2019 Aralık ayı itibarı ile gündemimizi meşgul eden ve neredeyse hayatımızı alt üst eden Covid-19 şimdi de Omicron varyantı ile hayatı etkilemeye devam ediyor. Peki nedir bu Omicron varyantı?
Omicron varyantı, Aralık 2021’de tespit edilmesi ile birlikte neredeyse tüm dünyada çok hızlı bir şekilde yayılım göstermiştir. Bu varyantta tespit edilen mutasyonların hem sayısı hem de türü önceki varyantlara göre ciddi farklılıklar göstermektedir. Özellikle virüsün insanlara bulaşmasını sağlayan spike proteininde ciddi değişimlere yol açmış olması hem bu varyantın bulaşıcılığı hem de aşıların bu varyanta karşı koruyuculuğu hakkında soru işaretlerini de birlikte getirmektedir.
Omicron varyantı ile enfekte olmuş kişi sayısı arttıkça, bu varyant ile alakalı belirli bilgilere de ulaşmış durumdayız. Hong Kong üniversitesi tıp fakültesinde bir grup araştırmacının yapmış oldukları çalışmalara göre Delta varyantı ile mukayese edildiği zaman, Omicron varyantının bronşlarda 70 kat daha hızlı çoğalma eğilimi gösteriyor. Her ne kadar da ilk bakışta endişeye sebep olsa da, Omicron varyantı’nın aşağılarda, akciğer dokusunda üreme hızının Delta’ya oranla 10 kat daha yavaş olduğu tespit edilmiştir. Peki bu ne demek oluyor?
1- Hava yolunda, yani bronşlarda çok hızlı üreyen bir virüs mutasyonu ile karşı karşıyayız. Bu hızda üst solunum yollarında yayılan bir virüs, bulaştırıcılık yönünden oldukça bulaştırıcı olma özelliğine sahiptir.
2- Akciğer dokusuna çok etki etmemesi, veya orada daha yavaş üremesi ise, alt solunum yollarının daha az etkilenmesine sebebiyet vermektedir. Bu durumda, hastalığın şiddetinin daha hafif olması beklenmektedir.
Elite Hastanesi genetik laboratuvarında yapılan Covid-19 PCR testlerinin sonucunda çıkan pozitif vakaların varyant analizinden elde edilen sonuçlara göre, Omicron varyantının artık ülkemizde baskın varyant haline geldiğini söylemek mümkündür.
Bu son bir hafta içerisinde (28 Aralık – 4 Ocak) Elite hospital’da yapılan testlerde tespit edilen vakaların varyant analizine göre % 89.8 oranında Omicron varyantına rastlanmıştır. Bu da, her pozitif bulunan 10 vakanın 9’unun Omicron varyantı olduğu anlamına gelmektedir. PCR testlerinin hassasiyeti ve doğruluk aralığı da hesaba katıldığı zaman, belki de vakaların tamamının omicron varyantı olduğu ihtimalini göz ardı edemeyiz.
Hastanemizde yapılan testler aracılığı ile tespit edilen hastaların büyük bir kısmı ile yapılan görüşmelerde elde edilen bilgilere göre Omicron varyantı hakkında şunları söylemek mümkün:
- Aşıları tamamlanmış olan kişilerde de pozitifleşme gözlemlenmektedir. Aşıların Omicron varyantı ile hastalığa yakalanmayı engellemediğini net bir şekilde söyleyebiliriz. Bu durumda, aşılı olan kişilerin de risk altında olduğu aşikardır. Hal böyleyken adapass gibi uygulamaların ne denli koruyucu olduğu mercek altına alınmalıdır.
- Özellikle aşıları tamamlanmış olan kişilerin hastalığı çok hafif geçirdiklerini görmekteyiz. Çoğu raporlanan semptom soğuk algınlığı veya hafif bir grip görüntüsü çizmektedir.
- Hastalığın bulaşma oranı çok yüksek seviyelerdedir. Diğer varyantlarda bulaşma oranı daha düşükken, Omicron varyantının kişiler arasında çok kolay bulaşabildiğini gözlemlemiş bulunmaktayız. Bu durumda, çok kısa temasların bile hastalığın bulaşmasına yeteceğini düşünebiliriz.
- Sevindirici olan kısım ise, şu ana kadar yapılan çalışmalarda Omicron varyantının çok daha hafif bir seyri olduğunu ve hastane yatış ve ölüm oranlarının diğer varyantlara oranla oldukça daha düşük olduğunu gözlemliyoruz. Örneğin Amerika Birleşik Devletlerinde yapılan bir çalışmada, Delta varyantı ile hastane yatışlarının ölümle sonuçlanma oranı %4 olarak tespit edilmişken, Omicron varyantında bu oran %0.4 olarak verilmiştir. Bu rakam, mevsimsel grip rakamlarına oldukça yakın bir rakamdır.
Tabi ki net bir şekilde konuşmak için henüz erken. Devlet pandemi sisteminden edinilecek olan bilgi ve istatistikler herkese daha net bir şekilde ışık tutacaktır. Şimdilik görünen o ki aşı olmak hastalığı hafif atlatmak için oldukça önemlidir. Aşısız olan gruplar ciddi risk altında olmaya devam edecektir. Bu durumda, pediatrik vakaların artmaması için okullarda şubat tatilinin öne çekilmesi veya online eğitime geçilmesi gündeme gelmelidir.
Sağlıklı günler dileklerimizle,
Dr. Ahmet Özyiğit, MD
Dr. İdil Aslan, PhD (Genetik)
