BM Genel Sekreteri Antonio Guterres İsviçre’de Temmuz ayında garantör ülkeler Türkiye, Yunanistan ve İngiltere’nin de katılımıyla toplanan ve başarısızlıkla sonuçlanan Kıbrıs konferansıyla ilgili raporunu açıkladı.
Raporda bir sürpriz yok.
Raporunda “Tarihi bir çözüm fırsatı kaçtı” ifadesini kullanan Guterres, BM Güvenlik Konseyi’ne sunduğu 12 sayfalık raporda beklendiği gibi kimseyi suçlamadı.
Başarısızlığın nedeni olarak tarafların birbirine olan güven eksikliği ve siyasi irade yetersizliğini gösterdi.
Siyasi irade yetersizliği diyerek Rum Lideri işaret etti.
Güven eksikliği ifadesi ile de aslında bir türlü hayata geçirilmeyen Güven Yaratıcı Önlemleri hatırlattı.
İki lider elektrik ve mobil iletişim hatlarının birleştirilmesi konusunda anlaşmıştı.
Müzakerelere başladıkları dönemde bu adım atılmış olsa her iki tarafta da doğrudan bireylerin yaşamına dokunulmuş olacak, güven yaratılması ve işbirliği konularında yeni bir ivme yaratılacaktı.
Ama olmadı.
Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı’nın bütün uğraş ve ısrarlarına rağmen Rum Liderliği bu adımların atılmasını engelledi.
Yasal engeller bulunduğu gerekçesinin arkasına saklandı.
Halbuki Başkanlık Sisteminin uygulanmakta olduğu Güney Kıbrıs’ta yapılacak olan küçük yasal düzenlemelerle böylesi bir adım atılabilir ve bu da başka adımları tetiklerdi.
Ancak siyasi irade olmayınca olmuyor.
BM Genel Sekreteri Guterres göreve yeni başlayan bir Genel Sekreter.
Göreve gelmesi ile birlikte ilk müdahil olduğu konulardan biri de Kıbrıs konusu oldu.
Kıbrıs sorununun çözümlenebilmesi için Kıbrıs Konferansının toplanması çağrısını yaptı. Bu çağrının yapılabilmesi için zemini hazırlayanın da Türk tarafı olduğunu not etmekte fayda var.
Guterres önce Cenevre’ye gitti ve burada konferansın açılışına katıldı.
Ardından da iki kez konferansın devam ettiği Crans Montana’ya gitti.
Taraflarla görüşerek ortaya bir çerçeve koydu ve buradan bir çerçeve anlaşması çıkarmaya çalıştı.
Sonuçta bu girişim Rum Lider Nikos Anastasiades’in çerçeveye uymaması nedeni ile hedefine ulaşamadı.
Ve Kıbrıs Konferansının başarısızlıkla sonuçlandığını duyurmak durumunda kaldı.
Göreve geldikten sonra Kıbrıs meselesi ile bu kadar yakından ilgilenen ve neredeyse süreci ortaya bir çerçeve anlaşması çıkaracak bir noktaya getiren Guterres’in, taraflardan birini raporunda hedefe koyarak köprüleri atması beklenmiyordu.
Önünde uzun bir görev süresi olan BM Genel Sekreteri bir sonraki girişimin önünü açık tutabilme adına kendince en doğrusunu yaptı.
Kimseyi suçlamadı. Kapıları kapatmadı. Suçlasa ve parametrelerle ilgili farklı şeyler talep etse, bunun BM Güvenlik Konseyi’nden geçmeyeceğini hepimizden iyi bilen Guterres’tir.
Bu nedenle Guterres ilerde bir daha fırsat yaratabilme hedefi ile raporunu kaleme aldı.
Kısacası kapıyı açık bıraktı.
