İran, nükleer anlaşmada yüzde 3,67 ile sınırlanan uranyum zenginleştirme oranını yüzde 20’ye çıkardığını açıkladı. İran parlamentosu geçen ay uranyum zenginleştirme oranını yüzde 20’ye çıkartan yasayı onaylamıştı.
İRAN’DAN YAPTIRIM BASKISI
İran ile ABD, İngiltere, Rusya, Fransa, Çin, AB ve Almanya’nın taraf olduğu anlaşma, İran’ın nükleer silah üretme kapasitesine sahip olmasını engellemek üzere uranyum zenginleştirme oranının düşük tutulmasını, karşılığında İran’a yönelik nükleer programı nedeniyle yürürlüğe sokulan ekonomik ve mali yaptırımların kaldırılmasını öngörüyordu.
ABD’de Başkan Trump yönetimi 2018’de nükleer anlaşmadan tek taraflı olarak çekilmiş, anlaşmaya taraf olan Avrupa ülkeleri ise anlaşmaya desteklerinin süreceğini açıklamıştı. Ancak Avrupa ülkelerinin İran’a yönelik yaptırımları kaldırmaması üzerine Tahran yönetimi 2019 Temmuz ayında anlaşmanın öngördüğü zenginleştirme oranını aşarak yüzde 4,5’e yükseltmişti. Nükleer silah üretimi için, uranyum zenginleştirme oranının yüzde 90 seviyelerinde olması gerekiyor.
Tahran yönetimi, ABD’de Başkanlığa seçilen Joe Biden’ın 20 Ocak’ta görevi resmen devralması sonrasında ABD’nin nükleer anlaşmaya geri dönmesini ve yaptırımların kaldırılmasını umuyor.
İSRAİL VE AB’DEN TEPKİ
Avrupa Birliği de İran’ın bu adımının, 2015 anlaşmasındaki yükümlülüklerden önemli bir uzaklaşma anlamına geldiğini bildirdi. Açıklamada, İran’ın girişimine karşı atılacak adımın, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu Başkanı ile bugün yapılacak istişareler sonrasında kararlaştırılacağı kaydedildi.