HEPSİ BİRBİRİNE BENZİYOR: Neredeyse tün bakanlıkların ve dairelerin ana sayfalarında ilk rastlanan görüntü bakanın kabul ve ziyaretleri, bakanlıkla ilgili haberler, bakanın basın açıklamaları ve duyurular. Öte yandan tüm sitelerde misyon, vizyon, iletişim, bakanın özgeçmişi gibi bilgiler yer alıyor
İSTATİSTİKİ VERİYE ULAŞAMIYORUZ: Birkaç bakanlık ve birkaç daire dışında birçok sitede istatistiki veriler, faaliyet raporları ve gerçekleşmeler yok. Var olanların birçoğunda ise yüklenen istatistikler 5-6 ay öncesine ait, birkaç dairede ise istatistiki verilerin bazıları Ekim ayına ait
VERİLER ZAMANINDA ÜRETİLMİYOR: DPÖ Müsteşarı Ödül Muhtaroğlu: DPÖ verilerin toplandığı bir merkezdir ve verilerin güncel olmamasının sebebi kaynağından zamanında gelmemesidir. İstatistiki veriler ve dataların zamanında üretememelerinin en büyük sıkıntısını DPÖ yaşıyor. Kurum ve kuruluşlar istatistiki bir birim kurmalı
Eniz ORAKCIOĞLU
Bakanlıkların aynası olan web sitelerinin neler içerdiği ve neleri içermesi gerektiği ile ilgili olarak Havadis detaylı incelemelerde bulundu.
Bakanlıkların, kurum ve dairelerin sitelerini açar açmaz ilk göze çarpan hepsinin birbirlerine olan benzerlikleri. Diğer bir dikkat çeken ayrıntı ise neredeyse tüm sitelerin ana sayfasında bakanları ziyaretleri, kabulleri, duyurular ve bakanlıkların icraatları ile ilgili haberlerin yer alması oluyor.
Daha fazla detaya inildiğinde ise siteler bakanlıkların tarihçeleri, bakanın özgeçmişi, bakanlığın vizyon ve misyonu, yasa ve tüzükler, bakanlıklara bağlı daireler, iletişim ile ilgili bilgiler de hemen hemen her sitede yer alıyor.
Sitelerdeki en büyük eksiklik ise istatistiki bilgilerin ya güncel olmaması ya da hiçbir verinin bulunmaması. Türkiye’deki resmi kurum ve kuruluşların sitelerine bakıldığı zaman ise KKTC’ye kıyasla daha çok veri ve daha güncel veriler bulmak mümkün.
Standart tasarım
Tüm bakanlıkların, kurumların ve dairelerin resmi internet sitelerine girer girmez ilk rastladığımız şey bakanların kabul ve ziyaretleri, duyurular, bakanların basın açıklamaları ve bakanlıklarla ilgili haberler. Birbiri ile benzerlik gösteren, bakan özgeçmişleri, eski bakanlar, daire müdürleri, iletişim, yasa ve tüzükler, bakanlıklara bağlı kurum ve dairelerin kısa linkleri gibi birçok standart bilgi resmi internet sitelerinde yer alıyor.
İstatistiki veri yok bütçe harcamaları bulunmuyor
Sitelerde istatistikî veri eksikliği ve olan verilerin ise 5-6 ay öncesini yansıtması dışında diğer bir eksik ise daire ve kurumlara ayrılan bazı bütçelerin ne kadar olduğuna yer verilmemesi. Bunların yanında bütçe ve fonların nerelere harcandığı ayrıntılarının da yer almaması.
Muhtaroğlu: Veriler kaynağından zamanında gelmiyor
Devlet Planlama Örgütü Müsteşarı Ödül Muhtaroğlu, Kendi kumlarında yöneticilerin yaptığı ziyaretler, temaslar ve açıklamalardan ziyade kendi ürettikleri verilerle ilgili ve kendi yayınladıkları kitaplarla ilgili dataları paylaştıklarını söyleyerek, bu verileri her zaman için güncel tutmaya çalıştıklarını vurguladı. DPÖ’nün verilerin toplandığı bir merkez olduğunu vurgulayan Muhtaroğlu, verilerin güncel olmamasının sebebinin kaynağından zamanında gelmemesi olduğunu söyledi. Muhtaroğlu, bu nedenle kendilerinin bu istatistiki verileri yayınlama sürecinin geciktiğini kaydetti. Ülkedeki istatistik bilgi ve veri ile data konusundaki en büyük sıkıntının birçok kurum ve kuruluşların kendi ürettikleri istatistiki veriler ile dataları zamanında üretememeleri olduğunu vurguladı.
“İstatistiki birimler kurulmalı”
Tüm kurum ve kuruluşların istatistiki bir birim kurması gerektiğine dikkat çeken Muhtaroğlu, bu birime birkaç tane personel desteği verilmesi gerektiğini ve bu personelin işinin ise sadece bu olması gerektiğini aktardı. Muhtaroğlu, Bu birimlerin bağlı oldukları bakanlığın, kurum ve kuruluşların ürettiği verileri derlemesi için çalışması gerektiğini, bunun yanında DPÖ’ye verileri zamanında göndermeleri gerektiğini ifade etti.
Muhtaroğlu, DPÖ’nün istatistiki veri anlamında ülkenin en iyilerinden biri olduğunu söyleyerek, sitelerinin de kolay ulaşılabilir bir site olduğunu ve 1977 yılına kadar da verilere ulaşılabileceğini vurguladı.
Diğer Bakanlık, kurum ve kuruluşlarla ilgili kendi istatistiki birimlerini kurması tavsiyesinde bulunan Muhtaroğlu, hem kendi sitelerinin kullanımına, hem de DPÖ’ye göndererek DPÖ’nün sitesine koyabileceklerini, böylelikle de bütün ülkenin istediği anda veriye ulaşabileceğini belirtti.
“Bizim de en büyük sıkıntımız”
Bazen bir bakanlık veya bir daireden veri gecikmesi sebebi ile kendilerinin kitabının yayınlanmasının geciktirdiğinin altını çizen Muhtaroğlu, sitelerdeki veri eksikliklerinin veya verilerin geç güncellenmesinin en büyük sıkıntısını kendilerinin yaşadığını aktardı. Muhtaroğlu, kurum ve kuruluşlara kendi istatistiki veri birimlerini kurma çağrısı yaparak, oralarda devamlı personel bulundurmaları gerektiğini söyleyerek sözlerine son verdi.
Başbakanlığın Resmi Sitesi: (basbakanlik.gov.ct.tr)
Başbakanlığın resmi internet sitenin belki de en önemli ayrıntısı yayınlanan Bakanlar Kurulu kararları ve yayınlanan Resmi Gazeteler ama bu bölümlerinde günü gününe olmaması en büyük eksikliklerden biri.
Başbakanlığa bağlı kurumlar ve dairelerin internet sitelerinde ise aynı detaylar göze çarpmakta, bir çoğunda ise olması gereken istatistiki bilgi ve veriler yok. Örneğin; Devlet Planlama Örgütünü ele alırsak birçok veri ve istatistiğe ulaşmak mümkün, ama bu istatistiklerin ve verilerin çok geriden geldiğini ve güncel olmadığı da DPÖ verileri için söylemek mümkün.
Gençlik Dairesi’nde faaliyet raporlarına yer veriliyor ama en son tarih 2012. Daireye ne kadar fon ayrıldığı, bu fonların nerelere gittiği ile ilgili de bilgi yok. Gençlik Dairesi’nin düzenlediği kamplar, kaç öğrencinin katıldığı, ya da katılımcıların neye göre seçildiği gibi birçok veri eksikliği de var.
Başbakanlık altında bulunan bir diğer daire olan Spor Dairesi de Gençlik Dairesi gibi birçok eksikle dolu. Örneğin, daireye ait fonların nelere kullanıldığı, kaç aktif sporcuyu bünyesinde barındırdığı, kaç yurtdışı organizasyonuna ne kadar sporcu ile katıldığı gibi.
Maliye Bakanlığı Resmi Sitesi: (www.maliye.gov.ct.tr)
Maliye Bakanlığı resmi sitesinde birçok bakanlık sitesinin aksine Ocak – Haziran 2018 dönemi genel gider raporları, 2018 Ekim ayı gelir gider raporları, en son Nisan ayı verilerini yansıtan maaş alanların sayısı ve ödeme miktarları raporları 2010-2015 yıllık bütçe mukayese verileri ve yıllar itibariyle yerel gelirlerin genel giderleri ve yerel giderleri karşılama oranları bulunuyor. Ama Kasım ayında olmamıza rağmen birçok verinin aylar öncesine dayanması yine bir yerlerde iyi çalışılmadığının göstergesi.
Bakanlığa bağlı kurum ve dairelere bakıldığında ise bazı daireleri internet sitelerinde verilere ulaşmak mümkün bu da bize veri ve istatistikler konusunda en çok maliye Bakanlığının çalıştığını gösteriyor. Örneğin; Bütçe Dairesi sitesinde Genel gelir-gider raporları, Merkezi İhale Komisyonu Başkanlığı sitesinde faaliyet raporları ve Kurum Bazında İhale Adeti (2018) istatistiği, hangi daire ve bakanlıklara ne alınacağı ile ilgili çıkılan ihaleler. Konu Bazında İhaleler (2018) yer alıyor.
Maliye Bakanlığı sitesinde görünen Merkez Bankası’da da yine belirli verilere ulaşmak mümkün.
Dışişleri Bakanlığı Resmi Sitesi : (mfa.gov.ct.tr)
Bakanlığın sitesi birçok konuda bilgiler de veriyor. Konsolosluk bilgisi başlığı altında; vize uygulaması, dış temsilciliklerimiz, fahri temsilciler, KKTC’deki yabancı misyonlarla ilgili bilgiler ve
Kıbrıs konusu başlığı altında; tarihi perspektif, Kıbrıs müzakereleri, 2008 müzakere süreci
güncel müzakere sürecine de siteden ulaşılabiliyor.
Bakanlığın resmi sitesinde diğer yer alanlar; BM Genel Sekreteri’nin BM Barış Gücü’ne ilişkin Raporları, Gönüllü Nüfus Mübadelesi Anlaşması, BM Kapsamlı Çözüm Planı (Annan Planı), Annan Planı ile kurulması öngörülen Kıbrıs Rum Kurucu Devleti’nin Anayasası, Annan Planı ile kurulması öngörülen Kıbrıs Türk Kurucu Devleti’nin Anayasası, Kıbrıs’a ilişkin BM Güvenlik Konseyi Kararları.
Fakat Dışişleri bakanlığı da veri ve istatistik konusunda bir hayli geri, örneğin yurtdışında yaşayan Kıbrıslı Türk nüfusa yer verilmiyor. Yine Kıbrıslı Türklerin dünyaya dağılımı sitede yer almıyor. Örneğin; yurtdışında yaşayıp kariyer sahibi Kıbrıslı Türklerle ilgili de hiçbir bilgi bakanlığın sitesinde yer almıyor
İçişleri Bakanlığı Resmi Sitesi: (http://icisleri.gov.ct.tr )
İçişleri Bakanlığı’nın resmi sitesinde yabancı kişilerin bakanlığımıza yapmış oldukları taşınmaz mal müracaatlarının sayısal tablosu, yabancı kişilerin satın almış oldukları taşınmaz malların yıllara göre dağılımının sayısal tablosu,
Bakanlığın alo hatları, onay işlemleri, kaymakamlıklar, Online öğrenci izinleri, Özel Güvenlik Birimi, Belediyelere Yönelik Yardım Porjesi, Muhaceret Affı duyuru, Muhaceret Affı, Beyaz Kimlik, Yurttaşlık, e-pasaport, e-kimlik gibi site ve bilgilere hızlı erişim adresleri de İçişleri Bakanlığının resmi internet sitesinde bulunanlardan. Öte yandan sitede 18/06/2018 tarihinde yayınlanan KKTC Gece Kulüpleri Çalıştayı Sonuç Raporu da mevcut.
Ama bakıldığında yine istatistiki bilgiler eksik. Örneğin; İçişleri Bakanlığı’na Bağlı Muhaceret Dairesi’nde giriş çıkışlarla ilgili istatistiki bilgi yok, yine Konsomatrislerle ilgili, cezaevinde suçlar ve kaç kişinin hangi suçlardan cezaevinde olduğu ile ilgili bilgilere ulaşmak mümkün değil. Beyaz Kimlik, Yurttaşlık, e-pasaport, e-kimlik ile ilgili ne kadar başvuru olduğu, kaç kişinin bu haklardan yararlandığı bilgileri yine Bakanlığın ve ilgili dairelerin sitelerinde yer almıyor. Öte yandan çok tartışılan KKTC nüfusu verileri bile çok eskiye ait. Tabiî ki bunlar sadece birkaç örnek daha birçok konuda ulaşılabilecek veri ve istatistiki bilgilere sitelerden ulaşmak mümkün olmuyor.
Ekonomi ve Enerji Bakanlığı (http://ekonomi.gov.ct.tr)
Bakanlığın Resmi Sitesinde ayrı bir istatistik bölümü olmaması yine ekonomi bakanlığını büyük eksikliği. Bakanlığa bağlı dairelere bakıldığında ise dairelerin sitelerine göz atıldığında yine istatistikî bilgi bölümü oldukça eksik.
Bakanlığa bağlı daire ve kurum resmi sitelerinden en iyi çalışan daire Ticaret Dairesi gibi görünüyor. İçinde ithalat, ihracat gibi birçok istatistiki rapor barındıran resmi siteye yansıyan rapor ve istatistiki bilgilerin en son haziran ayını yansıtması ise gözden kaçmıyor. Kısacası Dairenin paylaştığı istatistiki raporlar 5 ay önceyi gösteriyor.
Bunların yanında Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu’nun resmi sitesinde ise vatandaş için en kullanışlı bölüm online işlemler bölümü. Bununla birlikte sitede 2018 Yılı Toplam Üretim ve Tüketim Değerleri istatistiğine yer veriliyor, fakat bu bilgiler ise en son Ağustos ayını yansıtıyor.
Ekonomi ve Enerji Bakanlığı altında bulunan birçok kurum ve daire genelinde istatistiki bilgilere ve yıllık ile aylık verilere ulaşılamazken aynı bakanlığın altında bulun bazı kurum ve dairelerin istatistiki bilgileri 4-5 ay geriden geliyor olması kabul edilebilir değil. Bakanlığa bağlı Sanayi Dairesi içeriğinde ise İşletme sayıları, büyüklükleri istihdam edilen sayı gibi veriler bulunmuyor.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (csgb.gov.ct.tr)
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı da resmi sitesi açısından alışılmışın dışına çıkmamış.
Veri ve istatistiklere gelince ise Bakanlığa Bağlı Çalışma Dairesi’nin sitesinde ise işsiz istatistiklerinden tutun da, iş kazalarına kadar birçok istatistiki veri var ama yine bu dairensin verileri de 5 ay geriden geliyor ve siteye en son Haziran ayının verileri yansıyor.
Sosyal Sigortalar Dairesi’nin resmi sitesinde ise vatandaşlar ve iş yeri sahipleri için yatırımlarını takip edebilmeleri için kolaylık bulunuyor. İstatistikî bilgi bölümünün ise hazırlanma aşamasında olduğu siteden paylaşılıyor.
Öte yandan bakanlığın ve bakanlığa bağlı kurum ile dairelerin istatistik bölümü büyük eksiklik. Örneğin Dairede 183 hattına ulaşıp yardım isteyenlerle ilgili veri yok, yine şiddete uğrayan kadın, yardım alan muhtaç insanlar, kimsesiz çocuk sayısı gibi daha birçok istatistiki veri eksikliği var.
Sağlık Bakanlığı: (saglik.gov.ct.tr)
Sağlık Bakanlığı resmi sitesinde duyurular ve haberlerin yanı sıra online işlemler bölümünden vatandaşların ulaşabileceği tahlil sonuçları oldukça faydalı.
KKTC Sağlık Bakanlığı İstatistik Birimi altında ise su kontrolleri, gıda kontrolleri, yüzme havuzu analizleri, deniz suyu analizleri, bildirimi zorunlu hastalıklar, sağlık hizmetleri istatistik raporu, kanser istatistikleri raporlarına ulaşılabiliyor, ama güncelik olarak istatistikler yine eski. Örneğin, Su kontrollerinin istatistikleri Ağustos ayına kadar, Gıda Ve Çevre Sağlığı Faaliyet Raporları Haziran ayına kadar ve Yüzme Havuzları Analizlerinin ise yine Ekim ayına ait istatistikleri sitede yer alıyor.
Bunların yanında eylül ayına ait deniz suyu analiz sonuçları ile 2014, 2015, 2016 ve 2017’ye ait bildirilmesi zorunlu hastalıklar istatistikleri, sadece 2018 Haziran ayını kapsayan Sağlık Hizmetleri analiz raporları ve 2012 kanser istatistik raporu yer alıyor.
Bunun yanında sitenin en büyük eksikliklerinden biri hastanelere bakınan hasta sayıları ve hangi hastalıklardan kaç kişinin tedavi gördüğü, sigarayı, alkolü bırakma için hastaneye başvuranları, Sinir ve Ruh hastanesine tedavi görenlerin sayısı, uyuşturucudan tedavi grenlerin sayısı gibi daha birçok istatistik eksikliği göze çarpıyor.
Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı (www.mebnet.net)
Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı’nın resmi sitesini milli eğitimin amacı, milli eğitimin temel İlkeleri gibi birçok konu başlığı ile bilgilendirmeler yapıyor.
Sitede Bakanlığa bağlı daireler, kurum ve müdürlüklere ulaşılabilecek kısa yol linkleri var. Bunların yanında ülkemizdeki okulların genel listeleri de Bakanlığın resmi sitesinde bulunuyor. Yine sitede yıl yıl öğrencilerin yaşlarına göre dağılımları var ama en son güncelleme 2017-2018 tarihinde. Öte yandan kaç öğrencinin devlet tarafından karşılanan toplu taşımacılıktan yararlandığı, kaç Kıbrıslı Türk öğrencinin yurtdışında okuduğu yer almıyor
Turizm ve Çevre Bakanlığı (turizm.gov.ct.tr)
Turizm Bakanlığı Resmi internet sitesi yine bizleri şaşırtmadı. Sitede diğer sitelerin birçoğundan artı olan güncel istatistik bilgileri, Bakanlığa Bağlı Turizm Planlama Dairesi altında verilen istatistikler. Doluluk, gelen yolcu, kara kapıları, konaklamalar, limanlara göre girişler, uyruklara göre girişler, yatak kapasitesi gibi konu başlıklarının tümünde Ocak-Ekim 2018 İstatistikleri yer alıyor.
Yine sitede hibe programları altında birçok bilgi ve forumlar, buna ek olarak Türkiye haricindeki diğer ülkelerden çarter seferler için teşviklendirme esasları yer alıyor. Bakanlığın sitesinde KKTC’ye ait yurtiçi ve yurtdışı turizm ofislerinin tüm listesi, KKTC’de yıl boyunca düzenlenen etkinlik ve benzeri organizasyonlar, Bakanlığımızın, 2017-2018 döneminde katılmayı planladığı turizm fuarlarına da ulaşılabiliyor.
Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı (tarim.gov.ct.tr)
Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı’nın da en büyük eksikliği istatistikî bilgiye ulaşma pek mümkün değil. Bunların yanında Bakanlığın resmi sitesinde 2017-2018 hibe programları ve başvuru forumları yer alıyor. Bakanlığın altında bulunan Toprak Ürünleri Kurumu’nun sitesinde ise hiçbir istatistiki bilgi bulunmuyor. Halbuki tarımla ve hayvancılıkla uğraşanların listesi yıllara ve aylara göre ithal edilen ürünler miktarları gibi daha birçok veri bulunması gerekliydi. Örneğin Orman Dairesi’nin resmi sitesinde yılda orman varlıkları hakkında, yeşil alanların bölgelere göre dağılımı gibi birçok istatistik yer alabilirken, sitede hiç birine yer verilmemiş. Bunların yanında Veteriner Dairesinin sitesinde de ülkemizde görülen hayvan hastalıkları, hangi yıllarda görüldüğü ve kaç hayvanın bu hastalıklardan telef olduğu gibi bilgilere yer verilmesi gerekirken, yine bu konularda hiçbir veriye ulaşılamıyor. Hayvan popülasyonu, arıcılık, balıkçılık, yıllık süt ve et üretimi gibi istatistiklerde bakanlığın sayfasında yer almıyor
Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı (bub.gov.ct.tr)
Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı resmi sitesinde yine en büyük eksik istatistikî bilgiler ve veriler. Örneğin Limanlar Dairesinin altında bulunabilecek gemi seferileri istatistikleri sitede bulunmuyor.
Aynı bakanlığa bağlı Bilgi Teknolojileri ve Haberleşme Kurumu sitesinde ise geniş verilere ulaşılabiliyor, fakat yeterli değil. örneğin faaliyet raporları altında birçok konuda rakamsal istatistiklerin verildiği sitede yıl yıl verilen bu raporlar 2017’yılına ait, fakat ay ay raporlara ulaşılamıyor. Pazar Verileri Sektörel Raporlar ise 1’inci çeyrek 2’inci çeyrek diye sunuluyor, ama bu verilerde bir hayli geriden geliyor ve en son 2’inci çeyrek bizlerle paylaşılıyor.
