İşsizlik ürkütüyor

İŞ ASLANIN AĞZINDA: Ülkede işsizlik artık en büyük sorun durumuna gelme noktasında. Lise mezunlarının yanı sıra üniversite mezunları da artık iş bulamazken, özel sektördeki kötü şartlar nedeniyle özelde çalışmak bile işsizlikten sayılıyor

RAKAMLAR GÖRÜNENİN ÜZERİNDE: Çalışma Dairesi’nden alınan verilere göre nisan sonu itibarı ile toplam 850 kişi iş bulmak için Çalışma Dairesi’ne başvurdu. Ancak bu rakamın Çalışma Dairesi’ne müracaat etmeyenlerle birlikte 850’nin çok çok üzerinde olduğu tahmin ediliyor
ÜNİVERSİTELİLER DE İŞ BULAMIYOR: İlkokul ve lise mezunlarının ardından iş bulmakta en çok sorun yaşayanlar üniversite mezunlar. Nisan ayı kayıtlarına göre toplam 218 ilkokul mezunu, 174 lise ya da kolej mezunu ve 166 da fakülte mezunu iş bulmak için Çalışma Dairesi’ne başvurdu
BELEDİYE BAŞKANLARININ İŞİ ZOR: Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde işsiz kalan birçok kişi ya belediyelerde ya da devlette işe alınmayı bekliyor. Ancak birçok belediye ya borç batağında ya da devletten aldığı katkı ve vergilerle mevcut personelini bile zar zor ödemekte

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde işsizlik büyük sorun noktasına geldi. Çalışma Dairesi’nden alınan bilgiye göre nisan ayı sonuna kadar 385’i erkek 465’i kadın 850 kişi bulmak için Çalışma Dairesi’ne müracaat etti. Ancak ülkedeki işsiz sayısının Çalışma Dairesi’ne müracaat eden rakamın çok daha üzerinde olduğu tahmin ediliyor. Aynı tarihler arasında açılan münhal sayısı ise mart ayından devreden 106 münhal ile birlikte 200’e ulaştı. 

 

 

İlkokul mezunları iş bulmakta zorlanıyor…
Çalışma Dairesi’ne iş bulmak için yapılan başvurular arasında en fazla sayının ilkokul mezunlarından oluşması dikkati çekiyor. Nisan ayı sonuna kadar Çalışma Dairesi’ne toplam 218 ilkokul mezunu iş bulmak için başvururken, 174 lise ya da kolej mezunu, 166 fakülte ya da akademi mezunu, 135 ortaokul mezunu, 118 meslek lisesi mezunu, 15 meslek yüksek okulu mezunu, 14 yüksek lisans mezunu başvurdu.

En çok başvuru 20 ile 40 yaş arası…
Çalışma Dairesi’ne iş bulmak için yapılan başvurular göz önünde bulundurulduğunda en çok iş arayan yaş gurunun 20 ile 40 yaş arasında olduğunu ortaya çıkıyor. 20 ile 30 yaş arası 281 kişi iş bulmak için daireye başvururken 30 ile 40 yaş arası ise toplam 278 kişi iş bulmak için daireye müracaat etti.

En çok münhal Girne’de
Çalışma Dairesi verilerine bakıldığında Nisan ayı sonuna kadar en çok münhal Girne’de açılan Girne 47, Gazimağusa 37 ve İskele’de ise 10 münhal açılırken, Lefkoşa, Güzelyurt ve Lefke’de personel bulmak işçin Çalışma Dairesi’ne başvuran olmadı. 

En çok işsiz Mağusa’da
İş bulmak için Çalışma Dairesi’ne en çok Gazimağusa’dan başvuru yapıldı.  Nisan ayı sonuna kadar iş bulmak için Gazimağusa’da bulunan Çalışma Dairesi’ne toplam 184 kişi başvurdu. Gazimağusa’yı hemen akabinde ise 147 başvuru ile Lefkoşa takip ediyor.

32 bin çalışma izinli var…
Sosyal Sigortalar Dairesi yetkililerinden alınan bilgiye göre KKTC’de 73 bin kayıtlı çalışan bulunuyor. 73 binin 32 binin çalışma izinlilerden 41 bininin ise yerli iş gücünden oluştuğu öğrenildi. Ayrıca bin 640 kişi de işsizlik ödeneği alıyor.

Vatandaş belediyelerden medet umuyor…
İşsiz kalan birçok kişi ise umudunu belediyelere bağladı. Ancak birçok belediyede personel fazlası olurken, personel fazlası olmayan belediyelerde mevcut gelirleriyle personelin yatırımları ve maaşlarını ödeyerek zar zor beldeye hizmet verebilmeyi başarıyor.

Kalifiye eleman yok…
Bir yandan vatandaşlar yana yana iş ararken birçok şirkette kalifiye eleman bulmakta büyük sıkıntılar yaşıyor. Kalifiye eleman bulmak için Çalışma Dairesi’ne yapılan başvurular sonuçsuz kalıyor ve şirket yetkilileri yurt dışından personel getirmek zorunda kalıyor.

Özburak: Ne kötüye ne iyiye gidiş var
Sosyal Sigortalar Dairesi Müdür Muavini Şener Özburak, KKTC’de 73 bin kayıtlı çalışan olduğunu açıkladı. Geçen seneye oranla bu seneye göre kayıtlı çalışan sayısında değişim olmadığını ifade eden Özburak 73 bin çalışanın 32 bininin çalışma izinli 41 binin ise yerli iş gücü olduğunu anlattı. Özburak şu şekilde konuştu:
“Çalışan sayısında geçen seneye göre büyük bir fark yok. Ülkemizde bulunan çalışma izinliler daha çok inşaat, turizm ve hizmet sektörlerinde görev alıyor. Onun dışında 41 binde yerli iş gücü var. Ülkedeki işsiz sayısı da tam olarak bilinmiyor.”

***
Işısal: Belediyeler istihdam yapacak durumda değil
Kıbrıs Türk Belediyeler Birliği Asbaşkanı ve Değirmenlik Belediyesi Başkanı Osman Işısal, işsizliğin hat safhada olduğunu söyledi ve vatandaşların da iş bulmak için belediyelere başvurduğunu belirtti. Ancak belediyelerin mali durumunun istihdam yapmaya uygun olmadığını kaydeden Işısal şu şekilde konuştu:
“Belediyelerin durumu orta yerde. Devletten yüzde 8 buçuk katkı alıyoruz. İki buçuk üç sene önce devlet katkısı ile maaşlar ödeniyordu. Buna sosyal sigorta ihtiyat sandığı ver vergiler de dahildi. Değirmenlik Belediyesi adına konuşacak olursam şimdi ise yerel gelirlerden toplanan 200 bin TL maaşlara gidiyor. Devletin belediyelere verdiği katkıyı yüzde 10’a çekmesi gerekir. Birçok belediye batmış durumda. Örneğin Esentepe Belediyesi 2 maaş geride. Erenköy Belediyesi de aynı durumda.”

“Herkes iş bekliyor”
Seçim süresince kimseye istihdam sözü vermediğini ifade eden Işısal, ancak köy gezilerinde hemen hemen her evde istihdamın karşına çıktığını ifade etti. Işısal şu anda Değirmenlik Belediyesi’nin 175 çalışanı olduğuna işaret ederek bu sayısı artırması durumunda belediyenin batma noktasına geleceğine işaret etti. Belediyenin durumunun iyi olması durumunda kendisinin de istihdam yapmak istediğini söyleyen Işısal şu şekilde konuştu:
“Artık bölgedeki üretici de can çekişiyor. İnsanlar belediyeye gireyim bir güvencem iş garantim olsun görüşünde. Bölgeye kuraklık gelmesi ile fakirlik artmıştır. Ancak belediyeler de ayağını yorganına göre uzatmak zorundadır. Köylerin belediyelere bağlanmasının ardında devlette köylerden elini çekmiştir. Vatandaş okul, cami yol yapımı her şeyi belediyeden bekliyor. Bu hizmetlerin devamı için personel sayısını artıramıyoruz. Örneğin ova yolları İçişleri Bakanlığı’na bağlıdır. Ancak vatandaş bunu belediyeden bekliyor.”

***
Çıralı: Kalifiye eleman bulamıyoruz
Sanayi Odası Başkanı Ali Çıralı, özellikle kalifiye eleman bulmakta büyük sorun yaşadıklarını açıkladı. Çalışan bulmak için Çalışma Dairesi’ne başvurduklarını kaydeden Çıralı ancak birçok kez münhallerin sonuçsuz kaldığını kaydetti. Çıralı şekilde konuştu:
“Kamu alanında çalışmak vatandaşlara cazip geliyor. Hemen hemen herkes kamu alanında istihdam edilmeyi bekliyor. O yüzden her işte çalışmıyorlar. Sanayi alanında da yerli iş gücü bulmakta büyük sıkıntı yaşıyoruz.”

***
Coşkun: İşsizlik en büyük sorun
Dipkarpaz Belediye Başkanı Suphi Coşkun, Dipkarpaz’daki en büyük sorunun işsizlik sorunu olduğunu söyledi ve bu nedenle de belde halkının ümidini belediyelerin istihdam yapmasına bağladığını anlattı. Coşkun, bu nedenle belde halkının göçe zorlandığını ifade ederek, “Vatandaş belediyeden iş beklemekte haklı. Ancak belediyenin de istihdam yapacak gücü yok” dedi.

“Bizi kötü örneklerle anıyorlar”
Ekonomik durumu güçlü kişilerin Dipkarpaz beldesinde yaşayan insanlardan tavşan gibi yasak av istemesi nedeniyle belde halkının yasa dışı işlere teşvik edildiğini anlatan Coşkun şu şekilde konuştu:
“Böyle olunca herkes suçlu duruma düşüyor. Ancak parası olmayan insan geçim için bunu yapmak zorunda kalıyor. Ardından da suçlu olduğu için iş bulamıyor. Devlette işe giremiyor. Zaten burada devlet dairesi de yok. Sadece Sağlık Bakanlığı ve Eğitim Bakanlığı’nın işe aldığı personel var. O konuda da kadrolar dolu. Dipkarpaz halkı gözü havada olan insanlar değildir.”

***
Kaya: Mali sıkıntılar nedeniyle personel alımı yapamıyoruz
Lefke Belediye başkanı Aziz Kaya beldedeki en ciddi sorunun işsizlik sorunu olduğunu ve bölgede istihdam sağlayacak yatırımlarda olmadığını söyledi. Bu nedenle belde halkın iş beklentisinin daha çok belediye ve Lefke Avrupa Üniversitesi’nden olduğunu kaydeden Kaya şu şekilde konuştu:
“Belediyelerin mali durumu zaten ortada. Belediye de personele ihtiyaç olmasına rağmen mali sıkıntılar nedeniyle personel alımı yapamıyoruz. Bizim bölgemizde devletin ve özel sektörün yatırımı yok. Özellikle turizme yönelik yatırım yapılabilir. Biz konuda belediye olarak elimizden gelen yardımı yapmaya hazırız.”

***
Tulga: Ülkenin en büyük sorunu işsizlik
Esnaf ve Zanaatkarlar Odası Başkanı Hürrem Tulga ülkedeki en ciddi sorunun işsizlik olduğunu söyledi ve her yıl en az 3 bin kişinin iş hayatına başlamak zorunda olduğunu belirtti. Ancak birçoğunun iş bulamadığına işaret eden Tulga, bu nedenle birçok kişinin ülkeden göç ettiğin söyledi.

“Yatırım yok”
Ülkede yatırım olmadığından söz eden Tulga bu nedenle de birçok iş yerinin kapandığını ifade etti. Tulga şu şekilde konuştu:
“Bugün ülkede yapılan hiçbir yatırım yok. Yatırım olmaması nedeniyle de birçok iş yeri kapanıyor. Ülkedeki işsizliğin azalması için yeni işyerleri açılması gerekirken tam tersi olarak var olan iş yerleri de kapanıyor. Ayrıca bugüne kadar yapılan en büyük yatırımlar arasında oteller yer alıyor. Ancak otel çalışanlarının büyük bir bölümü yabancı nüfus. Buralarda istihdamı artırmak için çalışmalar yapılmalıdır.”

“Devlet politikaları gözden geçirilmeli”
Devlet politikalarının yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini kaydeden Hürrem Tulga şu şekilde konuştu:
“Ülkede üretebileceğimiz her şeyi üretip tüketmeliyiz. Bunu yaparken de kalitesi denetlenmeli. Ancak bu noktaya geçiş olmadı. Biz hala bütçeyi denkleştirmeye çalışıyoruz. Ülkemizde 32 bin kayıtlı işçi var. Kayıtsız işçilerle birlikte bu rakam 40 binlere kadar ulaşıyor. Yani biz Kıbrıslı Türkler olarak var olan imkanları dahi kullanamıyoruz. Herkes kamuya girmek istiyor. Bunun tek sebebi de devlet politikasıdır.”

***
Orçan: Kapımızı çalan insan sayısı her gün artıyor
Tatlısu Belediye Başkanı Hayri Orçan, ülkede ciddi anlamda işsizlik sıkıntısı yaşandığını söyledi ve bu nedenle iş bulmak için belediyelerin kapısını çalan insan sayısının her geçen gün arttığını anlattı. Vatandaşların özel sektörde yeterince güvence bulamadığından söz eden Orçan, devletten de umudunu kesen vatandaşların belediyelerde işe girmeye istediğini dile getirdi. Orçan, ancak belediyelerin mali durumunun istihdam yapmak için yeterli olmadığını belirtti.

“Katkı payı artırılmalı”
Belediyelerin devletten aldıkları katkı payı ile zar zor ayakta durduklarını ifade eden Orçan, katkı payının yüzde 10’na yükseltilmesi gerektiğini savundu. Orçan akaryakıt ve KDV’ye yapılan zamların belediyeleri de etkilediğini belirterek şu şekilde konuştu:
“28 belediyenin 20’si ekonomik sıkıntılar ile boğuşuyor. Devletin belediyelere verdiği katkı payını artırması gerekir. Belediyelerin yaşadıkları mali sorunlarla ilgili olarak belediye başkanları eleştiriliyor. Ancak bu durum bence doğru değildir. Burada hatalı yüzde 50 belediye başkanı ise yüzde 50 ise hükümetlerin suçudur. Belediyeler yaşadıkları mali sıkıntılar nedeniyle değil istihdam yapmak hizmet bile vermeyecek durumdadır. Çalışan aşları bile zar zor ödeniyor. Birçok belediye de çalışanların sosyal sigorta ve ihtiyat sandığı yatırımları yapılamıyor. Eğer katkı paylarında bir değişiklik olmazsa yılbaşından sonra mali çıkmazda olan belediyelerin ve belde halkını büyük sıkıntılar bekliyor.”

 

***
Adahan: Vatandaş umudunu belediyelere bağladı
Vadili Belediye Başkanı Mehmet Adahan, vatandaşın artık siyasilere güvenmediğini ve umudunu belediyelere bağladığını söyledi. Ancak belediyelerin istihdam yapacak mali gücü olmadığını kaydeden Adahan şu şekilde konuştu:
“Halk siyasilerden vazgeçti. Geven bunalımı var. Bu yüzden herkes belediyelere yöneldi. Ancak belediyelerinde istihdam yapacak gücü yok. Adaletsiz bir gelir dağılımı var. Küçük belediyeler bu yünden zor durumda. Bu konudan yeniden bir yapılandırılmaya gidilmelidir.”