Enflasyonun yüksek bir rakama ulaştığı bir yılı geride bıraktık. Yüksek enflasyon bize çok zararlar verdi. Gerek alım gücünün erimesi gerekse varlık bazındaki düşüş bizleri ekonomik zorluklara itti. 2021 yılını yüksek enflasyonla %46,09 (resmi) kapatırken 2022 yılının da enflasyon bazında parlak bir yıl olmayacağını biliyoruz.
Döviz cinsinden bol miktarda varlığı olanlar hariç, döviz kurundaki gidişatın çok sayıda olumsuz etkisi vardır.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde birçok ticari ilişki döviz fiyatı ile fiyatlanıyor ve aynı zamanda gerek varlık gerekse borçluluk pozisyonları da yine yabancı para üzerindendir. Kur artışının yabancı para borç stoku üzerinde yüksek oranda etki yaratırken reel sektör finansal borçlarının yükselmesine sebebiyet vermektedir. Döviz kurundaki sıçramalara gerek şirketlerimizin gerekse bireysel olarak bizler çok hassas bir şekilde duyarlıyız ve kırılganız. Aylardır her alışverişte gözlerimiz fal taşı gibi açılıyor. Fiyat artışları o kadar yüksek ki dudak uçuklatıyor. 2001 krizinden önceki yüksek enflasyon ortamında döviz kurunun gerek üretim maliyetlerine gerekse finansal işlemlere gerekse de pazar faaliyetlerine yansımasının ne kadar yüksek olduğunu hepimiz hatırlıyoruz. İçinde bulunduğumuz yüksek enflasyon ve yüksek kur artışları henüz o denli bir zarar yaratmamıştır.
Yüzde bir oranında bir kur artışının TÜFE enflasyonunu iki yıl içinde birikimli olarak 0,6 puan yükseltiyor. Bu genel bir orandır. Temel mallara ve de hizmetlere göre yansıma oranı değişebilir. Enflasyon düştüğü zaman kur geçişkenliğinin şiddeti azalır. Bu günlerde kurun geldiği yüzdelik noktasındaki enflasyona etki kat sayısı 57’ye çıkmıştır.
Ne var ki burada asıl dikkati çeken yansımanın birikimli olarak iki yıl sonra bu düzeye çıkıyor gerçeği, dolayısıyla biz son dönemde yaşadığımız kur artışının etkisini henüz görmedik. Döviz kur artışının TÜFE’ye etkisinin birikimli olarak iki yıl sonra göreceğiz.
Enflasyonun ve de enflasyon beklentilerinin yükselmesini engelleyen bir çıpa yok. Bu durumda katsayımız daha da yükselecektir. Enflasyonun artış süreci başlamıştır. Enflasyon artışı bu aydan başlamak üzere kendisini hissettirecektir.
