Çağdaş ülkelerde, denize kıyısı bulunan kentlerde, arıtma tesisleri ormanlık arazilere taşınırken Girne’de tam tersi planlanıyor. Girne’de, Zeytinlik köyü bölgesinde (Yılan Adası yakınında), deniz sahilinde arıtma tesisi inşa edilmesi öngörülüyor
ASKERİ ALAN: Girne’de şu anda askerin bulunduğu bir alan, arıtma tesisi olarak tasarlanıyor. Yeni İmar Planı Taslağı’na göre, 80 bin kişiye hizmet verecek arıtma, denize yakın olacak. Şehir Plancıları; çevreciler ve uzmanlara göre, bu “tam anlamıyla cinayet”, Ciddi bir felaketin habercisi
YOĞUN NÜFUS: Yeni arıtmanın tasarlandığı alanda ciddi bir nüfus yaşıyor. Rüzgarın ters estiği zamanlarda, tüm Girne ve Zeytinlik köyü bölgesi arıtmadan etkilenecek. Olası bir kaçakta ise Girne kıyıları ciddi bir risk altında. Öneri, arıtmanın dağ tarafına kurulması
ANTALYA ÖRNEĞİ: Antalya’da, arıtma tesisleri dağ bölgelerine çekildi. Hem ciddi bir ağaçlandırma ile arıtma tesisleri kamufle ediliyor, hem de arıtılan su, kullanım suyu olarak peyzajda kullanılmak üzere otellere satılıyor. Yeni arıtma bölgesi seçimi “baştan savma bir işlem” olarak algılandı
Duygu ALAN
Girne- Çatalköy İmar Planı Taslağı, aylar süren çalışmaların ardından tamamlandı. Taslakta bulunan bazı detaylar ise şimdiden kamuoyunda tartışma konusu oldu. Denize sıfır ve 80 bin kişilik kapasiteye sahip yeni bir arıtma, Girne için adeta “patlamaya hazır” bomba… Olası bir kaçak, Akdeniz için felaket demek.
Girne- Çatalköy İmar Planı Taslağı’nda kentte nüfus yoğunluğuna paralel ortaya çıkan arıtma ihtiyacının karşılanması için iki ayrı arıtma tesisinin inşa edilmesi öngörülüyor.
İmar planı taslağına göre, kentin batı tarafında planlanan arıtma tesisinin Zeytinlik köyü bölgesinde, ve deniz sahilinde inşa edilmesi tasarlanıyor.
Kentin meyli düşünülerek, denize sıfır noktada tasarlanan yeni arıtma, vatandaşın ve uzmanların da tepkisine neden oldu.
“Baştan savma” olarak algılanan yeni kara yerine, arıtma tesisinin rüzgar yönleri de hesaplanarak, dağ tarafında bir alana yapılması önerisi ağır basıyor.
Amaç elektrikten tasarruf etmek
Ormanlık arazide inşa edilen bir arıtma tesisinin randımanlı hizmet verebilmesi için ciddi bir elektrik enerjisine ve bu enerjiyi iletecek güce ihtiyaç var. Bu da belediyenin kasasına ek bir maliyet olacağı anlamına geliyor.
Belediyenin kasasına binecek bu ek maliyet, gelişmiş ülkelerde halkın refahı ve çevre sağlı açısından görmezden gelinirken KKTC’de tercih sebebini oluşturuyor.
Girne Belediye Başkanı Nidai Güngördü, konu ile ilgili Havadis’e yaptığı açıklamada, Girne – Çatalköy İmar Planı Taslağı’nda kentte inşa edilmesi öngörülen iki arıtma tesisinden birinin yerinin Zeytinlik köyü bölgesi olarak planlandığını kaydetti.
Nidai Güngördü, “Neden sahil?”sorusuna ise “Arıtma tesisinin ormanlık arazide inşa edilmesi halinde ekstra elektrik enerjisi ve ekstra enerji gücüne ihtiyaç doğacak. Bu da belediyenin maliyetine dolaylı olarak da halkın cebine ekstra külfet olarak yansıyacak” diye cevap verdi.
Güngördü, ancak bunun şuan için sadece bir taslak plan olduğunu, şikayetler ve eleştiriler de dikkate alınarak yapılacak değerlendirmeler sonucu imar planına son şeklin verileceğini belirtti.
Oteller ciddi sorun
Turizmin başkenti Girne’de çok sayıda otel ve bezeri turistik tesis faaliyet gösteriyor. Bu tesislerden birçoğu, özellikle 5 yıldızlı oteller, kendi imkanları kurdukları arıtma tesislerinde atıkları arıyor, arıtılmış suyu da peyzaj işlerinde kullanıyor, atıkları arıtamayan oteller ise ciddi bir çevre kirliliğine neden oluyor, sahillerde ve denizde çok ciddi sağlık tehdidi oluşuyor.
Kendi bünyesinde arıtma tesisi bulunan oteller, bu tesislerin doğru işlemesi için ciddi bir kaynak harcıyor.
Belediyeye ait bir arıtma tesisinin inşa edilmesi halinde oteller sadece bu atıkları o arıtma tesislerine iletmekle sorumlu olacaklar, maliyetleri de ciddi oranda düşecek.
Ancak bazı çevre dostu oteller, maliyetlerinde ciddi bir düşüş yaşanacak olmasına rağmen bu arıtma tesislerinin inşa edileceği yer hususunda hassasiyet gösteriyor.
Girne’de arıtma tesisi ihtiyacının olduğu konusunda belediye ile hem fikir olan bazı otellerin yetkilileri, bu tesisin kesinlikle deniz sahilinden uzak, ormanlık araziler içerisinde olması gerektiği yönünde görüş bildirdi.
Güngördü: Kentteki eğim belirleyici oldu
Girne Belediye Başkanı Nidai Güngördü, kentin doğu ve batı kısımlarında birer arıtma tesisine ihtiyaç olduğunu belirterek Girne – Çatalköy İmar Planı Taslağı’ hazırlanırken bu ihtiyacın da dikkate alındığını ve teknik elemanların bu tesislerin inşa edileceği yeri belirlerken boş arazilerden yana tercih kullandıklarını söyledi.
Güngördü, kentin batı kısmında inşa edilmesi planlanan arıtma tesisi için Zeytinlik köyü bölgesinde, Yılan Adası yakınında bir arazinin tercih edildiğini ifade etti. Güngördü, bu yerin tercih edilmesinde ise kentteki eğimin belirleyici olduğunu kaydetti.
Nidai Güngördü, taslak planda yer alan arıtma tesisinin yeri konusunda bir takım eleştiriler yapıldığını, belediyeye bazı vatandaşlar tarafından yazılı ve sözlü şikâyetlerde bulunulduğunu da belirtti.
Güngördü, taslak bir plandan söz edildiğini, henüz kesinleşmiş bir plan olmadığını dile getirdi.
“Belediyenin maliyeti artarsa halkın cebinden de gidecek”
Nidai Güngördü, Girne – Çatalköy İmar Planı Taslağı’nın halkın şikâyet ve talepleri ve eleştiriler de dikkate alınarak revize edileceğinin altını çizdi.
Güngördü, arıtma tesisinin ormanlık arazide inşa edilmesi halinde belediyenin maliyetinin artacağını bu maliyetin dolaylı olarak da halkın cebine yansıyacağını söyledi.
Güngördü, şunları söyledi: “Arıtma tesisinin inşası konusunda sahil bazında uygun yerlerin seçilmesindeki izahat, şehirdeki eğimdir. Arıtma tesisinin orman arazisinde inşa edilmesi halinde ekstra elektrik enerjisi ve motor gücüne ihtiyaç duyulacak. Ancak, bölgeden birçok kişi taslakta belirlenen arıtma tesisinin yeri konusunda yazılı ve sözlü şikâyetlerde bulundu, birçok eleştiri oldu. Teknik elemanlara bu işin diğer boyutlarını da anlattığımızda bu tesisin güneyde, orman arazisinde veya orman arazisi niteliğini kaybetmiş bir yer varsa oraya konuşlandırılacağını düşünüyorum. Şuanda önümüzdeki bir taslak plandır. Mutlaka, her türlü şikâyetler, eleştiriler değerlendirilecek. Arıtma tesisinin orman arazisinde inşa edilmesi halinde bizim belediye olarak işletme maliyetlerimiz yükselecek bu da kanalizasyon vergilerine yansıyacak.”
Çobanoğlu: İyi planlanmış bir tesisisin zararı olmayacaktır
Çevre Mühendisleri Odası Başkanı Yasemin Çobanoğlu, Girne’de artan nüfus yoğunluğuna paralel ciddi bir altyapı sorununun da yaşandığını söyleyerek mevcut arıtma tesisinin kapasitesinin bugünkü ihtiyacı karşılamakta yetersiz olduğunu kaydetti.
Çobanoğlu, bu anlamda merkezi bir yerde, çevre dostu, verimli çalışan ve ekonomik bir arıtma tesisinin inşa edilecek olmasının sevindirici bir gelişme olduğunu ancak arıtma tesisinin inşa edileceği yerin iyi planlanması gerektiğini kaydetti.
Çobanoğlu, arıtma tesisi yapılacak yerlerin master planına göre seçilmesi gerektiğine dikkat çekti.
Yasemin Çobanoğlu, “Geri kazanılmış su alternatiflerinin uygulanması olmazsa olmazdır. Arıtılmış su denize basılmamalıdır. İmar planı taslağında arıtma tesisinin inşa edilmesi planlanan yere yakın konutlar var ve kimse evine yakın bir arıtma tesisi olmasını istemez. Ancak, iyi planlanmış bir tesisisin denize veya ekolojiye zararı olmayacaktır” dedi.
Özenç: Sahilde arıtma tesisi inşa etmek çok doğru değil
Cratos Premium Hotel’de Teknik Müdür Eray Özenç, Girne’de kentin tüm ihtiyacını karşılayacak kapasitede bir arıtma tesisinin inşa edilmesinin gerekli bir yatırım olduğunu belirterek böyle bir yatırımın kentteki arıtma tesisi bulunan otelleri de maliyet bakımından rahatlatacağını ancak, bu gibi tesislerinin yeri planlanırken, yerleşim yerlerine yakınlığının, deniz sahiline mesafesinin ve rüzgarın yönünün iyi hesaplanması gerektiğini kaydetti.
Eray Özenç şunları söyledi: “Bizim biyolojik arıtmamız var. Atıklarımızı kendi tesisimizde arıtıyoruz, arıtılmış suyu da derin deşarj yolu ile kullanıyoruz. Kentte, bir arıtmanın yapılması bizim için de maliyet açısından iyi bir yatırım olacaktır. Ancak bu iş ciddi bir altyapı gerektirir. Şuan Çatalköy Belediyesi’nin foseptik altyapısı yok. Böyle bir tesisin sahilde veya sahile yakın yerde inşa edilmesinin dezavantajı var. Ben bu gibi tesislerin sahillerde inşa edilmesine sıcak bakmıyorum. Çevre Dairesi’nin de sahilde arıtma tesisi inşa edilmesi planına çok sıcak bakacağını sanmıyorum. Bu gibi tesisler, yerleşim yerlerinden oldukça uzak olmalıdır. Arıtma tesislerinin inşa edileceği yer çok detaylı bir çalışma yapılarak planlanmalıdır. En basiti rüzgar batıdan estiği
için özellikle Karaoğlanoğlu’na yapılacak bir arıtmanın kokusu Girne’ye kadar ulaşacaktır. Dolayısıyla bu tesisler, deniz sahilinden ve yerleşim yerlerinden uzak yerlerde inşa edilmeli, yer belirlenirken rüzgarın yönü bile hesaplanmalıdır.”
