Simerini gazetesi: “Son Belge – Kıbrıs Rum Tarafının Hafif Değiştirilmiş Belgesi Take İt Or Leave İt Şeklinde – Türkler Eğer Yeni Önerileri De Kabul Etmezse Devlet Başkanı BM Kararlarına Değinen Daha Küçük Açıklama Mantığına Geri Dönecek” başlıkları altında verdiği haberinde, Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis’in dün Rum siyasi parti başkanlarını bilgilendiren toplantısında, Kıbrıs Rum tarafının ortak açıklamaya ilişkin yeni önerilerine değindiğini yazdı.
Gazete, Anastasiadis’in dün Rum siyasi parti yetkilileriyle gerçekleştirdiği bilgilendirme toplantısında ortak açıklamaya ilişkin son sözü, hazırladığı yeni önerilerle söylemeye hazırlandığını, partilerin ise bu konuda Anastasiadis’e sert biçimde karşı çıktıklarını belirtti.
“DAHA KÜÇÜK VE YALIN BİR BELGE”
Kıbrıs Rum tarafının, daha önce sunulan ortak açıklama önerilerinden bazı farklılıklar içeren son önerisinin Kıbrıs Türk tarafınca kabul edilmemesi durumunda Anastasiadis’in “B Planını” yürürlüğe koyması ve “Güvenlik Konseyi kararlarında ve daha önceki anlaşmalarda yer alan unsurları yineleyen daha küçük ve yalın bir açıklamanın hazırlanmasının, yani bu sürecin başladığı noktaya dönülmesinin öngörüldüğünü” iddia etti.
Gazete, Türk tarafının yeniden değişiklikler istemeleri veya karşı öneri sunmaları ihtimali göz önüne alındığında, B planına dönüşün büyük olasılık olduğu yorumunda bulundu.
ANASTASİADİS SORUMLULUĞU ÜSTLENDİ
Gazete, Anastasiadis’in yeni bir belgeyle ortak açıklama görüşmelerine devam etme kararını, Rum siyasi parti yetkililerinin itirazlarına rağmen aldığını ve partiler “şu anda süreçten çekilmesi durumunda çıkmazın sorumluluğunun kendisine yükleneceğini” belirterek “belge vererek devam etme kararı aldığını ve sorumluluğu üstlendiğini” partilere dile getirdiğini yazdı.
Gazete, Kıbrıs Rum tarafının bazı değişlikler içeren ve dün Rum siyasi partilerinin bilgisine sunulan belgenin özet halini şu şekilde yayımladı:
“1. Birçok noktada, daha önce kamuoyunda yer alan önceki belgelere benziyor. Örneğin, çözüm durumunda iyi sonuçların olacağı gibi statükonun kabul edilemeyeceği ve devamının Kıbrıslı Rumlarla Kıbrıslı Türkler için kötü sonuçları olacağına değiniyor.
2. Tüm ‘çözülmemiş konulara’ ilişkin, masada bulunacakları ve birbirleriyle ilişkili olarak görüşülecekleri şeklinde esrarengiz değinmede bulunuyor. Ayrıca, hani konuların çözülmüş sayıldığı belirtilmezken, müzakerelerin, tüm konularda uzlaşıya varılmadan hiçbir konuda uzlaşılmış sayılamayacağı ilkesine dayandığı belirtiliyor.
3. Çözümün, Güvenlik Konseyi kararları ve Doruk Anlaşmalarında belirlendiği şekliyle siyasi eşitliğin olduğu iki toplumlu, iki kesimli federasyona dayanacağını söylüyor. Devamında, BM ve AB’nin üyesi olan ‘Birleşik Kıbrıs’ın’ tek uluslararası yasal temsiliyet ve BM’nin tüm devletlerinin, BM tüzüğü altında sahip oldukları ve Kıbrıslı Rumlarla Kıbrıslı Türklerden birlikte (together) kaynaklanacak tek egemenliğe sahi olması gerektiği sunuluyor. Buradaki değişiklik, ‘birlikte’ (together) kelimesinde gözlemleniyor. Daha önce tartışılan kelime ‘eşit’ (equally) kelimesiydi.
4. Uyruk konusuna ilişkin olarak, federal yasa tarafından düzenlenen ‘Birleşik Kıbrıs’ın’ tek vatandaşlık maddesi ve ‘Birleşik Kıbrıs’ın’ tüm vatandaşlarının ayrıca hem Kıbrıs Rum oluşturucu devletçiğinin hem de Kıbrıs Türk oluşturucu devletçiğinin vatandaşları da olacağı maddesi korunuyor. Bu düzenin içte ve tamamlayıcı olacağı ve ‘Birleşik Kıbrıs’ vatandaşlığının yerini almayacağı izah edilse de uyruğu belirleyecek yasa hakkında ayrıntı verilmiyor.
5. Merkezi hükümetin yetki ve erkleri konusunda ise belgede, artık yetkileri oluşturucu devletçiklere veren anayasa tarafından belirlenecekleri belirtiliyor. Ayrıca, yeni bir unsur olan ve yetkiler ile erkler hakkındaki ifadelerin netliği konusunda soru işaretleri yaratan, anlaşmazlıkların çözülmesi mekanizması öneriliyor. Belgeye göre, Her türlü anlaşmazlık, Federal Yüksek Mahkeme tarafından değerlendirilecek. Oluşturucu devletçiklerden hiçbirinin egemenliğe sahip olmayı isteyemeyeceği ve taraflardan hiçbirinin diğeri üzerine hakimiyet yada yetki talep edemeyeceği belirtiliyor.
6. Eş zamanlı ve ayrı referandumlara yeniden değiniliyor ve federasyonun anayasasının ülkenin en üst yasası olduğu ve herkes için bağlayıcılığı bulunacağı vurgulanıyor. Başka bir ülkeyle bir kısmın yada tümünün birleşmesi yada her türlü ayrılığın söz konusu olmadığı belirtiliyor. Bu ifade, tarafımızın pek çok draft’ında (taslak) yer almıyor. Tarafların müzakerecilerinin rolüne ilişkin bazı değinmelerde de bulunuluyor.
7. Tarafların, müzakerelerin başarıya ulaşacağını doğrulamak için olumlu atmosfer yaratmaya çalışacaklarına değiniliyor. Bu da ek bir ifade varsayılıyor. Yazıldığına göre, taraflar sorumluluk yükleme oyunlarından ve müzakerelere ilişkin kamuoyu önünde olumsuz açıklamalar yapmaktan kaçınacaklar ve güven yaratıcı önlemler gerçekleştirmeye çalışacaklar.”
ANASTASİADİS: “DAVUTOĞLU YALAN SÖYLÜYOR”
Filelftheros gazetesi konuya ilişkin haberini: “Sorumluluğu Üstleniyorum – Başkan Ulusal Konsey’in Karşı Olmasına Rağmen Yeni Öneri Sunuyor – Görüş Ayrılıklarına Rağmen İlerleyeceğim – Başkan BM Genel Sekreteri’ni Önerisi Hakkında Bilgilendirdi, Davutoğlu Yalanlar Dağıtıyor” başlıkları altında verdi.
Gazete, Anastasiadis’in, Kıbrıs Rum tarafının müzakerecisini destekleyen müzakere grubu tarafından hazırlanan, Kıbrıs Rum tarafının ortak açıklamaya ilişkin yeni önerisi hakkında dün Rum siyasi parti başkanlarına ve ardından öğleden sonra BM Genel Sekreteri Ban Ki Moon’a telefonla bilgi verdiğini yazdı.
Anastasiadis’in yeni önerisine DİSİ, EDEK, EURO.KO ve Rum Ekologlar ve Çevreciler Hareketi’nin şiddetle karşı çıktığını, DİSİ ve AKEL’in itirazlarının daha yumuşak kaldığını belirten gazete, BM’nin geçtiğimiz Cuma günü Kıbrıs Rum tarafına sunduğu ve “Kıbrıs Türk tarafının büyük oranda kabul etmiş göründüğü (13 Aralık’ta kendi yanıtlarını sundular)” belgede bir değişikliğe gittiğini öne sürdü.
Habere göre Kıbrıs Rum tarafının önerisinde, “BM’nin tüm üye ülkeleri tarafından, BM Tüzüğünün 2. Maddesi uyarınca kullanılan ve Kıbrıslı Rumlar ve Kıbrıslı Türklerden ‘birlikte’ (both) kaynaklanacak tek egemenliğe değiniliyor”.
Yani egemenliğin, “Kıbrıslı Rumlardan ve Kıbrıslı Türklerden eşit olarak kaynaklandığı ifadesi gidiyor”.
Gazete, “artık yetkilerin belgenin temel gövdesi olarak kalmayı sürdürdüğünü ve Kıbrıs Rum tarafının, uzlaşmazlık durumunda çözüm için Yüksek Mahkemeye gidilmesini önerdiğini” vurguladı.
Gazete, Kıbrıs Türk tarafının bu öneriyi kabul etmemekte olduğunu iddia ederken bu değişikliklerin yeniden kabul görmemesi durumunda Kıbrıs Rum tarafının farklı seçenekleri değerlendireceğini yazdı.
Gazete ayrıca, Anastasiadis’in dün Ban’la gerçekleştirdiği telefon görüşmesine de yer verdi.
Gazete, Anastasiadis’in dün Ban’la yaptığı görüşmenin, Türkiye Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nun “Kıbrıs Türk tarafının, Kıbrıs Rum tarafının önerisini kabul ettiği ve anlaşmazlığın ufak ve ifadesel olduğuna inandırma operasyonu yaptığının ortaya çıkmasına sebebiyet verdiğini” öne sürdü.
Ban’ın Anastasiadis’e dünkü telefon görüşmesinde, Davutoğlu’nun yukarıda atfedilen ifadelerini dile getirdiğini, Anastasiadis’in ise “bu iddianın doğru olmadığını ve Kıbrıs Türk tarafının, Kıbrıs Rum tarafı için ana unsurlardan biri olan tek egemenlik görüşünü kabul etmediğini” söylediğini vurgulayan gazete, Davutoğlu’nun “söz konusu iddiaları, İngiltere Dışişleri Bakanı gibi diğer mevkidaşlarına da dile getirdiğinin belirtildiğini” iddia etti.
Haber göre Anastasiadis dünkü görüşmede Ban’a, “Ulusal Konsey’in karşı çıkmasına rağmen ortak açıklamaya ilişkin yeni öneri sunacağını” da söyledi.
ANASTASİADİS ABD VE İNGİLTERE’NİN BÜYÜKEÇİLERİYLE DE GÖRÜŞTÜ
Gazete bir diğer haberinde Anastasiadis’in dün, parti başkanlarının bilgilendirme sonrası ve Ban’la görüşmesi öncesinde ABD’nin ve İngiltere’nin Güney Kıbrıs Büyükelçileri John Koenig ve Matthew Kidd’le, birlikte görüştüğünü yazdı.
Anastasiadis’in Brüksel’e gidecek olmasından ötürü görüşmenin dün söz konusu saatte gerçekleştiğini ifade eden gazete, Anastasiadis’in Koenig ve Kidd’e Kıbrıs sorunundaki gelişmelere ilişkin bilgi aktardığını belirtti.
Gazete, Kıbrıs Türk basınının, Davutoğlu ve BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Danışmanı Alexander Downer’in KKTC’deki TC Büyükelçiliği’ndeki görüşmeleri sırasında Koenig ve Kidd’in de hazır bulunduğunu yazdığını belirterek, ABD Büyükelçiliğinden bir yetkilinin ise bu bilgiyi yalanladığını da öne sürdü.
STİLİANİDİS: “SÜREKLİ MÜZAKERE HALİNDEYİZ”
Öte yandan gazete, Rum Hükümet Sözcüsü Hristos Stilianidis’in dün Anastasiadis’in parti başkanlarıyla yaptığın toplantı bitiminde açıklamada bulunarak “sürekli bir müzakerenin olduğunu ve önerilerini sürekli olarak sunduklarını” söylediğini yazdı.
Habere göre Stilianidis, Anastasiadis’in parti başkanlarını bilgilendirmesini tamamladığını belirtirken BM Genel Sekreteri’nin sözcüsünün bürosundan geçtiğimiz akşam yapılan “ortak açıklamada önemli ilerleme sağlandığı” şeklindeki açıklamasının sorulması üzerine ise “önemli ilerleme konusu birçok kez söylenmiştir, sürekli müzakere halindeyiz” yanıtını verdi.
Stilianidis, “Kıbrıs sorununda hem çok yakın, aynı zamanda çok da uzak olabiliriz. Karşı taraf niyet gösterirse çok yakın olabileceğimiz konusunda ısrar ediyoruz. Karşı tarafa bağlı bir konudur. Biz yapıcı tutumumuzu sergiledik ve sergilemeye de devam edeceğiz” şeklinde konuştu.
Stilianidis ayrıca, Kıbrıs sorununun özüne ilişkin müzakerelere en kısa zamanda girilmesi gerektiğinde ısrarcı olduklarını da savundu.
“DÖRT DEĞİŞİKLİK”
Politis gazetesi: “İtirazlar ve Gerginlik – Başkanlar Kıbrıs Rum Tarafının Yeni Önerisini Tartıştı – Ban’la Telefonda Netleştirme” başlıkları altında verdiği haberinde, Anastasiadis’in dün Rum siyasi parti başkanlarına, Kıbrıs Rum tarafının ortak açıklamada yapılmasını önereceği “dört değişiklik” konusunda bilgi verdiğini, toplantıda DİKO’nun yeni başkanı Nikolas Papadopulos’un sert itirazlarda bulunduğunu yazdı.
Kıbrıs Rum tarafının dört değişiklik önerisine ilişkin olarak gazete şunları yazdı:
“1. Devletçiklere ayrılma yada başka bir ülkeyle birleşme talep etme yada girişiminde bulunmayı yasaklama.
2. Federal düzeyde ortaya çıkacak uzlaşmazlıkların Yüksek Anayasa Mahkemesi’nde çözülmesi.
3. Devletin tek egemenliği, Kıbrıslı Rumlar ve Kıbrıslı Türklerden “ayrı olarak” değil “ortaklaşa” kaynaklanacak ve ünlü “(bir iktidarın üzerindeki) egemenlik” konusunda ise, bu kelimeyi içeremeyen ancak toplumlardan hiçbirinin diğerine isteklerini empoze edemeyeceğini sağlayan ifade yer alıyor.
4. ‘İç vatandaşlığın’ federasyon vatandaşlarının tamamlayıcı niteliği olacağı, ayrı bir vatandaşlık olmayacağı net şekilde ifade edilecek”.
Gazete, müzakerelere ilişkin yeni gelişmelerin, Noel yortusunun araya girmesi sebebiyle Ocak ayının ilk haftasında yaşanmasının beklendiğini, Anastasiadis’in dün Brüksel’e gitmiş olması ve dönüşünün Noel yortusuna denk gelecek olmasının yanı sıra, ABD Büyükelçisi Koenig’in de tatil için ülkesine gittiğini vurguladı.
Gazete, Anastasiadis’in dün Ban’la gerçekleştirdiği kısa telefon görüşmesine de değinerek, Anastasiadis’in bu görüşmeyle, Türk tarafının izlenim yaratma ve sorumluluğu Kıbrıs Türk tarafına yükleme çabasını bertaraf etmeyi amaçladığını yazdı.
Habere göre Anastasiadis Ban’la görüşmesinde, “Davutoğlu’nun Ban’a telefonla ilettiği, önerilerinin Kıbrıs Rum tarafının endişelerini, görüşlerini ve argümanlarını tatmin ettiği görüşüne karşıt görüş sunarak” ortak açıklamada uzlaşıya varılması ve müzakerelerin başlaması için çaba sarf edeceğini yineledi.
Gazete, Ban’ın Davutoğlu’yla yaptığı görüşme sonrasında “Kıbrıs Rum tarafının Davutoğlu’nun görüşlerine olumlu yaklaştığı izlenimini oluşturduğunu ancak görüşme sonrasında her iki tarafın tezlerini daha iyi anladığını” öne sürdü.
BM’YE BELGELER YOLLANACAK
Haberde, durumun netlik kazanması için Kıbrıs Rum tarafının, müzakerecisi Andreas Mavroyannis ve BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Temsilcisi Lisa Buttenheim aracılığıyla BM’ye, bugüne kadar ortak açıklamaya ilişkin çabaları ve her iki tarafın öneri ve karşıt önerilerini içeren belgeler göndermesinin söz konusu olduğu da vurgulandı.
Gazete, Anastasiadis’in Ban’la görüşmesinde, Downer konusuna ve Rum hükümetinin BM’ye yönelik bu konudaki girişimine değinmediğini de yazdı.
PARTİLERİN GÖRÜŞLER
Haravgi gazetesi haberini: “Tehlikeli Caymalar – Reddedilecek Karşı Öneri – Davutoğlu BM Genel Sekreterine Farklı Şeyler Söyledi” başlıkları altında verirken, başta AKEL Genel Sekreteri Andros Kiprianu olmak üzere Rum siyasi parti yetkililerinin dünkü toplantı sonrasında yaptıkları açıklamalara yer verdi.
Habere göre AKEL Genel Sekreteri Andros Kiprianu açıklamasında, Anastasiadis’in ortak açıklama yapılması çalışmaları ve koalisyonun devamı çerçevesindeki uygulamalarının geri adımlar içerdiğini söyledi.
Bunlara örnek olarak, BM Güvenlik Konseyi’nin son raporundan “Hristofyas-Talat ortak açıklamalarının çıkarılmasını” gösteren Kiprianu, bu uygulamanın çıkmazın Kıbrıs Rum tarafına yüklenmesi tehlikesini taşıdığı konusunda uyardıklarını vurguladı.
Kiprianu ayrıca, sürecin üç aydan beridir devam etmesine karşın başarıya ulaşmadığını ve bugüne kadarki görüşmelerin “Hristofyas-Talat arasında uzlaşılanların gerisinde kaldığını” öne sürdü ve olumlu sonuca ulaşılabilmesini diledi.
Kiprianu, “Hristofyas-Talat ortak açıklamalarında ısrar ederek müzakerelere kaldığı yerden devam etmesi durumunda Anastasiadis’i destekleyeceklerini” de vurguladı.
DİSİ Başkanı Averof Neofitu ise açıklamasında “Kıbrıs sorununun çözümünü gerçekten istiyorsa Türk tarafının yapıcı karşılık vermesini beklediklerini” belirtirken DİKO Başkanı Nikolas Papadopulos ise, Kıbrıs Türk tarafının Anastasiadis’in yeni önerisini de reddedeceği inancını dile getirdi.
EDEK Parlamento Sözcüsü Yorgos Varnavas ve EURO.KO Başkanı Dimitris Sillirus, Kıbrıs sorununun anti işgal boyutuna dayanan yeni bir strateji belirlenmesi gerektiğini savunurlarken Rum Ekologlar ve Çevreciler Hareketi Genel Sekreteri Yorgos Perdikis ise Anastasiadis’i, ortak açıklamanın yapılabilmesi için “büyük diplomatik esneklik göstermekle” suçladı.
Alithia gazetesi ise haberi: “Davutoğlu Konusunda Ban’a Bilgilendirme – Başkan Dün BM Genel Sekreteriyle Kendisine Kıbrıslı Türklerin Yapıcı Kıbrıslı Rumların İse Olumsuz Olduklarını Söyleyen Türk Dışişleri Bakanının Bıraktığı İzlenimi Silmek Amacıyla Görüştü” başlıkları altında verdi.
