Öğretmen ne yapsın? Sorusu eski eğitim akımlarına mahkum edilmiş olan buraların eğitim sistemi problemlerinin sıkça sordurduğu bir sorudur. Eğitim sisteminin duvara toslaması nedeniyle ortaya çıkan durumun fotoğrafıdır bu soru; öğretmen ne yapsın?
Bir ilkokuldaki gözlemden sonra bizde de aynı soru bilinçaltından fırlayıp geldi. Çocuklar sınıfta ağza alınmayacak kelimeleri rahatlıkla! kullanıyor. G.t, sı..tı, gibi kelimler, bir kez de değil, defalarca. Bendeniz duyduklarım karşısında utandım ve şok oldum. Eğitimde geçen 22 yılda, ilk kez sınıfa transfer olan bu kelimelerle karşılaştık. Öğrencilerden birini yanıma çağırıp ona ‘bu kelimeleri söylemek doğru mu?’ diye sordum. Boş gözlerle bana sonra da uzaklara baktı. Bakışları çok derindi, nerelere bakıyordu? Kim bilebir?
Bu kelimeler nereden gelip çocukların aktif kelime haznesine girdi? Kelimeleri umursamazca formal eğitimin kurumu olan okullarda, sınıf içerisinde rahtalıkla kullanmalarına neden olan nedir? Ve en önemli soru; Öğretmen ne yapsın?
Formal eğitimi bu noktaya getirenler utansın, demekten başka birşey gelmiyor insanın içinden. Eğitimi yönetenler ‘öğretimi’ ciddiye almamış on yıllardır. Okuldaki formal eğitimin ne olduğunu kavrayamamışlar. Formal eğitimin bütün paydaşlarını iyi yönetememişler, gelmiş geçmiş bütün yöneteciler ya da yönettiğini sananlar. Yetmezmiş gibi şimdilerde formal eğitimi başka odakların eline vermişler. Ne denetim ne de kültür, onların umurunda bile değil.
Formal eğitim yani okuldaki eğitim, informal yani okul dışında rastgele olan bütün eğitim çevresinden gelecek olan ‘istenmeyen’ davranışların tam zıttını yani istendik davranışları okulda çocuklara sunmak zorundadır. Yönetenlerin asli görevi de budur zaten.
KKTC’nin demografik yapısı çok değişti yıllar içersinde ancak bunun ortaya çıkaracağı sonuçlar ve buna karşı alınması gerken önlemler hiç düşünülmedi. Herşey oluruna bırakıldı; rastgeleliğe. Çocuklar ailesinden okula gelene kadar pek çok davranışı kazanmış olarak gelir. Birincisi ve en önemlisi; okula geldiklerinde, belki okuma ve yazmayı değil ama ‘konuşmayı’ ailesinden öğrenmiş olarak gelirler. Okul eğitimi ve öğretmen için büyük kolaylık.
Konuşma yani dil, aktif ve pasif kelime haznesinin dışarıya vurmasıdır. Öğrenciler okula gelene kadar ayrıca okullu olduktan sonra da informal eğitim sayesinde, kelime öğrenmeye devam ederler.
Eğitim sistemine ve haliyle devlete düşense öğrencilerin etik, estetik, evrensel, doğru davranışları kazanmaları için eğitimi bir sisteme koymak. Böylece dışarıdan yani informal eğitimle kazanılan davranışların yani kelimlerin doğrusunu okulda kazandırmak için eğitimi sisteme koymak.
Bu bağlamda eğitimin tüm paydaşlarını okul eğitimine katmak; ama her açıdan katmak. Devletin tüm imkanlarını kullanarak katmak. Televizyon, gazete, kamu spotları, yollardaki ilan panoları, internet ve diğer tüm kitle iletişim araçlarını işe koşarak, küfürleri değil, doğru davranışları, iletişimde kibar, nazik, etik, incelmiş davranışları, gün 24 saat paydaşlara sunmak.
Okullara aileleri getirmek. Aileleri zorla okulun paydaşı yapmak. Okul aile birliklerinin önemini kavrayarak, aileri gerçekten okul öğretimine katmak. Aileleri de eğitmek. Konuşmanın ailede başladığını dolayısıyla onlara doğru konuşmanın önemini aksettirmek ve içselleştirmelerini sağlamak.
Öğrencileri, aileler iş yerlerindeyken informal eğitimde kazandıkları küfür gibi kötü alışkanlıklardan korumak için okulda tutmak. Onlara sanatı sevdimek. Sanatın her türlüsünü okulllarda bulabilecekleri ortamlar yaratmak. Her öğrenciye en az bir spor branışını aşılamak. Bu önlemler alınmayınca, öğretmen tek başına ne yapsın?
Eğitim buralarda hep sistemsiz kalmış. Öğretmenler perişanları oynamakta. Öğretmen ne yapsın? Tek başına bütün informal eğitimle nasıl savaşsın? Şimdiki sistemsiz eğitimde, sadece öğretmenden ‘iyi vatandaş’ yetiştirmesini beklemek hayalden öteye gitmez. Sokak, aileler, iletişim araçları istenmeyen davranışlarla dolu. Buradaki örnek küçük ancak devamı daha da kötü davranışların kazanılmasını getirecektir; sigara, alkol, uyuşturucu, çeteler ve daha nicelerini.
Yönetenler bir an önce eğitime bir sistem yaratmalı. Yoksa değişen demografik yapı ile birlikte KKTC vatandaşlığı problem olacaktır. KKTC yurttaşı olan herkes, buradaki toplumun bir bireyidir. Ve bu nedenle herkesin etik, estetik, incelmiş düşünce ve davranışlarla donatılması, herkesi ilgilendirir. Ama en çok da yönetenleri ilgilendirmelidir. Tek başına ÖĞRETMEN NE YAPSIN?
