanı sıra daha önceden Başbakan Sibel Siber döneminde alınan karara da atıfta bulunuldu. Siber hükümeti döneminde Anayasa Mahkemesi 19/87 sayılı karara yapılan atıfta aynen şöyle deniyor: “İlgi yazınızda sözü edilen Anayasa Mahkemesi 19/87 D.8/88 sayılı kararda Mahkeme tarafından ‘Anayasa’nın 159(3) maddesi ile ilgili olarak 41/77 sayılı İskan, Topraklandırma ve Eşdeğer Mal Yasası’nın 4(1) maddesi, alınacak kamu yararı kararı için herhangi bir sınırlama veya kısıtlama içermemektedir. Ancak 41/77 sayılı yasa yürürlüğe girdikten çok sonra kabul edilen KKTC Anayasası’nın 159(3) maddesi, eşdeğerde verilecek malların hangi amaçlar için dağıtım dışı bırakılabileceğini belirlediğine göre, eşdeğerde verilecek taşınmaz malların bu belirlenen amaçlar dışında kalan bir amaç için, kamu yararı olsa dahi, verilmesine olanak yoktur’ denilerek dava konusu olan 16/87 sayılı Turizm Endüstrisi Teşvik Yasası’nın 2. Maddesinde “Kamu Arazileri ve Binaları” ile ilgili tefsir kısmında 5. Satırdan itibaren yer alan “ve İskan, Topraklandırma ve Eşdeğer Mal Yasası’nın 4. Maddesi uyarınca kamu yararı kararı alınıp bakanlığa tahsis edilen taşınmaz mallar” söz dizisinin Anayasa’nın 159. Maddesinin 3. Fıkrasına aykırı olduğuna ve iptal edilmesine oy çokluğuyla karar verilmiştir.”
“Hukuka aykırı”
Kıdemli Savcı İlter Koyuncuoğlu KKTC Başsavcısı adına yolladığı ve Eroğlu’nun kızına verilen arazi ile ilgili görüşünde açıkça yapılan icraatın gayrı yasal olduğunu ifade ediyor.
Görüşte, “Yukarıda iktibas edilen mevzuat ve Anayasa Mahkemesi kararı ışığında, ilgili yazınıza konu Anayasa’nın 159 (1)(b) kapsamında olan bir malın Bakanlar Kurulu kararı ile İTEM Yasası kapsamından çıkarılarak, beş yıldızlı otel yapılması amacı ile özel bir şahsa kiralanmasının hukuka uygun olmadığı kanaatinde olduğumu belirtirim” deniliyor.
“İTEM Yasası kapsamından çıkarılamaz”
Başsavcılık görüşünde Anayasa’nın 159 (1)(b) maddesi kapsamında bulunan bir malın otel yapımı için İTEM Yasası kapsamından çıkarılmasının mümkün olmadığı ifade ediliyor. Buna göre görüşte: Anayasa’nın 159(1)(b) maddesi kapsamında olan taşınmaz malların sadece Anayasa’nın 159(3) maddesinde belirtilen amaç olan orman, yeşil saha, anıt ve park yerleri, sular, yeraltı suları, doğal kaynaklar ve savunma alanları, kamu yönetimi ve askeri amaçlar için gerekli bina ve tesis ve arsalar ile şehir ve kırsal planlama ve toprak koruma amaçları için İTEM Yasası kapsamı dışında bırakılabileceği” belirtildi.
Mevzuata da aykırı
Başsavcılık, Anayasa’da belirtilen amaçlar dışında bir amaç için Bakanlar Kurulu tarafından alınacak olan kararların Anayasa ve yürürlükteki mevzuata aykırı olacağı görüşünü de ifade ederek bu raporu Cumhuriyet Meclisi’ne yolladı.
Siber hükümete iletti
Cumhuriyet Meclisi Başkanı Sibel Siber önceki gün bir programda yaptığı açıklamada, kamuoyunda tartışılan arazi kiralanması konusu ile ilgili Cumhuriyet Meclisi Başkanlığı adına Başsavcılıktan istediği görüşün hükümete iletildiğini, bu konuda hükümetin hukuki görüş doğrultusunda gereğini yapacağına inandığını belirtmişti.
Hükümetin tavrı merak konusu
Derviş Eroğlu’nun kızı Resmiye Canaltay’a kiralanan arazi ile ilgili Başsavcılık’ın böyle bir karar vermesinin ardından Ulusal Birlik Partisi-Demokrat Parti hükümetinin nasıl bir yol izleyeceği merak konusu oldu.
