Hindistan hükümeti, Pakistan ile 70 yıldır ihtilafta olduğu ve son dönemde gerginliğin arttığı Cammu Keşmir eyaletinin özel statüsünü kaldırma kararı aldı.
İçişleri Bakanı Amit Şah, Cammu Keşmir’e diğer eyaletlerden daha fazla özerklik tanıyan anayasanın 370. maddesinin kaldırıldığını duyurdu. Düzenlemeye göre Cammu Keşmir kendi kanunları yerine Hindistan yasalarına tabi olacak.
Hindistan’da Müslümanların en yoğun olduğu eyaletteki bu değişikliğin, yabancılara gayrimenkul satışının yolunu açarak bölgenin demografik yapısını değiştireceği tahmin ediliyor. Varlıklı Hintlilerin Keşmir’e akın etme ihtimali, Müslüman kesimi endişelendiriyor.
Modi: Keşmir Hindistan’a entegre olmalı
Cammu Keşmir’in eyalet yasaları Hindistan’ın hakimiyetini azaltmak için kamu personelinin ve eğitim kurumu kontenjanlarının da sadece yerel halk için ayrılmasını içeriyordu.
Başbakan Narendra Modi ise söz konusu yerel hukukun bölgenin, ülkenin geri kalan kısmıyla entegre olmasını engellediği görüşünde. Bölgeye tanınan ayrıcalıkların kaldırılması Modi’nin seçim vaatlerinden biriydi.
Cammu Keşmir ‘abluka’ altında
Özel statünün kaldırılması planlarının gündeme gelmesinden bu yana Keşmirli politikacılar tansiyonun yükseleceği ve geniş çaplı ayaklanmalara neden olacağı uyarısında bulunmuştu.
Hükümetin kararı, Cammu Keşmir’in deyim yerindeyse ablukaya alınmasının hemen ardından geldi. Özel statünün kalktığının duyurulmasından hemen önce bölgedeki telefon ve internet gibi iletişim ağları kesildi, siyasiler ev hapsine alındı.
Keşmir’de gerilim cuma günü Hintli yetkililerin Pakistan merkezli militan gruplara karşı Hindistanlıları uyarmasıyla tırmanmıştı.
Pakistan iddiaları reddetmiş, binlerce Hintli turist, hacı ve işçi hafta sonu bölgeyi terk etmişti.
Keşmir sorunu
İngiltere 1947’de Hindistan’dan çekilirken, prenslik şeklinde yönetilen Keşmir’i Hindistan ya da Pakistan ile birleşme konusunda serbest bıraktı.
Nüfusunun yüzde 90’ı Müslüman olan Keşmir halkı 1947’de Pakistan’a katılmaktan yana tavır alsa da dönemin prensi, Hindistan ile birleşmeye karar verdi. Karara Müslüman Keşmir halkı karşı çıktı. Pakistan ve Hindistan’ın bölgeye asker göndermesi üzerine de taraflar 1947’de ilk kez savaştı. İki ülke arasında yine aynı nedenle 1965 ve 1999’da da savaş çıktı.
Keşmir’in yüzde 45’i Hindistan’ın, yüzde 35’i Pakistan’ın kontrolünde bulunuyor. Bölgenin yüzde 20’sine ise Çin hakim durumda.
Hindistan ele geçirdiği bölgeleri “Cammu Keşmir” eyaleti adı altında kendine bağladı. Cammu Keşmir, halen Hindistan’da Müslüman nüfusun çoğunlukta olduğu tek eyalet olma özelliği taşıyor. Pakistan ise kendi kontrolü altındaki Keşmir’e “Azad Keşmir (Bağımsız Keşmir)” ve “Gilgit Baltistan” adıyla iki özerk bölge statüsü verdi.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), 1948’den itibaren aldığı kararlarla Keşmir’in askerden arındırılmasını ve geleceğinin halk oyuyla belirlenmesini öngördü. Hindistan halk oylamasına sıcak bakmazken, Pakistan ise BMGK kararlarının uygulanmasını istiyor.
