Şili’deki Atacama Büyük Milimetre/Milimetre-altı Dizisi (Atacama Large Millimeter/sub-millimeter Array – ALMA) radyo teleskobuyla elde edilen verileri inceleyen bilim insanları, bilinen en eski sarmal galaksiyi keşfetti.
BRI 1335-0417 adı verilen galaksinin 12,4 milyar yaşında olduğu öğrenildi.
Araştırmacılar sarmal galaksilerin evrenin temel nesneleri olduğunu ve bütün galaksilerin yüzde 70’ini oluşturduğunu söyledi. Ancak yapılan çalışmalar, sarmal galaksilerin oranının hızla düştüğünü gösteriyor. Dolayısıyla bu tür galaksilerin ne zaman oluştuğu sorusu akılları kurcalıyor.
En eski spiral galaksi unvanı, 2019’da yine ALMA’yle tespit edilen ve Büyük Patlama’dan 2,5 milyar yıl sonra oluşan bir galaksiye aitti. Şimdiyse BRI 1335-0417’nin, Büyük Patlama’dan 1,4 milyar yıl sonra oluştuğu ortaya kondu.
Öte yandan şu anda galaksi oluşumunun Büyük Patlama’dan 3,3 milyar yıl sonra, yani evrendeki yıldızların çoğunun ortaya çıktığı zamanda zirveye ulaştığı kabul ediliyor. Araştırmanın başyazarı ve Japonya’daki SOKENDAI Üniversitesi’nde yüksek lisans öğrencisi olan Takafumi Tsukui şöyle konuştu:
Bulgularımız, BRI 1335-0417’nin şişkinlik, disk ve sarmal gibi yapılara, aktif galaksi oluşumu döneminden çok daha önce sahip olduğunu gösteriyor. Bu şaşırtıcı.
Elde ettiğimiz sonuçlar, galaksilerin nasıl ve ne zaman oluştuğuyla bugün gözlemlenen olgunlaşmış galaksilere dönüştüğü hakkındaki bilgilerimizi yenileyecek.
Araştırma ekibi, BRI 1335-0417’nin muhtemelen daha küçük bir galaksiyle etkileşim sonucunda ortaya çıktığına inanıyor. Çünkü BRI 1335-0417’nin dış kısmındaki gazın kütleçekimsel açıdan dengesiz olduğu tespit edildi.
Bu, galaksinin yeni yıldızların ortaya çıkmasına elverişli olduğu anlamına geliyor. Zira bahsi geçen galakside halihazırda yıldızlar oluşuyor. Uzmanlar bu durumun, muhtemelen daha küçük galaksilerle çarpışmalar nedeniyle gelen büyük miktarda gazın sonucu olabileceğini düşünüyor.
Bununla birlikte bilinen eski galaksi unvanı, 2020 Aralık’ta gözlemlenen ve Büyük Patlama’dan 400 milyon yıl sonra oluştuğu kaydedilen GNz11’e ait.
