Yıllar önce şimdilerde LAÜ’de öğretim görevlisi olan klinik psikolog Enil Afşaroğlu’nun öncülük ettiği ve Almanya’dan ismini hatırlamadığım bir uzmanın konuşmacı olduğu panele katılmıştım. Kıbrıs’ta pek de alışık olmadığımız konuların konuşulduğu bir paneldi.
Konu çocuk hakları, okullarda çocuklara nasıl yaklaşacağımız ile ilgiliydi. Salonu dolduran onlarca öğretmen vardı ve okullarda çocuk-öğretmen ilişkisi üzerinde duruluyordu. Almanya’dan gelen uzmanın söyledikleri dikkat çekiciydi ve AB ülkelerindeki bu konudaki uygulamalardan bahsediyordu. Aklımda kaldığı kadarı ile “çocuklara dokunmayacaksınız, sarılmayacaksınız” dediğini ve bu gibi davranışların taciz sayılabileceği gibi ifadeler kullanmıştı. Elbette çocuklara şiddet uygulamanın doğru olmadığını biliyorduk da böylesini hiç duymamıştık. Bunu orada sorgulamaya başlamıştık. Ne demek bunları yaparsak taciz veya tacizci olacaktık? Ülkelerin kültürlerine göre bu konunun değişip değişmediğini sormuştum Almanya’dan gelen uzmana… O da değişmediğini herkesin bu konuya alışması gerektiğini söylemişti. Çocukların koşup üzerimize sarıldığı, öğretmene olan sevgisini benzer davranışlarla gösteren çocuklara “üzerime sarılma” nasıl diyebiliriz ki?
Ya da başarılı olan bir çocuğun başını okşamak kadar doğal olan bir öğretmen davranışından nasıl olur da bunları yapmaktan vazgeçeriz diye kendi kendime sormuştum o günlerde…
Düşünün ki bir tarafta “çocuklara dokunmayacaksınız” diyen bir anlayış diğer taraftan da özellikle okul öncesinde “çocukları soyup giydiren” bir öğretmen profili var Kuzey Kıbrıs’ta… Hatta kirlenen ıslanan çocuğu “neden soyup giydirmedin” diyen bir de veli profili de var karşımızda. Almanya’dan gelen uzmanın söyledikleri kağıt üstünde bize çocuk hakları bakımından güzel görünmüştü de uygulamada pek mümkün görünmemişti. Bugün Kuzey Kıbrıs’taki öğretmen öğrenci davranışı bizim bildiğimiz anlayışla devam etmektedir.
******
Ta ki İngiltere’ye gelip öğretmenlik yapmaya başlayıncaya kadar bunun olamayacağını düşünmüştüm. İngiltere’de okullarda çalışmaya başladığımızda okul yöneticilerin bizlere ilk söylediği şey, çocuklara “şiddet uygulamayın, dokunmayın, sınıfta bir öğrenci ile yalnız kalmayın, sarılmayın, yüksek sesle bağırmayın vs.” şeklindeydi. İşin ilginç tarafı çocuklar da bunu biliyordu. Düşünün ki çalıştığımız okullarda 5-15 yaş arası çocuklar var. O 5-6 yaşındaki çocuklar bile ihtiyaç hissetseler bile gelip üzerinize sarılmıyor/sarılamıyor. Okula polisten aldığınız karakter belgesi olmadan giremiyorsunuz. Mutlaka “child protection” denilen bir kursu almanız zorunlu. Çocukların resmini izinsiz çekemiyorsunuz, izinli çekseniz bile sosyal medyada kullanamıyorsunuz. Özellikle internet ortamı için ciddi uyarılar var. Çocukların buralarda istismara uğradığını sürekli vurguluyorlar. Çocukların sosyal medya üzerinden istismar edilmesinin çok ciddi cezaları var.
Burada açıklıkla vurgulamam gerekir ki bu konuda Kuzey Kıbrıs’ta aşırı özgürlük var ve herkes her istediğini internet ortamında kullanıyor. Ciddi bir yaptırım yok. Elbette öğretmenlerimizin bu konuda kötü niyeti yok ama sosyal medyada kötü niyetli insanlar var. O kullandığımız fotoğrafları farklı amaçlar için kullanabilirler. Sosyal medya ortamında çok sayıda öğretmenimiz sınıf içi etkinlikleri sosyal medya hesaplarından rahatlıkla kullanıyorlar ve aileler de bundan çok memnun kalıyor. Öğretmenlerin ve ailelerin tüm iyi niyetine rağmen artık bu konuda daha dikkatli olunmasının zamanının geldiğini düşünüyorum. Belki Eğitim Bakanlığı ve hükümetin de yasal bir önlem almasında yarar var.
Tüm bunları alt alta koyduğumda, elbette bizim kendi kültürümüzün de getirdiği güzellikle çocuklarla gerektiğinde sarılabilecek, başarılı olduklarında başlarını okşayabilecek miyiz, yoksa çocuklara dokunmadan eğitimi yürütecek miyiz?
Belki bugün bu seçenekler önümüze konulmadı ancak gün gele karşımıza çıkabilir. Çıkmadan önce karar versek daha doğru değil mi?
