İdam sehpası - Havadis Gazetesi | Kıbrıs Haber
Cuma, Mart 29, 2024
Köşe Yazarları

İdam sehpası

Ahmet OkanAhmet Okan

Dilimize yerleşen her sözcüğün bir geçmişi vardır.

Sözcüklerin geçmişine bakıldığında eski dönemlere ait hikayelere de rastlamak mümkündür…


Bu yazının yayınladığı gün “Cumartesi” gününe denk geliyor.

Gün isimlerinin de geçmişleri vardır.

Pazartesi, Salı, Çarşamba, Perşembe, Cuma ve Cumartesi gibi gün isimleri genellikle Farsça ve Arapçadan geliyor.

Bugün Cumartesi.

İsimden de anlaşılacağı gibi “Cuma” ve “ertesi” sözcükleri bileştirilerek bugüne “Cumartesi” denmiş.

Çok eskilerde kimi Uygurca metinlerde “erte” sözcüğü “gün” veya “gün doğumu” anlamında kullanılıyormuş; daha sonraları “ertelemek” olarak gelişmiş, bu da “işe kalkmak” anlamındaymış.

Ve sonuçta “bazaar” yani alış veriş” anlamındaki Cuma gününden sonra gelen gün olarak bulmuş anlamını “Cumartesi” ismi…

Bugün cumartesi ve artık bu gibi sözcüklerin kadim anlamları ile pek bir ilgisi kalmadı.

Alış veriş günü olarak bilinen Cuma günü, alış veriş günü olmaktan çıkmıştır.

Günümüzde her gün alış veriş günü!

Cuma sözcüğünün kökeni Arapçadır.

Kelimenin “cm” veya “cmm” kökenine dayanıyormuş ki bu da “toplanma, toplama, topluluk” gibi anlamları içeriyor.

Bu isimde dini etki de var, “Cuma namazı” gibi…

Demek ki insanlar birçok şeyin anlamını bilseler de bilmeseler de bu anlamlardan çok uzak yaşamaktadırlar günümüzde.

Bir zamanlar “Cuma” günü, gerçekten de alış veriş günü ya da toplanma günü olarak bellenip yaşanırken, şimdi bunlardan eser yok.

Bu mesele aşırı dincilerin zamana uyup cep telefonu ve bilgisayar kullanmasına benzer…

“Çarşamba” sözü Türkçeye Farsçadan geçmiş.

“Caar şanbe” sözcüğü çarşambaya evrilmiş. Dördüncü gün demek.

Daha gerisi de var: Söylendiğine göre, Çarşamba, Farsçaya Aramice “şaab” sözünden geçti.

Beşinci gün anlamındaki Perşembe de Farsçada “beş” anlamında olan “panc” sözcüğünden geliyor…

Gün isimlerine bazı deyişler de yüklenir.

Halk kültüründe “Çarşambayı sel aldı” dendiği gibi…

Salı ismi de Arapça kökenli ve “yevmüs-selase” sözcüğünden devşirme.

Eskiler “Salı sallanır” derlerdi.

Salı neden sallanıyordu acaba?

Bir söylentiye göre İngiliz adaya geldiğinde idamları Salı günleri gerçekleştirdiği için, ahali bu gün için “Salı sallanır” dermiş ve bu da dillere böylece dolanmış.

İdamların Salı günü gerçekleştirildiği doğru muydu?

Dr. Behiç’in asılma gününe bir göz attığımızda; 10 Mayıs 1924’te karısı Fatma’yı öldüren ünlü Doktorun, bu olaydan kısa bir müddet sonra bir Salı günü asıldığı kaydına rastlanır…

Günümüzde idamlar olmasa da her “gün” sallanıyor, sadece günler değil haftalar, aylar ve yıllar bile sallanmakta.

Hayat, sanki bir idam sehpası…

 

 

Tepki göster
Bayıldım
0
Bayıldım
Huzurlu
0
Huzurlu
Hahaha
0
Hahaha
Üzüldüm
0
Üzüldüm
Hayran Kaldım
0
Hayran Kaldım
Facia
0
Facia
Web tasarım ve geliştirme : Baba Bilgisayar