Fileleftheros Gazetesi’nin haberine göre, Espen Barth Eide Kıbrıs ile ilgili yeni bir anlaşmayı içeren öneri üzerinde çalışıyor ve bu anlaşmayı Kıbrıs içinde ve dışında birçok tarafla görüştü. Elde ettiğimiz bilgilere ve dünkü Ulusal Konseyde yapılan tartışmalara göre Eide’nin hazırladığı şey, yeni bir Kuruluş ve Uygulama Anlaşmasıdır (Treaty of Establishment and Implementation). Gerçekte bu anlaşma çözümün uygulanmasının ilk gününden Kıbrıs’taki yeni duruma dayandırılacak.
Eğer bu öneri kabul edilirse, o zaman Kıbrıs Cumhuriyeti ortadan kalkacak ve çözümün başarısızlığı durumunda yeniden ortaya çıkacak. Daha açık söylemek gerekirse, elde ettiğimiz bilgilere göre Eide’nin önerisi, çözümün çökmesi durumunda, Kıbrıslı Rumların Kıbrıs Cumhuriyeti’ne, Kıbrıslı Türklerin de sahte devlete geri dönmelerinden söz etmektedir. Ancak sahte devlet bugünkü şekliyle değil, yeni durumla birlikte tanınmış olacak. Öneri gerçekte kadife ayrılığı öngörmektedir. Bu durumda da Kıbrıslı Türkler karlı çıkacak. Aynı zamanda sahte devletin tanınması Kıbrıslı Rumlar için bir tehdit olacak.
Son zamanlarda bir kısım siyasi lider, yeni anlaşmanın kesinlikle hiçbir şekilde Türkiye’nin tek taraflı müdahale hakkını içermemesi gerektiğini ifade ediyorlar. Bu ifade tesadüf değildir, yeni anlaşmanın tek taraflı müdahale hakkını içermemesi konusunda çaba sarf ediliyor. Bunun karşılığında da Yunanistan’dan 950 asker, Türkiye’den de 750 asker olmak üzere, askeri birlikler muhafaza edilecek. Bu askeri birlikler adayı dış tehlikelerden kuruyacak güvenliği sağlamak için çok uluslu bir gücün çatısı altında olacak.
Elde ettiğimiz bilgilere göre Eide birçok muhatabına, mevcut güvenlik ve garanti sisteminin devam edemeyeceğini ve yerine başka bir şeyin getirilmesi gerektiğini ifade etti.
Anastasiadis’in güvenceleri
Elde ettiğimiz bilgilere göre Cumhurbaşkanı Anastasiadis Ulusal Konsey sırasında, yaptığı uygulamaları ve izlediği taktiği savunarak, güvenlik ve garantiler başlığına öncelik verilmesini başardığını izah etti. Anastaisadis, siyasi liderlere, Kıbrıslı Türklerin, Kıbrıslı Rumların bazı şeyleri sağlama almadan, misal yeni bir güvenlik sistemi bulunmadan, devletlerini lağvetmeyi kabul etmelerinin söz konusu olmadığını anlamaları gerektiğini vurguladı.
Cumhurbaşkanı, Türkiye’nin Konferansın ilk gününden uzlaşıcı olmasını beklemiyor. Burada soru, konferansın devamında Türk tutumunun değişip değişmeyeceğidir.
Buna ilaveten, Konferansın Dışişleri Bakanları düzeyinde temsil edilecek üç garantör ülkenin da katılımı ile aynı formatta başlayıp başlamayacağı henüz netleşmedi.
Eide’nin belgesi
Belgenin yarına kadar hazır olup ilgili taraflara verilmesi bekleniyor. Elde ettiğimiz bilgilere göre Kıbrıs Rum tarafının müzakerecisi Andreas Mavroyannis Çarşamba günü belgenin içeriği hakkında bilgi vermek üzere siyasi partilerle görüşecek. Partilerin görüşlerini dinleyecek. Eide taraflardan yorumlarını hafta sonuna kadar göndermelerini istedi. Eide’nin amacı, belgesinin, müzakerelerin başlayacağı 28 Haziran’a kadar hazır olmasıdır.
Eide ettiğimiz bilgilere göre söz konusu belge tarafların 3. Mont Pelerin’de sundukları tezleri içermeyecek. Öneri ve değil, genel görüşler içerecek.
Kaynak:Fileleftheros Gazetesi
