Cenevre yolcuları Seyahatlerine hazırlanırken, orada konuşulacak konularla ilgili etrafta epeyi haber ve dedikodu (çoğu spekülatif) dolaşmaya başlamıştır.
Liderler ise kırmız çizgilerini arada sırada verdiği demeçlerle halklarına duyurmaya çalışmaktadırlar. Bunların başında anladığım kadarıyla Karpaz ve Güzelyurt gelmektedir (farklı bakış açılardan).
Daha önceki çalışmalarda da izlediğimiz gibi toprak ve mülkiyet, ne kadar da Güvenlik ve Garantilerle ilişkilendirilse de, mülkiyet tartışmalarının ayrılamaz parçasıdır. İade edilecek toprak, kuzey devletçiğinde kalacak mülkiyet oranını etkileyecektir. Yani daha büyük bir Kıbrıs Türk Kurucu Devletçiği istemek demek, kuzeyde mallarına ulaşacak olanların sayısının artmasını getirecek, ne kadar küçük bir Kıbrıs Türk Kurucu Devletçiği olursa, Türk Devletçiği sınırları içerisindeki mülkiyet sahipliği o kadar daha Türklerin lehine düzenlenecektir. Yani sınır ayarlaması, kalacak olan topraklardaki mal sahipliliğini büyük oranda belirleyecektir. Kıbrıs Türk tarafı ellerinde tuttukları Rum mallarının en fazla üçte birini eski sahiplerine iade etmeyi düşündükleri iddia edilmektedir (sınır ayarlanmasından önce). Geri kalan mallar ise çoğunlukla tazminat yoluyla şimdiki kullanıcılarına bırakılacaktır. Tazminatın nasıl ödeneceği ise halen üzerinde çalışılan önemli konuların başında gelmektedir.
Kulislerden sızan, doğruluğu teyit edilmemiş diğer iddialar ise bu tip “kaygan ölçek” türü Mülkiyet/Toprak bağlantılarını dönüştürecek yeni bazı önerilerin de masaya getirileceğini duyurmaktadır. Örneğin bu tip yeni projelere göre Güzelyurt’un toprak ayarlamasına tabi tutulması demek oradaki şimdiki sakinlerinin başka yere taşınacağı anlamına gelmeyecektir. Yani öreğin Güzelyurt idari açıdan Rum Devletçiğine verilse bile çözüm sonrası nüfusunun büyük bir kısmını orada kalmak isteyecek Türkler oluşturabilecektir. Aynı şekilde fazla idari Toprak ayarlaması yapmadan Türk Devletçiğindeki idare de malına dönecek birçok Rum’u kabul edebilecektir.
Geçen hafta, KKTC Cumhurbaşkanlığının da bildirdiği gibi Kıbrıs Türk Devleti İç vatandaşlığı Rumlar için %20 ile sınırlanacaktır. Fakat bu yüzdeliğe giremeyecek Rumlar da kuzeye yerleşme hakkına sahip olabileceklerdir. Tek fark oy haklarını güneyde kullanmak zorunda kalacak olmalarıdır. Yani bu tip aranjmanlar, kuzeyin de-facto nüfusun önemli bir kısmının oraya yerleşecek Rum sakinlerinin oluşturmasına izin verecek olmasına rağmen, seçmen yani siyasi haklara sahip olacak olan nüfusun ancak %20’sini kuzeye yerleşecek Rumlar oluşturabilecektir.
Şimdilik son iddialar bu minvalde, Karlı dağlar arasında bu tür görüşler eriyip birleşir ve ortak bir zeminde buluşur mu, bilemem. Bunu büyük ihtimalle Kasım ayı çıkmadan hep birlikte öğreneceğiz.
