Eğer bir ülkede “Bankacılar” memleketin maliyesiyle ilgili hem yurttaşları hem de devleti uyarmak gereğini duyuyorlarsa..
Hele de bu uyarı “kredi kartları” kullanımıyla ilgiliyse..
O ülkenin “para politikası” baştan kara etmiştir ki bu ne dövizden kaynaklı pahalılığa benzer ne de çarşı pazarın inişli çıkışlı fahiş fiyatlar dalgalanmarına..
Ki ortada işleme tabi 154 bin 830 kredi kartı vardır.. ***
GEÇTİĞİMİZ günlerde Kıbrıs Türk Bankacılar Birliği Başkanı Olgun Önal uyarmak zorunda kaldıydı.
Verdiği rakam KKTC’nin “gelecekteki aydınlık günlerini değil; artık rutin ödemeleri yapılamayan kredi kartlarının bankalara taktıkları borçlarını haber veriyordu!
Mesela diyordu ki “kart borçlarından 2 bin 670 kişi davalık, ana borç 25 milyon TL!”
Tabi olay sadece kart sahiplerini de bağlamıyor. Nitekim Olgun Önal, “asıl borçlu borcunu ödemezse sorumluluk kefildedir” diyor!”
Yani olumsuz sarmalın dişlileri arasına sadece kart sahipleri değil, ona kefil olanlar da kapıldıklarında bu kez ayni kartla çifte mağduriyet yaşanmakta!
***
DOĞRUSU BEN ucunda “para” olan böylesi mali ve “kredi kartı” gibi işlem ve kuralların yabancısıyım..
Hatta tutun ki günlük hayatımda, alışverişlerimde “kredi kartı” kullanmayan o “geri kalmış” yurttaşlardanım..
Fakat kredi kartı kullanmak zorunda olduğum bazı “ödemelerimi” yaparken, limitimi aştım mıydı da uykularım kaçar..
***
BUNA karşılık “kaymeyi, kuruşu lirayı” tanıyamayacak kadar olayın dışında olan kredi kartı sahibi insanlar da vardır! Nerede nasıl kullanacağını, hangi koşullarda kredi kartına başvuracağını bilmeyen kullanıcılar da vardır..Bilinen bu gerçeğe karşın “kredi kartlarından kaynaklı borçlar krizinin” yakınmalarıyla uyarıları devam ederken bile mesela Bankacılar Birliği Başkanı Olgun Önal “biz kartlı alışverişlerin artmasını” destekliyoruz” diyebilmektedir..Ne pahasına? Açıklamasını yine kendilerinin yaptığı 154 bin 830’a yükselen kart sahiplerinin ödeyemedikleri borçlarına karşın..
***
Kİ BİR DEVRELERDE bir henüz Kredi kartları yokken “çek” sorunları vardı.. Karşılıksız çekler yüzünden nice kelli felli iş insanları iflas etmişlerdi.. ***
ÖTE YANDAN: Bu devletin sadece kredi kartları gibi ülke maliyesinin şah damarında atan sorunu değildir dert olan: Sorun taşıma suyla döndürülmeye çalışılan devletin bütçesidir! Ki bu ne kendine ait bir “ulusal parası” vardır dolayısıyla ne de darphanesi..
“Altını, hisse senetleri, tahvilleri de yoktur! ***
BU HALİYLE dünyanın en şeffaf en gözle görülür, elle tutulur “devlet maliyesi” tutun ki KKTC’e aittir!
Bir yıllık gelir giderler planlanıp programlanmış da olsalar…
Ne o plan programlara uygun gelirler sağlanabilmektedir ne de mevcut bütçe giderleri karşılanabilmektedir.. ***
BİLİNİYOR: 1974’den beridir gelip giden hükümetlerin “Ankara’dan sürekli parasal katkı gördüğü” sadece gerçek değil, artık KKTC’in yapısallığı ile varlık nedenini oluşturan bir realitedir..
Kİ Türkiye’nin bir vilayeti olsaydık o yardımların çok daha ötesinde yatırım ve katkılar sağlamış olurduk.. Oysa şimdilerde kör gözüne parmağım “TC ile KKTC” ilişkileri dünya alem görüp ne kadar bağımsız ve egemen olduğumuzu anlasınlar diye “iki ayrı devlet rolü oynamaktadır!” ***
KISACA, Evet! Sadece pandeminin değil, siyasi açmazların da olumsuzlukları içinde “KKTC dünyada emsali olmayan “nevi şahsına münhasır ender devletlerden” biridir..
Yıllardır tanınmamışlığın sonucu “kapalı toplum” oluşun sınırlarını da yırtamamıştır! Tutun ki olanca ekonomimiz, bankacılığımız, ticari faaliyetlerimiz, alımlarımız satımlarımız kendi sınırlarımız içinde kendimizcedir! ***
Kİ DİKKATİNİZİ çekerim: Siz yedi düvelin ülkesi insanını KKTC sınırları içinde hatta ekonomik faaliyetleri ve yatırımlarıyla kabul edebilirken; bizden birinin denizler ötesi bir ülkede ne yatırım hatta ne de ikamet hakkı söz konusu olabilmektedir..
***
BU NEDENLE diyorum. Tüm bu olumsuzluklara karşın sınırlarımız içinde yarattığımız “yatırımlarla ekonomiyi, tutun ki “bankacılığımızı” ve bu müesseselerin ambargolara karşın dünyanın pek çok ülkesiyle şu veya bu ilişkiyi kurabilecek beceride olması en azından zorlaması, adadaki varoluşumuzun mucizesidir..
***
HA kredi kartları mı? Eğer pandemi belası devam etmemiş olsaydı kredi kartları krizini çözmek mümkün olurdu..
Ne var ki artık KKTC’de tedavüle çıkan paranın geri dönüşü gitgide daha çok zorlaşmaktadır!
Öyle olması da olağandır çünkü bu para kayıt altında olsa da bizim paramız değildir..
Nitekim milletin TL-Sterlin-dolar hesaplamaları yapmaktan başı dönmektedir.
Dövizden kaynaklanan kur farkları hesaplamaları günlük yaşamımızın bir parçası haline geldi..
