Bundan bir ay kadar önceki yazım şöyle başlamıştı: “Bir Ocak 2014’e daha çok var. Fakat Amerika Merkez Bankası’nın (Federal Reserve) Ben Bernake’den sonra gelecek başkanının seçilme işlemi ve beraberinde gelen tartışma son sürat gidiyor. Bu gidiş, Obama’nın başkan seçilmesinden sonra doruğa çıkmış olan, uzlaşmacı değil de kavgacı olmanın prim yaptığı Washington’a yakışır bir şekilde gerçekleşiyor.”
* * *
Obama’nın desteklediği aday olan Larry Summers’in gereken desteği alamayacağı ortaya çıktığı için geçtiğimiz hafta içinde adaylıktan çekildiği açıklandı. Gelin görün ki adı geçen diğer aday Yellen’in bırakın seçilmesinin kesin olmasını, Obama tarafından aday gösterilip gösterilmeyeceği bile belli değil. Çünkü “çok büyük” politik hesaplar yapılıyor.
* * *
Öncelikle anlamakta fayda var: Sanılanın aksine Summers’e destek vermeyen ve onun adaylığına karşı çıkanlar Cumhuriyetçi Partidekiler değil; Obama’nın kendi partisi olan Demokrat Partinin içindekiler; tam olarak da Demokrat Parti içinde liberal kanatta olanlar. Her ne kadar Obama da özellikle sosyal konularda liberal ise de ekonomi konusunda bu grubun üyeleri Obama ile hemfikir değiller. Demokrat partinin liberal kanadında olanlar, Özellikle de finansal piyasaların düzenlenmesi konusunda Obama’nın Wall Street’teki bankacıların etkisi altında olduğu ve bu yüzden de gerekli düzenlemeleri yapmaktan kaçındığına inanıyorlar. Açıkçası Obama’ya ekonomik konularda pek güvenmiyorlar.
* * *
Liberaller, bankaları kısıtlayacak düzenlemeler yapma konusunda, Obama’ya güvenmemekte pek de haksız değiller. Çünkü en büyük Amerikan bankası olan JPMorgan’ın başındaki Jamie Dimon ile Clinton döneminde maliye bakanlığı yapmış, Wall Street’in en büyük yatırım bankalarından Goldman Sachs’ın yönetim kurulu başkanlığını ve Citibank’ın idaresini de elinde tutmuş olan Robert Rubin’in Obama’nın seçim kampanyasına yaptıkları finansal katkılarının ne kadar olduğunu herkes biliyor. Aynı şekilde, Robert Rubin’in Larry Summers’in hamisi olduğunu da. En önemlisi de herkesin bu ikilinin Obama’nın ekonomi konusundaki kararlarını önemli ölçüde etkilediklerini biliyor olması.
* * *
Demokrat parti içinde son zamanlarda gücü artan liberal kanattakiler, Summers’in adaylığını geri çektirmekle küçük bir zafer kazandılar diyebiliriz. Fakat Obama büyük bir ihtimalle liberallerin parti içinde daha da güç kazanmasını istemeyecektir. Örneğin parti içinde yükselen ve liberal kanat içinde popüler olan eski Harvard hukuk profesörü ve yeni senatör Elizabeth Warren gibi birisinin, “kingmaker” –siyasal nüfuzunu kullanıp lideri iktidara getirebilme– kapasitesine sahip olan kimse konumuna gelmesini istemeyecektir. Bir başka deyişle, Obama büyük ihtimalle “Warren istedi diye Summers’den vazgeçti ve Yellen’i aday gösterdi” denmesini istemeyecektir. Böyle olunca da önceden ismi hiç geçmeyen üçüncü bir şahsı, özellikle de finansal sektörü “aşırı düzenlemeye” karşı olan birisini, aday gösterirse şaşmayalım.
* * *
