Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Emine Dizdarlı, Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu’ndaki (Kıb-Tek) bazı mevkilere, bölge ve kaza amirliklerine yapılan atamalarla ilgili raporunu yayımlayarak, söz konusu atamaların usulsüz olduğunu, tarafsızlık ve eşitsizlik ilkelerine gölge düşüreceğini bildirdi.
“Takriben 4 (dört) ay içerisinde başarı ve liyakat esası göz ardı edilerek söz konusu kadrolar münhal ilan edilmeden, herhangi bir sınava tabi tutulmadan, Terfi Komisyonu’nun ve sendikanın yazılı mutabakatı olmadan doldurulmuş ve/veya söz konusu kadrolara atamalar yapılmıştır. Bu şekilde mezkur Bölge Amirliklerine, Kaza Şube Amirliklerine ve sair kadrolara 26 kişi atanmıştır.” denilen raporda, söz konusu atamaların ve/veya hizmet şemalarında aranan niteliklere haiz olmayan kişilerin usulsüz atamalarının Kurumun mali yapısına getireceği külfetin çok büyük olacağı, tarafsızlık ve eşitlik ilkelerinin zarar göreceği, tarafsızlık ve eşitlik ilkelerine de gölge düşüreceği belirtildi.
Atama süreciyle ilgili bilgi verilen raporda, Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu Yönetim Kurulu’nun 15 Nisan 2021 tarihli kararı ile Kurumda çalışma düzeninin iyileştirilmesi ve hiyerarşik düzenin sağlanması gerekçesi ile 19 Nisan ve 4 Haziran tarihlerinde nakil, vekaleten ve asaleten atamalar yapıldığı kaydedildi.
Kıb-Tek’in, sözü edilen atamalarla ilgili hizmet şemasına ve aranan niteliklere yer verilen raporda, özetle, “Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu Çalışanları Sendikası ile Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu arasında imzalanan toplu iş sözleşmesinde terfi, nakil ve görevlendirme kuralları 22’nci ve 23’üncü maddelerinde düzenlenmiştir. 2 Ekim 2013 tarihinden sonra Kurum Yönetim Kurulu söz konusu kadro ve hizmet şemalarında veya kadrolara ait baremlerde değişiklik önermesi halinde söz konusu değişiklikler için Bakanlar Kurulu kararına gerek yoktur. Ancak değişikliğe gidilmeden önce sendikanın yazılı mutabakatının alınması şarttır.” denildi.
Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu Çalışanları Sendikası ile Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu arasında imzalanan veya mutabık kalınan toplu iş sözleşmesinin; nitelikli elemanların nasıl atanacağı, görevinde başarılı olan personelin üst kadrolara hangi koşullarda terfi ettirileceği ve çalışma verimliliğinin artırılması için gereken koşulları ve kuralları belirlediği ifade edilen raporda, toplu iş sözleşmesinin bu amaçla Terfi Komisyonunun oluşturulmasını öngördüğü vurgulandı.
Üst kademe yöneticileri ile üst kademe yöneticisi sayılmayan diğer yöneticilerin bir üst mevkiye atanmalarının, KIB-TEK Terfi Komisyonu’nun yazılı tavsiye kararı ile KIB-TEK Yönetim Kurulu’nun takdir ve değerlendirmesi ile yapıldığına dikkat çekilen raporda, “Yöneticilik kadrolarına terfiler ile Koordinasyon Kurulu dahil görevlendirilmeler, KIB-TEK Yönetim Kurulu Kararı ile yürürlüğe girmektedir. Başka bir kadro tutup farklı görev ifa edenlerden eğitim seviyesi yeterli olanların talep etmeleri halinde görev yaptıkları intibakları Terfi Komisyonunca yapılır.” ifadeleri yer aldı.
Raporda, terfi için önerilen kişilerin hizmet şemasında aranan gerekli evsafa veya niteliklere sahip olmadıkları sonucuna varılması gerektiği belirtildi.
Kurum Genel Müdür Yardımcısı’nın (İdari-Mali) görev ve yetkileri arasında personelin terfilerini düzenlemek, kimlerin nakil olacağına karar vermek, bir değerlendirme yapmak, kimlerin bölge amiri olacağına dair karar vermek gibi bir yetkisi veya hiç bir takdir yetkisi bulunmadığı, hizmet şemasında belirtilen görevlerin kapsamı dışında hareket ettiği ve/veya yetkisini aştığı belirtilerek, “her halukarda hizmet şemalarında yapılacak değişikliğe sendikanın onayı olmadığından söz konusu kararların yürürlüğe girme olanağı bulunmamaktadır.” ifadelerine yer verildi.
6 sayfalık raporun son bölümünde şöyle denildi:
“Görüleceği üzere takriben 4 (dört) ay içerisinde başarı ve liyakat esası göz ardı edilerek söz konusu kadrolar münhal ilan edilmeden, herhangi bir sınava tabi tutulmadan, Terfi Komisyonu’nun ve Sendikanın yazılı mutabakatı olmadan doldurulmuş ve/veya söz konusu kadrolara atamalar yapılmıştır. Bu şekilde mezkur Bölge Amirliklerine, Kaza Şube Amirliklerine ve sair kadrolara 26 kişi atanmıştır. Her iki kadronun Baremi 18B’dir. Söz konusu atamaların ve/veya Hizmet Şemalarında aranan niteliklere haiz olmayan kişilerin usulsüz atamalarının Kurumun mali yapısına getireceği külfetin çok büyük olacağı, tarafsızlık ve eşitlik ilkelerinin zarar göreceği aşikardır. Keza, ayrımcılık, tarafsızlık ve eşitlik ilkelerine de gölge düşüreceği açıktır.”
Ombudsman’ın Kıb-Tek’le ilgili raporunda, KKTC Anayasası’nın 8’inci maddesi tahtında herkesin, hiçbir ayırım gözetilmeksizin, Anayasa ve yasalar önünde eşit olduğu, devlet organları ve yönetim makamlarının, bütün işlemlerinde yasa önünde eşitlik ilkesine uygun olarak hareket etmek ve ayrıcalık yapmamak zorunda oldukları ayrıca mali kaynakların yerinde kullanımının önem arz ettiği vurgulandı.
Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu Yönetim Kurulu’nun takdir yetkilerini yasalara ve/veya usule uygun kamu yararı ve hizmet gerekleri doğrultusunda, her türlü keyfilikten uzak, tarafsızlık ve eşitlik ilkelerine uygun olarak kullanması gerektiğine dikkat çekilen raporda şöyle denildi:
“Bu çerçevede Kuruma veya kamu hizmetine güven duygusunu zedeleyen, şüphe yaratan ve adalet ilkesine zarar veren davranışlarda bulunmaktan kaçınmaları ve kişisel veya özel her türlü menfaatin üzerinde bir görev bilinciyle hizmet gereklerine uygun hareket etmeleri gerekmektedir. Siyasal kayırmacılık veya herhangi bir nedenle ayrımcılık Kurumu daha da kötü bir duruma sürükleyecektir. Çalışma hakkını gerçekleştirme sorumluluğu sadece işverene bağlı değildir. Sürekli bir işbirliği zorunluluktur. Bu kapsamda bu görev sadece yönetenlerin değil yönetilenler için de geçerlidir. Dürüst, adil ve güvenilir Kamu hizmeti Kuruma olan güveni artırdığı gibi Kurumun gelişmesine de katkıda bulunacaktır.”
Rapor şöyle:
Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu Yönetim Kurulu Başkanlığı, 15 Nisan 2021 tarihli Yönetim Kurulu Kararı ile Kurumda çalışma düzeninin iyileştirilmesi ve hiyerarşik düzenin sağlanması gerekçesi ile Genel Müdürü yetkilendirerek9 Kasım 2020 tarihinden itibaren belirli kadrolara görevlendirilen Sayın Özlem Özyay’ı Satın Alma Şube Amiri, Sayın Gürcem Akalınlar’ı Gazimağusa Bölge Amiri, Sayın Ömer Tabur’u Lefkoşa Bölge Amirliği Tüketici İşleri Şube Sorumlusu, Sayın Ayşe Karaderi’yi Mali Şube Maaşlar Şube Sorumlusu ve Sayın Laden Sıddık’ı Merkezi Daire Mali Şube-Cari Harcama Şube Sorumlusu olarak görevlendirildikleri kadrolara mevcut barem ve hakları ile 19 Nisan 2021 tarihinden itibaren vekalet etmelerine karar verilmiştir.
4 Haziran 2021 tarihinde Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu, Genel Müdür Yardımcısı (İdari-Mali) Sayın Mehmet Y. Özçelik’in sözlü onayı ile Önergeleri yapılan ve iş akışının daha verimli olacağı gerçeği ile Sayın Serdar Kana’ya Mağusa Bölge Amirliği Baş Mühendisi vekaleti, Sayın Gökhan Gülseven’e Ticari Şube Baş Mühendisi vekaleti; Sayın Zeki Akkargılı’ya Güzelyurt Bölge Amirliği Müşteri Hizmetleri Şube Sorumlusu, Sayın Kezban Kavaz’ı Mali Şube İç Denetim Birimi Şube Sorumlusu, Sayın Hakan Hansel’i İdari Personel Genel Arşiv Sorumlusu, Sayın Hüseyin Korkmaz’ı Lefkoşa Bölge Amirliğine (Nakil), Sayın Özcan Alçiner’i İskele Bölge Amirliği (Nakil), Sayın Hüseyin Sönmezoğlu’nu İskele Bölge Amirliği Müşteri Hizmetleri Şube Sorumlusu (nakil) ve Sayın Aysan Öznacar’ı Lefkoşa Bölge Amirliği Ana Kasa – Banka Bölümüne (nakil) atanmalarına ve bu bağlamda Kurum içerisinde meydana gelecek değişikliklere itirazı olmadığını belirterek söz konusu yazının Dağıtımını ve Gereği için Sayın Gürcan Erdoğan’a yapmıştır.
Yine Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu, Genel Müdür Yardımcısı (İdari – Mali) isimleri belirtilen personelin atama ve nakil işlemleri için Yönetim Kurulunda görüşülüp karara bağlanması için 186/2021 sayılı Önergeyi hazırlayarak Yönetim Kuruluna sunmuştur. Söz konusu Önerge’ye göre 19 Nisan 2021 tarihinde Vekaleten atanan Sayın Gürcem Akalınlar’ı Mağusa Bölge Amirliği’ne Asaleten, Sayın Özlem Özyay’ı Satın Alma Şube Amiri olarak Asaleten, Sayın Laden Sıddık’ı Merkezi Daire Mali Şube Cari Harcamalar Şube Sorumlusu olarak Asaleten atama , Sayın Ali Atakan’ı İdari Personel Şube Amiri Asaleten atama, Sayın Ömer Tabur’u Müşteri Hizmetleri Asaleten atama, Sayın Ayşe Karaderi’yi Maaşlar Şube Sorumlusu Asaleten atama, Sayın Hakan Hansel’i İdari Personel Şube Sorumlusu Asaleten atama, Sayın Zeki Akkargılı’yı Tüketici İşleri Şube Sorumlusu Asaleten atama, Sayın Kezban Kavaz’ı İç Denetim Şube Sorumlusu Asaleten atama, Sayın Cemal Avkan’ı Girne Bölge Amiri Asaleten atama, Sayın Latif Yücemoz’u Santraller Müdür Muavini Asaleten atama, Sayın Volkan Çetin’i Elektrik – Elektronik Şube Amiri Asaleten atama, Sayın Naci Kura’yı Teknecik Şube Amiri Asaleten atama, Sayın Ozan Erenay’ı Baş Mühendis, Sayın Bahar Denner’i Uluslararası İlişkiler Araştırma Geliştirme Eğitim Şube Amirliği- Tesis Şube Amirliği, Sayın Ahmet Soykara’yı Lefkoşa Bölge Amirliği– Tesis Şube Amirliği (nakil) ve Sayın Mehmet Öztoprak’ı Tesis Şube Amirliği – Lefkoşa Bölge Amirliği’ne nakil.
Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Dairesi’ne yapılan başvuruda söz konusu atamaların hiç bir sınava tabi tutulmadan yapıldığını, bazı Personelin atandıkları görevin Hizmet Şemasında belirtilen niteliklere veya evsafa haiz olmadıklarını, bu nedenle atamalarının gayri yasal olduğunu, Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu Yönetim Kurulu bu durumu bilmesine rağmen bilerek ve isteyerek Kurumu gelir kaybına ve/veya zarar uğrattıkları iddia edilmektedir.
Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu’nun (KIB – TEK) Bölge Amiri Hizmet Şeması incelendiğinde Kadro Sayısının 5 (beş) olduğu görülmektedir. Bu mevkiinin Hizmet Sınıfı ise Üst Kademe Yöneticisi Sayılmayan Yöneticilik Hizmet Sınıfıdır ve Barem 18 B’dir. Söz konusu Hizmet Şeması tahtında aranan nitelikler şu şekilde belirtilmiştir. Elektrik, Elektronik veya Makina Mühendisliği konusunda öğretim yapan bir üniversite veya dengi bir öğretim kurumundan mezun olmak, Kıbrıs Türk Elektrik Kurumunda sorumluluk taşıyan görevlerde en az 10 yıl ve Üst Kademe Yöneticisi Sayılmayan Yönetici Sınıfında en az 5 yıl çalışmış olmak veya halen bu görevi yürütmek için görevlendirilenden bu şart aranmaz. Kıbrıs Türk Elektrik Kurumunu ilgilendiren mevzuat ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde yürürlükte bulunan mevzuat hakkında yeterli bilgi sahibi olmak. Sağlam karakter ve insiyatif sahibi olmak. Mevkiin sorumluluğunu üstlenebilecek yönetme ve organizasyon kabiliyetine haiz olmak. Kıbrıs Türk Mimar Mühendisler Odası Birliğine üye olmak. Kurum Yönetim Kurulunca öngörülecek sınavlarda başarılı olmak.
Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu (KIB – TEK) İdari- Personel Şube Amiri Kadrosunun Hizmet Şeması tahtında bu mevkii için aranan Siyasi Bilimler, İstatistik, İdari Bilimler ve İnsan Kaynakları konusunda eğitim veren Üniversite veya dengi bir eğitim kurumundan mezun olmak. Yine Kıbrıs Türk Elektrik Kurumunda 15 yıl hizmeti olan ve İdari Hizmetler Sınıfında en az 5 yıl Şube Sorumlusu olarak görev yapanlardan 1. madde koşulları aranmamaktadır.
Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu Çalışanları Sendikası ile Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu arasında imzalanan Toplu İş Sözleşmesi’nde Terfi, Nakil ve Görevlendirme kuralları Toplu İş Sözleşmesinin 22’nci ve23’üncü maddelerinde düzenlenmiştir.
Söz konusu Toplu İş Sözleşmesinin 22’nci maddesine göre Kurum’un Hizmet Sınıfları ve Kadro Barem Cetvelindeki mevkii adetleri ve her mevkii için istenen hizmet şartları, sonuncusu 22 Mayıs 2013 tarih ve K(11) 1071 – 2013 sayılı ve 2 Ekim 2013 tarih ve Y (K-1) 154 – 2013 sayılı kararı olmak üzere bu konuda alınmış KKTC Bakanlar Kurulu kararlarında belirttiği şekildedir. 2 Ekim 2013 tarihinden sonra Kurum Yönetim Kurulu söz konusu Kadro ve Hizmet Şemalarında veya kadrolara ait baremlerde değişiklik önermesi halinde söz konusu değişiklikler için Bakanlar Kurulu kararına gerek yoktur. Ancak değişikliğe gidilmeden önce Sendikanın yazılı mutabakatının alınması şarttır.
Toplu İş Sözleşmesinin 23’üncü maddesi tahtında “Terfi İşlemi” KIB–TEK Personel Terfi Kuralları kıstaslarına ve Kuzey Kıbrıs Bakanlar Kurulu’ndan geçen KIB–TEK Kadro Hizmet Şemalarında belirtilen hususlar çerçevesinde Sendikanın görüşü de alınarak yapılır. Kurum kadrolarında münhal bulunan mevkiilerin doldurulması için işveren, terfi mekanizmasını ihtiyaç duyduğu nispette ancak, 2 (iki) yıllık sürelerden geç olmamak üzere devamlı çalıştırılır.
Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu Çalışanları Sendikası ile Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu arasında imzalanan veya mutabık kalınan Toplu İş Sözleşmesi nitelikli elemanların nasıl atanacağı, görevinde başarılı olan personelin üst kadrolara hangi koşullarda terfi ettirileceği ve çalışma verimliliğinin artırılması için gereken koşulları ve kuralları belirlemiştir.
Toplu İş Sözleşmesi bu amaçla Terfi Komisyonunun oluşturulmasını öngörmektedir. Söz konusu Terfi Komisyonu, Yönetim Kurulu üyelerinden görevlendirilecek en az 3 (üç) kişi, Kurum Müdürü ve Kurum çalışanlarını temsil eden Sendikanın Başkan ve Genel Sekreterinden veya Sendikanın görevlendireceği bir kişiden oluşur. Komisyon toplantılarında en az 3 (üç) Yönetim Kurulu üyesinin bulunması şarttır. Terfi Komisyonu gerekli gördüğü hallerde düzenlenecek yazılı yarışma sınavı, sözlü sınav, aday personelle ilgili istenecek bilgilerin tanzimi veya başka hususlar için Alt Komisyon kurulabilir. Terfi Komisyonunun kararları Kurum Yönetimine tavsiye öneri niteliğindedir.
Üst Kademe Yöneticileri ile Üst Kademe Yöneticisi Sayılmayan diğer Yöneticilerin bir üst mevkiiye atanmaları, KIB-TEK Terfi Komisyonu’nun yazılı tavsiye kararı ile KIB-TEK Yönetim Kurulu’nun takdir ve değerlendirmesi ile yapılır.
Yöneticilik kadrolarına terfiler ile Koordinasyon Kurulu dahil görevlendirilmeler, KIB-TEK Yönetim Kurulu Kararı ile yürürlüğe girmektedir. Başka bir kadro tutup farklı görev ifa edenlerden eğitim seviyesi yeterli olanların talep etmeleri halinde görev yaptıkları intibakları Terfi Komisyonunca yapılır. KIB –TEK Yönetim Kurulu, Kurumun kadrolarında meydana gelen mevkiilerin doldurulması veya çalışan personelin motivesi amacı ile 2 (iki) yılı aşmayacak dönemlerde terfi mevkiilerini belirleyerek bir Genelge ile Kurum personelinin bilgisine getirip müracaat kabul etmesi gerekir. Yapılacak terfilerde Kurum Kadroları ile bölgesel ve/veya birimsel ihtiyaçlar dikkate alınır ve terfiler başarı ve liyakat esasına göre yapılır.
Yine Toplu İş Sözleşmesine göre kesinleşmiş disiplin suçu bulunmayan personelin nakil işlemleri Sendikanın yazılı görüşü alınarak yapılır .Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu Genel Müdür Yardımcısı (İdari – Mali) 14 Haziran 2021 tarihinde Kurumun kadrolarında Üst Kademe Yöneticisi Sayılmayan Hizmetler Sınıfında İdari-Personel Şube Amiri ve Bölge Amiri Hizmet Şemasında “Aranan Nitelikler” kısmında yer alan niteliklerin değiştirilmesini veya Kurum tarafından bu kadrolara uygun görülen kişileri kapsaması için Hizmet Şemalarında bazı değişiklikler talep ederek Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu Yönetim Kurulu tarafından onaylanmasını talep etmiştir.
Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu (KIB – TEK) Genel Müdür Yardımcısı (İdari – Mali) Hizmet Şemasında belirtilen görev, yetki ve sorumlulukları şöyledir: Kurumun Merkez ve Bölgesel Kuruluşlarındaki mali işler ile ilgili faaliyetlerin Yasa, Kural ve Yönetmeliklerine uygun olarak ve genel ilke teknik, mali ve idari kararlar çerçevesinde düzenlenmesi, yönetilmesi, yürütülmesi ve denetlenmesinden sorumludur. Kurum Müdürünün gaybubetinde Yönetim Kurulu Kararı ile Kurum Müdürüne vekalet eder. Kurum Müdürünün önerileri uyarınca Kurum hizmetlerinin yürütülmesinde ve verimliliğin sağlanmasında Kurum Müdürüne yardımcı olur. Kurum personeli arasında eşgüdüm ve denetimi sağlar. Kendi sorumluluğuna giren Kurum Birimleri arasında işbirliği ve koordinasyonu sağlar, birimleri denetler, gelen raporları Müdüre sunar. Kurumun yıllık bütçesinin yasa, tüzük, yönetmelikler ve Yönetim Kurulu kararları çerçevesinde hazırlanmasında ve uygulanmasında yönetim ve denetim hizmetlerinin yürütülmesini sağlar ve denetler. Kurumun bilanço ile gelir ve gider hesaplarını düzenletir, denetler ve Kurum Müdürüne sunar. Kuzey Kıbrıs’ta mevcut yasalar çerçevesinde elektrik enerjisi ve Kurumda çeşitli malzeme ve işlerinin maliyet muhasebesi sistemini planlar, yönetir. İdari ve Mali önergeler hazırlar. Mevkiine uygun olarak verilecek diğer görevleri yapar. Kendi sorumluluğuna giren konularda politika, strateji ve önlemlerin saptanmasında Müdüre önerilerde bulunur. Görevini yaparken kurum Müdürüne karşı sorumludur.
Genel Müdür Yardımcısı (İdari-mali) Sayın Özçelik’in 14 Haziran 2021 tarih ve KTİ.0.02-533/07-21/e7443 sayılı yazısı ile, Kurum kadrolarında Üst Kademe Yöneticisi Sayılmayan Hizmetler Sınıfında yer alan “Bölge Amiri” ve “İdari-Personel Şube Amiri” Hizmet Şemalarının “Aranan Nitelikler” kısmında madde 2’de yapılan değişikliğin onaylanmasına, Hizmet Şemalarının Sendikanın mutabakatı alınarak, yeniden düzenlenmesi konusunda Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu Yönetim Kurulu Başkanlığı’na Önerge no:150/2021’i sunmuştur.
Yönetim Kurulu Başkanlığı’nın 1 Temmuz 2021 tarihli Yönetim Kurulu Toplantısı’nda Kurum ile EL-SEN Sendikası arasında bir Protokol imzalanmasına ve bu Protokolü imzalamaları için Yönetim Kurulu Başkanı Sayın Turan Büyükyılmaz ve Yönetim Kurulu Asbaşkanı Sayın Ahmet Ataksoy’un yetkili kılınmalarına oy çokluğu ile karar verilmiştir.
Bundan da anlaşılacağı üzere terfi için önerilen kişilerin Hizmet Şemasında aranan gerekli evsafa veya niteliklere sahip olmadıkları sonucuna varılması gerekir. Sayın Özçelik bu durumu bildiği cihetle ve/veya Bölge Amiri pozisyonuna atanabilmek için eğitim kriteri dışında Kıbrıs Türk Elektrik Kurumunda sorumluluk taşıyan görevlerde en az 10 yıl ve Üst Kademe Yöneticisi Sayılmayan Yönetici Sınıfında en az 5 yıl çalışmış olmak gerekir. Bu koşula uymayan atamalardaki usulsüzlüğü gidermek adına “halen bu görevi yürütmek için görevlendirilenlerden bu şart aranmaz” ibaresinin eklenmesini talep etmiştir.
Daha önce belirttiğimiz üzere Toplu İş Sözleşmesinin 22’’inci maddesi tahtında söz konusu Kadro ve Hizmet Şemalarında veya Kadrolara ait Baremlerde değişiklik öngörülmesi halinde Sendikanın yazılı mutabakatının alınması şarttır. Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu Çalışanları Sendikası (EL-SEN) Genel Başkanı Sayın Kubilay Özkıraç KIB-TEK Genel Müdürlüğü’ne gönderdiği 7 Temmuz 2021 tarihli yazısı ile Kurum Kadrolarında Üst Kademe Yöneticisi Sayılmayan Hizmetler Sınıfında yer alan “Bölge Amiri” ve “İdari Personel Şube Amiri” Hizmet Şemasının “Aranan Nitelikler” kısmında bulunan madde 2’de yapılması düşünülen değişikliğin onaylanması ile ilgili yapılan Protokole koyduğu imzasını geri çektiğini ve/veya bu değişikliklerin yapılmasına onay vermediğini bildirmiştir.
Yukarıdan görüleceği üzere Genel Müdür Yardımcısı (İdari-Mali)nin görev ve yetkileri arasında personelin terfilerini düzenlemek, kimlerin nakil olacağına karar vermek, bir değerlendirme yapmak, kimlerin Bölge Amiri olacağına dair karar vermek gibi bir yetkisi veya hiç bir takdir yetkisi bulunmamaktadır. Bu nedenle Sayın Özçelik’in Hizmet Şemasında belirtilen görevlerin kapsamı dışında hareket ettiği ve/veya yetkisini aştığı görülmektedir. Herhalukarda Hizmet Şemalarında yapılacak olan değişikliğe Sendikanın onayı olmadığından söz konusu kararların yürürlüğe girme olanağı bulunmamaktadır.
Bu bağlamda “Bölge Amiri” ile “İdari Personel Şube Amiri” Hizmet Şemasında Aranan niteliklere veya aranan evsafa uymayan kişilerin atanmaları gayri yasaldır ve/veya usulsüzdür veya mezkur görevlerde öngörülen bulunduğu sınıf içindeki çalışma sürelerini (3 yıl) yerine getirmedikleri cihetle mezkur görevlere atanma olanakları bulunmamaktadır.
7/1979 sayılı Kamu Görevlileri Yasası’nın 80’inci maddesi vekalet koşullarını düzenlemiştir. Söz konusu Yasa maddesi gereğince bu Yasaya bağlı kurumlarda, Müsteşar, Genel Sekreter, Müdür, Müdür Muavini, Şube Müdürü ve Şube Amiri kadrolarına veya üniversite veya yüksek öğrenim gerektiren mesleki ve teknik Hizmet Sınıfları ile Üniversite veya yüksek öğrenim gerektiren Genel Hizmet Sınıflarının 1. Derecelerindeki kadrolara vekalet görevlerinin 3 (üç) aydan fazla sürmesi halinde vekalet aylığı verilmek suretiyle 2’nci ve 3’üncü fıkralardaki durum ve koşullarda bir başka kamu görevlisi vekil olarak atanabilir. Söz konusu Yasa maddesinin 3’üncü fıkrasından görüleceği üzere vekil olarak atanacak kamu görevlisi ayni sınıftan olması gerekir.
Toplu İş Sözleşmesi “Maaş ve Ödenekler” Kısım VI, madde 25’de Vekalet Ödeneğinin düzenlendiği görülmektedir. Vekalet Ödeneğinin Kamu Görevlileri Yasası Madde 81’de belirtilen kıstaslar uyarınca Genel Müdür, Müdür Yardımcıları, Şube Amiri, Bölge Amiri, Baş Mühendis kadrolarına vekalet eden personele vekalet aylığı verildiği açıkça belirtilmektedir. Kamu Görevlileri Yasası’nın 81’inci maddesine göre 80’inci madde uyarınca Kamu Hizmeti Komisyonunca vekaleten atanan bir kamu görevlisine vekaleten görevlendirildiği kadroya asaleten atanmış olsa verilecek maaş verilir.
Kamu Görevlileri Yasası ve Toplu İş Sözleşmesi’nin ilgili hükümleri vekalet aylığının ödenebilmesi için söz konusu görevde 3(üç) aydan fazla çalışmış olmak gerekmektedir. Dolayısıyla vekalet aylığının ödenebilmesi için koşul vekaleten göreve atanma tarihi değildir. Vekalet aylığı göreve vekaleten atandıktan sonraki 3(üç) ayın hitamında ödenmesi gerekmektedir.
7/1979 sayılı Kamu Görevlileri Yasası tahtında Üst Kademe Yöneticisi Sayılmayan Diğer Yöneticiler Hizmetler Sınıfında Yükselme Yeri Kadroları için derece yükselmesinin koşulları 73’üncü maddede yer almaktadır. Kamu görevlisinin bir üst dereceye yükselebilmesi için bulunduğu sınıf içinde bir üst derece kadrosunun açık olması gerekir. Kamu görevlisinin bir üst dereceye halen hizmet gördüğü en son görevinde ve bulunduğu derecede en az 3 yıl çalışmış olması gerekir. Yine kamu görevlisinin bulunduğu sınıf içinde bir üst dereceye yükselebilmesi için, açık kadronun tahsis edildiği görev için bağlı bulunduğu kurumun Kuruluş ve Görev Yasalarında belirtilen nitelikleri kazanmış olmaları ve olumlu değerlendirilmiş olmaları gerekmektedir. Ayrıca derece yükselmesi için kamu görevlisinin gireceği derece için saptanmış yeterlilik veya yarışma sınavında başarı göstermiş olması gerekir.
Görüleceği üzere takriben 4 (dört) ay içerisinde başarı ve liyakat esası göz ardı edilerek söz konusu kadrolar münhal ilan edilmeden, herhangi bir sınava tabi tutulmadan, Terfi Komisyonu’nun ve Sendikanın yazılı mutebakatı olmadan doldurulmuş ve/veya söz konusu kadrolara atamalar yapılmıştır. Bu şekilde mezkur Bölge Amirliklerine, Kaza Şube Amirliklerine ve sair kadrolara 26 kişi atanmıştır. Her iki kadronun Baremi 18B’dir. Söz konusu atamaların ve/veya Hizmet Şemalarında aranan niteliklere haiz olmayan kişilerin usulsüz atamalarının Kurumun mali yapısına getireceği külfetin çok büyük olacağı, tarafsızlık ve eşitlik ilkelerinin zarar göreceği aşikardır. Keza, ayrımcılık, tarafsızlık ve eşitlik ilkelerine de gölge düşüreceği açıktır.
KKTC Anayasası’nın 8’inci maddesi tahtında herkes, hiçbir ayırım gözetilmeksizin, Anayasa ve Yasalar önünde eşittir. Devlet organları ve yönetim makamları, bütün işlemlerinde yasa önünde eşitlik ilkesine uygun olarak hareket etmek ve ayrıcalık yapmamak zorundadırlar.
Mali kaynakların yerinde kullanımı önem arz etmektedir. Hükümetten bağımsız mali kontrol Sayıştay Başkanlığı tarafından yürütülmektedir. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Anayasası’nın 132’nci maddesi gereğince Mali Denetim Organı Sayıştay Başkanlığı olduğundan Kurumun yaptığı atamaların ve bu atamaların Kuruma yüklediği mali külfetin usulsüz olup olmadığı hususunu tespit edilmesi gerekmektedir. Kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde kullanılması hesap verebilirliği ve mali saydamlığı sağlamaktadır. Bu nedenle Yönetimde olanlar söz konusu kaynakların kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından da sorumludurlar.
Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu Yönetim Kurulu takdir yetkilerini yasalara ve/veya usule uygun kamu yararı ve hizmet gerekleri doğrultusunda, her türlü keyfilikten uzak, tarafsızlık ve eşitlik ilkelerine uygun olarak kullanması gerekir. Bu çerçevede Kuruma veya kamu hizmetine güven duygusunu zedeleyen, şüphe yaratan ve adalet ilkesine zarar veren davranışlarda bulunmaktan kaçınmaları ve kişisel veya özel her türlü menfaatin üzerinde bir görev bilinciyle hizmet gereklerine uygun hareket etmeleri gerekmektedir. Siyasal kayırmacılık veya herhangi bir nedenle ayrımcılık Kurumu daha da kötü bir duruma sürükleyecektir.
Çalışma hakkını gerçekleştirme sorumluluğu sadece işverene bağlı değildir. Sürekli bir işbirliği zorunluluktur. Bu kapsamda bu görev sadece yönetenlerin değil yönetilenler için de geçerlidir. Dürüst, adil ve güvenilir Kamu hizmeti Kuruma olan güveni artırdığı gibi Kurumun gelişmesine de katkıda bulunacaktır.
Emine DİZDARLI
Yüksek Yönetim Denetçisi
(Ombudsman)
