KKTC’de süt ve süt ürünlerinin tüketici fiyatı Güney Kıbrıs’a göre çok daha ucuz. Güney Kıbrıs’ta tüketicinin çok fazla tercih etmediği uzun ömürlü sütte fiyat farkı 60 kr civarında seyrederken bazı süt ürünlerinin Güney’deki fiyatı 3 kat daha yüksek
ÇİĞ SÜTTE CİDDİ FARK: KKTC’de çiğ süt fiyatları Güney Kıbrıs’a oranla yüzde 100 daha ucuz. Güney Kıbrıs’ta çiğ inek sütü üreticiden litresi 60 sente (3.00TL) alınırken, KKTC’de 1.50 TL. Keçi sütünde durum çok farklı değil. KKTC’de litre fiyatı 1.70-2.00 TL, Güney’de ise 0.60-0.70 Euro (3.00-3.50 TL)
SÜT DE YOĞUT DA UCUZ: KKTC’de bir litre UHT süt 3.95 TL, Güney Kıbrıs’ta 0.90 Euro (4.50 TL) TL’den Tüketiciye ulaşıyor.UHT keçi sütünde ise fark kat kat fazla. KKTC’de UHT keçi sütünün litresi 3.95 TL’den satılırken, Güney’de bu fiyat 3.42 Euro (17.1TL)
YOĞURTTA 11, HELLİMDE 15 TL FARK: Hellimin kilosu Kuzey’de ortalama 30 TL iken Güney’deki ortalama satış fiyatı 45 TL. Güney Kıbrıs’ta bir kilo hellimin fiyatı, Kuzey Kıbrıs’taki fiyatının ortalama 16 lira üzerinde. Kıbrıs’ın Kuzeyinde 7.45 TL’ye satılan yoğurt ise güneyde 19.90 TL’ye satılıyor
Hasan DÜZGÜN
Güney ile Kuzey Kıbrıs’ta süt ve süt ürünlerinde ciddi fiyat farkı bulunuyor. Etin Kuzey’e göre Güney’de daha ucuz olmasının aksine süt ve süt ürünleri kuzeyde kat kat daha ucuz.
Türk Lirası’nın döviz karşısındaki değer kaybının her geçen gün artarak büyümesi KKTC ve Güney Kıbrıs’taki süt ve süt ürünü fiyatları arasındaki marjın açılmasına neden olduğu gibi, bazı uzmanlara göre özellikle hellimde kalite de (Kaç litre sütten 1 kg hellim yapıldığı) fiyata etkide bulunuyor.
En büyük fark hellimde
Hellimin kilosu kuzeyde ortalama 30 TL’ye satılırken güneydeki ortalama satış fiyatı 9 Euro yani 45 TL. Güney Kıbrıs’ta bir kilo hellimin satış fiyatı, Kuzey Kıbrıs’taki satış fiyatının ortalama 15 lira üzerinde. Et fiyatlarının aksine Güney’de süt ve süt ürünü fiyatları kuzeye göre güneyde daha pahalı.
Çiğ süt de işlenmiş süt de Kuzey daha ucuz
KKTC’de çiğ süt de uzun ömürlü süt de Güney Kıbrıs’a oranla daha ucuz. Çiğ sütte bu fark Euro’nun TL karşısındaki değer kazanmasının ardından yüzde 100’e ulaştı. Tüketici fiyatlarında ise bu fark bu denli büyük değil. Günlük sütün kuzeydeki lirde satış fiyatı 4.10 TL iken güneyde bu fiyat 4.80 TL. Uzun ömürlü süt (UHT) güneyde 0.90 Euro’ya yani 4.50 TL’ye satılırken kuzeyde 3.95 TL’ye satılıyor.
Belirli dönemlerde üretilen keçi sütünde ise kuzey ve güney arasındaki fiyat farkı yaklaşık 10 TL. Kuzey’de Keçi sütünün litresi (UHT) 6.99 TL’ye market reyonlarında yerini alırken güneyde (UHT) 17.40 TL’ye satışa sunuluyor.
Yoğurttaki fark ortalama 11 TL
Kıbrıs’ın kuzeyinde 7.45 TL’ye satılan yoğurt güneyde 3.90 Euro’ya yani 19.50 TL’ye satılıyor. Süzme yoğurtun satış fiyatı kuzeyde 8.45 TL iken güneyde 19.30 TL. Kuzey ile güney arasındaki yoğurttaki fark ortalama 11 TL.
Döviz farkı daha da artırdı
Süt ve süt ürünlerinde kuzeye göre zaten daha pahalı olan Güney Kıbrıs, Türk Lirası’nın döviz karşısında erimesiyle KKTC vatandaşları için bir o kadar daha pahalı oldu. Geçmiş dönemlerde alışverişinin büyük bir bölümünü güneyden yapan Kıbrıslı Türkler Euro’nun 5 TL’nin üzerine çıkması ile artık güneyi tercih etmekten kaçınıyor.
Yücesoylu: Düşük fiyata itibar etmeyin
Koop Süt Genel Müdürü Salih Yücesoylu, KKTC’de süt ve süt ürünlerinin Güney Kıbrıs’a oranla daha ucuz olmasının bir gerçeklik olduğunu ancak bunun tek başına dövizle açıklanamayacağını ifade etti. Özellikle hellimde fiyattan öte kalitenin önemli olduğunu ifade eden Yücesoylu, Koop Süt’ün ürettiği hellimde kaliteden ödün vermediğini, KKTC’de ortalama hellim fiyatı alınırken Koop Hellim’in fiyatının dikkate alınması gerektiğini savundu. “Kaç kilo çiğ sütten 1 kilo hellim üretildiği önemlidir. Maliyette en belirleyici unsur da budur” diyen Yücsoylu, Güney Kıbrıs’taki farklı hellim markaları arasında KKTC’deki gibi astronomik fiyat farkları bulunmadığına da dikkati çekti. Yücesoylu, KKTC piyasasında hellim için düşük fiyata itibar edilmemesini de istedi.
Naimoğulları: Farkı yaratan çiğ süt fiyatıdır
Kıbrıs Türk Hayvan Üretici ve Yetiştiricileri Birliği Mustafa Naimoğulları, süt ürünlerinde Kuzey ile Güney arasındaki fiyat farkını çiğ süt taban fiyatına bağladı. Naimoğulları, Güney Kıbrıs’ta çiğ süt fiyatının litresi 3 lira, KKTC’de ise1 buçuk lira olduğunu söyledi. Özellikli bir süt olan keçi sütünde ise fiyat farkının kat kat fazla olduğunu ifade eden Naimoğluları, çiğ keçi sütünün KKTC’de litre fiyatı1 buçuk TL, Güney’de 0.60 Euro ( 3 TL) olduğunu anlattı.
Hellim fiyatındaki farkın bundan kaynaklandığını belirten Naimoğulları, çiğ süt fiyatlarının Güney Kıbrıs’la aynı olması gerektiğini savundu. Çiğ süt fiyatının düşük olmasından dolayı KKTC’de hayvancılığın zor günlerden geçtiğini belirten Naimoğulları, bu konuda gerekli adımların atılmasını talep etti. KKTC’de hellim kalitesinin düşük olduğu iddialarının da gerçeği yansıtmadığını savunan Naimoğulları, Hellim Denetleme Kurulu’nun sürekli olarak üreticiyi denetlediğini belirtti
