Orta Doğu’da mezhep bölünmeleri
Kapitalist gelişme sürecine kendi dinamikleriyle geçemeyen toplumlar, bölünme, parçalanma ve dıştan yönetilmeyle karşı karşıyadırlar.
Özellikle, Orta Çağ’da İslam’ın Rönesans ve reformunu tamamlayamaması, kapitalist gelişme motorunu Avrupa’ya kaptırmasının acısını, Müslüman toplumlar daha uzun bir süre çekeceklerdir.
Avrupa, mezhepsel ve dinsel çatışma sürecini, İslam toplumlarından daha önce ve şiddetli bir şekilde yaşayarak, burjuva demokrasisini yaratarak, sonunda bir uzlaşma çizgisi yaratmıştır. Müslüman toplumlar ise, hala bu süreçlerden çok uzak olduklarını göstermektedirler.
Müslüman toplumların, hala feodal yapıdan çıkamamaları, emperyalizmin, BÖL VE YÖNET politikalarına da çok uygundur.
Irak, Orta Doğu’da tam bir mozaik ülke konumundadır. Kürdü, Türkü, Arabı, Şii’si Sünni’si bu mozaik içerisinde yer almaktadır.
Bu mozaik yapı içersinde Şİİ nüfus çoğunluktadır. Irak’ın nüfusunun % 60’ından fazlası Şii olmasına rağmen, Sünni’ler tarihsel olarak daima DEVLET’e egemen olmuşlardır.
Devlete egemen olan, Ordu’ya ve dolayısıyla tüm baskı aygıtlarına da egemen olmaktadır.
SADDAM HÜSEYİN, bu büyük mozaik içerisinde, ordudaki Sünni egemenliğine dayanarak IRAK’ı yıllarca diktatörlükle yönetirken, Kürtlere ve Şii’lere büyük bir BASKI uyguladı.
Saddam Hüseyin’in Amerika tarafından devrilmesinden sonra, Irak’taki mozaik yapı, çatlamaya ve her renk ayrışmaya başladı.
Kürtler kendi egemenliklerini kurarken, Irak Devleti’nin kalan kısmı, Şİİ kontrolüne geçti.
Şii- Sünni çatışması, Kerbela’da, Hz. Ali’nin çocuklarının katledilmesinden beri devam eden bir büyük çatışmadır. Bu büyük çatışma da İslamiyet’teki en büyük bölünmedir.
IRAK’taki Sünni’ler, Saddam’ın yenilmesiyle ve Amerika’nın Irak’ı işgaliyle bir dönem etkilerini kaybetmelerine rağmen, ordu ve devlet yönetmedeki tarihi tecrübeleriyle erken toparlandılar.
IŞİD olayına, mezhepler arasındaki çatışmanın yarattığı büyük tarihi bölünmeyi dikkate alarak bakmak gerekmektedir.
IŞİD, sadece mezhepsel bir bölünmenin sonucu değildir.
Suriye’deki Şii Esat rejimini zayıflatmak ve etkisiz hale getirmek için devreye sokulan SÜNNİ gruplar arasında, IŞİD örgütü, bir süre de El-Kaide’yle işbirliği yaparak etkili olmuştur.
IŞİD bugün, Suriye’deki petrol bölgelerinde de egemendir. Irak’taki petrol bölgelerini ele geçirmek için de sistemli bir çalışma içerisindedir.
Musul’un ele geçirilmesinde, bu petrol ve gaz bölgelerini elinde tutma stratejisini de mutlaka dikkate almalıyız.
IŞİD, bir nevi Sünni Enternasyonalizmi’ni de temsil etmektedir. Vurucu gücü içerisinde tüm dünyadan Irak’a gelmiş fanatik İslami gruplar vardır. Bu grupların bir hedefi de HİLAFET’i yeniden kurmaktır.
IŞİD içinde BAAS etkin durumdadır. BAAS bilindiği gibi geçmişteki Sünni ağırlıklı Irak hükümeti olmuştu. Saddam ise BAAS yönetiminin sembolü ve lideriydi. Bu açıdan Sünniler içinde Baas’ın etkisi hep güçlü kalmıştır.
Sünniler için Saddam hala kahraman durumundadır. Saddam’ın yardımcısı ve istihbarat örgütü sorumlusu İzeddin El Duri şu anda ya IŞİD’in en etkili yöneticisi ya da arkadan yönetenidir. Dolayısıyla IŞİD yönetimi ve tabanı içerisinde eski Baas yapılanması etkilidir.
Amerika’nın Irak’tan çekilme kararını almasından sonra, IŞİD’in hızla yükselmesi ve bölgedeki bölünmeyi arttırmasının arkasındaki yabancı güç, şimdiye kadar belirgin olarak ortaya çıkamamıştır. Bölgedeki diğer Sünni ülkelerin ve Türkiye’nin, IŞİD örgütüne dolaylı destek vermesi, son olaylardan sonra, artık imkansız hale gelecektir.
IŞİD ile Türkiye arasında, bundan sonra işbirliği değil, çatışma ön plana geçecektir. Bu da, Türkiye’nin Orta Doğu sorununa daha fazla karışmasını getirecektir.
Türkiye konsolosluğu çalışanlarının rehin alınması ve hala tutuklu olarak tutulmasından sonra, Türkiye, mezhepsel çatışmalara katılmasının tehlikelerini daha derinden ve yakından hissedeceği bir sürece girmiştir.
Kendisi de bir mozaik olan Türkiye, IŞİD gerçeğinden sonra, BÖLÜNMEMEK için, daha dikkatli ve daha eşitlikçi bir yapıyı oluşturmak zorunda kalacaktır.
