Yağışlı bir kışın ardından hasta girişen çiftçinin yüzü güldü. Yıllar sonra arpa ve buğday hasadında yüzü gülen çiftçi, hükümetin TÜK’e önerdiği fiyatı duyunca hayal kırıklığına uğradı
BEKLENEN REKOLTE 80-100 BİN TON: KKTC genelinde 2017-2018 tahıl sezonunun kurak geçmesinden sonra ciddi ekonomik sıkıntı yaşayan çiftçinin bu yılki verimlilik karşısında yüzü güldü. Kıbrıs Türk Çiftçiler Birliği, arpada beklenen rekoltenin 80-100 bin ton civarında olduğunu kaydetti
PAZARLIĞA VAKİT YETMEDİ: Tarım ve Doğal Kaynaklar eski Bakanı Erkut Şahali, bu yıl arpanın kilo fiyatı 1.32 TL olarak belirlenmesi yönündeki tavsiyesini TÜK’e iletti. Fiyat kesinleşmeden hükümet değişti. Yeni hükümet fiyat önerisi de kilosu 1.35 TL oldu. Zaman çiftçinin aleyhine işledi, istişareye vakit kalmadı
“TARIM POLİTİKASI ŞART”: Kıbrıs Türk Çiftçiler Birliği Başkanı Hüseyin Çavuş Kelle: Hükümet değişiklikleri tarımda sürdürülebilirliği ortadan kaldırılmıştır. Geçen üretim sezonlarından kalan akaryakıt desteği ve DGD’nin bir an önce ödenmesini, 2018-2019 üretim yılına ait desteklerin iyileştirilerek üreticiye yansıtılmasını istiyoruz
Duygu ALAN
Ülke genelinde yılın ilk arpa hasadı başladı. Bazı bölgelerde hasadın sonuna yaklaşılırken bazı bölgelerde son 10 gündür gündüz etkili olan poyraz hasadı biraz geciktirdi.
Hasatta hava koşulları sebebi ile gecikmeler yaşan da tarlalardaki verim çiftçileri sevindirdi.
Kurak geçen 2018 yılında ciddi ekonomik sorunlar yaşayan üretici, bu yılki verim karşısında “zararımı telafi edeceğim” mutluluğu yaşarken Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Dursun Oğuz, 2019 ürünü arpanın alım fiyatının kilo başına 1.35 TL, yumuşak buğdayın 1.40 TL, sert buğdayın 1.45 TL ve tohumluk materyali olarak alınacak arpa ve buğday ürünlerine kilo başına 0.05 TL prim ödenmesinin Toprak Ürünleri Kurumu yönetimine önereceklerini açıkladı.
Bir hükümet gitti, diğeri kuruldu derken zaman çiftçinin aleyhine işledi. Girdi maliyeti kilo başına 1.42 TL olan üretici, arpa fiyatının açıklanmasının hasat zamanına gelmesinden dolayı bakanlıkla istişareye giremedi.
Kıbrıs Türk Çiftçiler Birliği Başkanı Hüseyin Çavuş Kelle, Havadis’in bu yıl arpada beklenen rekolte ve üreticinin arpa fiyatı konusundaki düşünceleri konusunda sorularını yanıtladı.
“Beklenen 80-100 bin ton”
Kıbrıs Türk Çiftçiler Birliği Başkanı Hüseyin Çavuş Kelle, hasadın devam etmesi sebebi ile şuan için net bir rakam verebilmenin mümkün olmadığını ancak ekim alanlarına bakıldığında gerek buğdayda gerekse arpada rekolte beklentisinin 80 – 100 bin ton civarında olduğunu kaydetti.
Kelle, “Hasadın tam ortasındayız. Son 10 gün poyraz oldu dolayısıyla hasat bazı bölgelerde gecikti. Bazı üreticiler, hasadı gece yaptı tabi bu da girdi maliyetini arttırdı. Tabi bunlar bu işin cilvelerindendir. Genel olarak verimden yana çiftçi memnun. Şuan hasat devam ettiğinden gerçek rakamı telaffuz edebilmem mümkün değil ancak ekim alanlarına baktığımızda tahminde bulunacak olursak, bu yıl gerek buğdayda gerekse arpada rekolte beklentimiz 80 – 100 bin ton” diye konuştu.
“Fiyat konusunda istişareye vaktimiz kalmadı”
Hüseyin Çavuş Kelle, verimde yüzü gülen üreticinin fiyat noktasında içinin bu yıl buruk olduğunu kaydetti. Kelle, “Nisan ayından beri yaptığımız toplantılarda fiyatı iyileştirmemize rağmen Sayın Şahali döneminde 1.15 ten 1.32 TL’ye çıktı, hükümetin düşmesi ile süre uzadı, hasat başladı, yeni hükümetle istişareye zaman kalamadı. Yeni bakan da üreticinin mağdur olmaması için arpa fiyatını 1.35 TL olarak açıkladı. Bizim girdi, maliyetimiz ise 1.42 TL. 2018’de yaşanan enflasyon nedeni ile girdi maliyetlerinin yüzde 150 arttı. Bu bizim fiyatlara temkinli bakmamıza sebep oldu” dedi.
Kelle, “Yönetim Kurulu, TÜK’ün durumu, arpayı tüketecek olan hayvancılık sektörünün durumu, fiyatın geç açıklanması, üreticinin tüccarın eline düşmesi gibi sebepleri göz önünde bulundurdu ve artık ülkede hızlı şekilde uzlaşı olması gerektiğini ortaya koydu. Daha fazla geciktirmemek adına da bu fiyata temkinli bakmaktadır” diye konuştu.
“Sürdürülebilir tarım politikası elzemdir”
Kelle, hükümet değişikliklerinin tarımda sürdürülebilirliği ortadan kaldırdığını ülkede kısa, orta ve uzun vadeli tarım politikalarının mevcut olmadığını belirtti. Sürdürülebilir tarım politikasının elzem olduğuna vurgu yapan Kelle, tarımda yaşanacak olan sıkıntıları Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanına ilettiklerini söyledi.
“Alacaklarımız ve DGD kalemi derhal açıklanmalı”
Hüseyin Çavuş Kelle, çiftçinin 2018’den alacağı olan Doğrudan Gelir Desteği ve akaryakıt desteği ile henüz açıklanmayan Doğrudan Gelir Desteği kalemlerinin derhal açıklanmasını ve 2019 ekim sezonuna bu desteklerin iyileştirilerek yansıtılmasını istediklerini kaydetti.
Çiftçinin kaybedecek vakti olmadığını kaydeden Kelle, “En önemlisi de 2019’u 2020 yılında kazanmak adına şimdiden çalışmalıyız. Çünkü çiftçinin kaybedecek ve boşa harcayacak vakti yoktur” dedi.
“TÜK yapısını ivedi şekilde değiştirmelidir”
Kıbrıs Türk Çiftçiler Birliği Başkanı Hüseyin Çavuş Kelle, “yanlış uygulamalar ve yanlış bütçe yapımı” sebebi ile tarımın kaosa sürüklendiğini kaydetti.
Kelle, şunları söyledi: “Bugün görüyoruz ki tüm paydaşlarımızla üretim sektörü kan kaybetmektedir. Önce bakanlık kendi ödevini yapmalı, bağlı kurum, kuruluş ve dairelerde reform yapmalı, sürdürülebilir bir hizmet verecek noktaya getirmelidir. İşe buradan başlamalıdır. TÜK yapısını ivedi şekilde değiştirmelidir. Hükümet programını icraata geçirmelidir. Fiyat denge unsurunu sağlayabilme pozisyonu yakalanmalıdır. Bugünkü gibi kalacaksa TÜK, hem çiftçiye hem hayvancıya hem de tüketiciye zarar verecektir, nedeni ise sadece tabelası olması ama görevlerini tam anlamı ile yerine getirememesidir.”
