Kıbrıs konusunda devam etmekte olan müzakere sürecinde mülkiyette sona gelinirken sıradaki toprak konusu ile ilgili taraflar hazırlıklarını tamamladılar.
Yani masaya ne getireceklerini, hangi noktalarda nereye kadar esneyeceklerini belirlediler.
Liderler ve heyetleri müzakerelerin en dikenli ve kritik konusu olarak toprak konusunu görüyorlar.
Sürecin başarı ile tamamlanması bu konuda uzlaşmaya varılması ile mümkün olacak.
Müzakerelerde geride kalan başlıklarda konuşulanlar, liderlere toprak konusunda ortak bir noktada buluşmaları konusunda yardımcı olacak.
Toprak oranları konusunda liderler arasında bir tartışma yaşanacağı kesin. Ancak bu konunun krize dönüşmeden aşılabileceği konuşuluyor.
Kuşkusuz bu konu tartışılırken en hassas mesele yer değiştirecek kişiler meselesi.
1974’ün üzerinden 41 yıl geçtikten sonra sanırım her iki taraf da bu meseleye insani boyutu ile yaklaşmak zorunda olduğunun bilincindedir.
Bu nedenle asgari sayıda kişinin yer değiştireceği ya da hiç kimsenin yerinden edilmeyeceği bir formül üzerinde uzlaşılması en sağlıklı yol olarak değerlendiriliyor.
Bunu için de iskana açılmış yerlerin pazarlık masasına getirilmemesi gerekecek.
İki bölgeliliğin korunması üzerinde anlaşılmış bir diğer önemli mesele. Bu nedenle de iki bölgeliliği bozmayacak bir model ortaya çıkarılması için Rumların 1974 sonrası kuzeyde kalan mallarının çok büyük bir bölümü takas ve tazminat yöntemleri ile Türk malı olmak durumunda.
Bu ve bunun gibi daha önce varılan mutabakatlar ve meselelere akılcı ve insani boyutu ile yaklaşım sergilenmesi durumunda toprak konusu da sorunsuz aşılabilir.
Mülkiyet meselesi de toprak meselesi gibi çok zor olarak nitelendirilmesine rağmen, taraflar iyi niyetli ve pragmatik yaklaşımlar ortaya koyarak bu başlıkta uzlaşma sağlayabilecekleri zemini yaratma başarısını gösterdiler.
Bu nedenle müzakereleri yakından izleyip destek veren üçüncü taraflar benzer yaklaşımlarla toprak konu başlığının da kriz yaşanmadan aşılacağı inancını taşıyor.
Toprak konusundan sonra gündeme güvenlik ve garantiler konuları gelecek.
Bu kritik meseleler daha masaya gelmeden ilgili taraflar karşılıklı yoklamalar yapmak suretiyle nabız tutuyorlar.
Türk tarafının bu konudaki hassasiyeti müzakere masasında birçok kez Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı tarafından dile getirildi.
Meselenin son aşamada gündeme gelmesi sonrasında konuşulmasının doğru olacağı vurgusu yapıldı.
Ne de olsa garantiler meselesi Türkiye, Yunanistan ve İngiltere’nin de masada olmasını gerektiren bir mesele.
Onlar olmadan konuşulması doğru olmaz.
Bu nedenle de garantiler ve güvenlik konuları her şey bittikten sonra ele alınacak ve ilgili tüm tarafların katılımı ile görüşülecek.
Gelinen aşamada önemli olan Kıbrıslı Türk ve Rum Liderle ekiplerinin mülkiyet konusunda gösterdikleri ilerlemeyi toprak konusunda da göstermeleridir.
Bu başarılırsa Kıbrıs meselesinde yeni bir referandumun yolu da açılacak.
Görünen bu…
