Uzmanların “Sigara öldürüyor” uyarılarına rağmen KKTC’de sigara tüketimi her geçen gün artmaya devam ediyor. Sigara deneme yaşı 9’a düştü. Son 17 yılda sigaraya ödenen para ise 313 Milyon 379 bin 866 dolar
ÖLÜMCÜL HASTALIKLARIN SEBEBİ: Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Hasan Adataş, sigaranın KOAH’a, akciğer ve üst solunum yolları ile bağırsak kanserine yol açtığını belirtti. Dr. Adataş, kalp ve damar hastalıklarının da başlıca sebebinin sigara olduğunu söyledi
UYUŞTURUCUYA GEÇİŞ KAPISI: Sosyal Hizmetler Uzmanı Barış Başel, sigaranın uyuşturucu kullanımına geçiş kapısı olduğunu belirtti. Başel, nikotin bağımlılığının, eğitim boyutu ile ele alınması gerektiğini kaydetti
ÇARESİ VAR AMA: Sigarayı bırakmak isteyenler için devlet hastanelerinde 2 aydır sigara bırakma programı uygulanıyor. Ancak 60 günde sadece 100 kişi bu hizmetten yararlanmak için hastanelerin ilgili servislerine başvurdu
Eniz ORAKCIOĞLU
Ticaret Dairesi’nin istatistiklerine göre sigara ithalatına her yıl artan oranda bir servet ödüyoruz. Son 17 yılda sigara 313 Milyon 379 bin 866 dolar ödedik. Öte yandan uzmanlar ithalatın artmasına bağlantılı olarak sigara kullanımının da arttığını söylüyor.
Havadis’e konuşan uzmanlar ise sigara kullanımının zararlarını anlatarak, kullanımdaki artışa dikkat çekti. Uzmanlar sigara kullanımının ve sigara deneme yaşının çok küçük yaşlara kadar düştüğünün altını çizdi.
Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Hasan Adataş, öldürücü hastalıklara yakalanmanın en başta gelen sebebinin sigara kullanımı olduğunu vurguladı.
Sosyal Hizmetler Uzmanı Barış Başel, KKTC’deki gençlik politikası eksikliğine değinerek, sigaranın diğer maddelere geçiş maddesi olduğunu vurguladı.
Göğüs Hastalıkları Servisi Kinik Şefi Dr. Mustafa Akansoy ise Sağlık Bakanlığı’nın talebi üzerine 1-2 aydır sigara kullananlara yönelik sigarayı bırakma çalışması yürüttüklerini aktararak, Göğüs Hastalıkları Polikliniği’ne başvuran son 3 hastaya sigarayı bırakma sürecine aldıklarını vurguladı. Akansoy, bu konuda en yoğun talebin Lefkoşa’da olduğunu, Mağusa’da ise neredeyse hiç talep olmadığını aktararak, genel anlamda 2 ayda kesin olmamakla 100 kişinin sigarayı bırakmak için hastanelere başvurduğunu aktardı.
Adataş: Sigara KOAH’a neden oluyor
Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Hasan Adataş, sigara kullanımının akciğerlere zarar verdiğini vurgulayarak, sigaranın, akciğerlerde nefes darlığı hastalıklarına yol açtığını bunların en başında gelen hastalıklar arasında ise Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) olduğunun altını çizdi. Yapılan araştırmalarda sigaranın KOAH’ın birinci sebebi olduğuna dikkat çeken Adataş, KOAH’ın öldürücü bir hastalık olduğunu belirtti. KOAH’ın ülkemizde çok yaygın bir hastalık haline geldiğini aktaran Adataş, KOAH’ın ölüm sebepleri içerisinde dördüncü sırada olduğunu kaydetti. Ölüm sebepleri arasında en başta kalp, damar hastalıklarının geldiğini söyleyen Adataş, İkinci sırada kanser, üçüncü sırada ise kaza sebebi ile ölümler olduğunu, dördüncü sırada ise KOAH’ın geldiğini vurguladı.
“KOAH hayatı zorlaştırır”
KOAH’ın kronik bir akciğer hastalığı olduğunu belirten Adataş, KOAH hastalarında artık geriye dönüşü olmayan bir harap oluş meydana geldiğini ifade etti. KOAH hastalarının akciğerlerin işleyişinde bir kayba neden olduğunu aktaran Adataş, o kaybın geri döndürülemeyeceğini, hastanın hayatını idame ettirebilmesi için tedavi, ilaç ve oksijen gibi aşamalardan geçmek zorunda kaldığını anlattı. KOAH’ın dereceleri olduğunu da anlatan Adataş, hastalığın 1’inci, 2’nci ve 3’üncü derecelerle sınıflandırıldığını söyledi.
“Akciğer kanseri vakalarında tırmanış”
Akciğer kanserinin birinci sebebinin de sigara olduğunu vurgulayan Dr. Adataş, son yıllarda akciğer kanserinin insanlar üzerinde eskiye nazaran daha çok bulunduğunu bununda ülkemizde sigara kullanımının arttığın göstergesi olduğunu belirtti. Sigara tüketiminin önüne geçilemediğini ve kullanım yaşının eskiye göre çok çok aşağılara indiğinin altını çizen Adataş, kendi gençlik yıllarında Liseden sonra sigaraya başlandığını ve tek tük içildiğin, ama şimdi kullanımın ilkokul çağına kadar düştüğü vurguladı.
“Her çeşit kansere neden”
Sigaradan en fazla zarar gören organın akciğerler ve solunum yolları olduğunu belirten Adataş, sigara kullanımının solunum yollarındaki her türlü kansere yol açabileceğini söyledi. Soluk borusunda, üst solunum yollarında, akciğerde, hatta ve hatta barsak kanserinde bile sigaranın rolü olduğuna dikkat çeken Adataş, sigara içerisinde 70’in üzerinde zarar verici kimyasal madde olduğunu kaydetti. Bilimsel araştırmaların sigarayı kalp, damar hastalıklarının en büyük nedenlerinden biri olarak gösterdiğini sözlerine ekleyen Adataş, vatandaşların sigara içmemesi için uyarı yaptı.
Başel: Nikotin bağımlılığı eğitim boyutu ile de ele alınmalı
Sosyal Hizmetler Uzmanı Barış Başel, sadece sigara değil, elektronik sigara ve nargile kullanımının da gençler arasında arttığını belirterek, genel anlamda nikotin bağımlılığı ile ilgili sadece yasalar anlamında değil, eğitim boyutu ile de ele alınması gerektiğini ve yasaların uygulanması gerektiğini vurguladı. Ülkemizde hala daha sigaranın kapalı ortamlarda içildiğini belirten Başel, sigaranın satışı noktasında küçük yaştaki çocuklara sigara satanda olduğunun altını çizdi.
“Sigara diğer maddelere geçiş maddesidir”
Ailelerde, “Oğlum ya da kızım 16 yaşındadır ama sadece sigara içer, çok şükür uyuşturucusu ve içkisi yoktur” şeklinde yaklaşımlar olduğunu belirten Başel, sigara içmenin gençler üzerinde masumlaştırıldığını kaydetti. Öte yandan gençler üzerinde ise “Annem, babam içiyor. ya da sigaranın üzerinde öldürür yazar ama ben denedim ölmedim” şeklinde bir algı olduğunu aktaran Başel, sigara deneyen gençlerin, uyuşturucu gibi diğer zararlı maddeleri de denemek için cesaret kazandığını söyledi. Sigaranın diğer maddelere bir geçiş maddesi olduğunu sözlerine ekleyen Başel, sigara ve alkole ulaşmanın çok kolay olduğunu, temel tüketim maddelerinden ucuz olan sigara ve alkol çeşitleri olduğuna da dikkat çekti. Bunlarla ilgili koruyucu ve önleyici çalışma ya da politika olmamasından dolayı, kültür içerisinde bunun normalleştirildiğinin altını çizdi.
“Gençlik politikası şart”
Ülkemizde kapsamlı sosyal politika çerçevesi içerisinde bir gençlik politikasının olmamasının büyük bir eksik olduğunu söyleyen Başel, bu alanda sadece faaliyet gösteren ve elinden geleni yapmaya çalışan Gençlik Dairesi olduğunu aktardı. Sağlık ve Eğitim Bakanlığı’nın, Sosyal Hizmetler Dairesi’nin gençlik politikasın yaratarak bu politikanın içerisinde olması gerektiğini savunan Başel, sigara, uyuşturucu, alkol, şiddet ve trafik gibi gençleri bekleyen riskler yönünde onları nasıl koruyabiliriz diye bütün sivil toplum örgütleri ve spor kulüplerini içinde barındıracak bir organizasyon yapılması gerektiğini belirtti.
“Eğitim müfredatında alınmalı”
Gerek gençlerde, gerekse toplumun genelinde sigaraya olan talebi azaltmak için bu konuyu eğitim Müfredatına almak gerektiğini söyleyen Başel, keyif verici ve bağımlılık yapıcı maddelerin her zaman piyasada olacağını ve insanların bunları tüketeceğini belirtti. Eğitim politikası ile bu maddelerin zararlarını çocuklara çok küçük yaşlarda anlatıldığı ve yasaların da denetlendiği zaman kullanımın düşürülebileceğinin altını çizdi.
“Deneme ilkokullara kadar düştü”
Yapılan çalışmalarda ve anketlerde sigara kullanımının deneme yaşının ilköğretim cağına düştüğünü vurgulayan Başel, evde sigara içen anne ve baba modelinden dolayı çocukların özendiğini, hatta oynarken çubuk krakerin sigara olarak kullanıldığını belirtti. Evcilik oynayan çocukların anne ve babalarını taklit ettiklerini söyleyen Başel, masada duran sigarayı alıp içen çocuklar olduğunu da kaydetti. Yaptıkları çalışma ve anketlerde çocukların ilk denemelerini anlatırken, baygınlık geçirdiklerini söyleyenler olduğuna dikkat çeken Başel, 9 yaşında masada duran anne veya babasının sigaralarını alıp deneyen çocuklar olduğunu da sözlerine ekledi. 13-14 yaşındaki çocukların elinde elektronik sigaralar gördüğünü de aktaran Başel, nerden buldun diye sorduğunda ise internet üzerinden aldıklarını öğrendiğini söyledi.
Akansoy: Son 3 hastaya sigarayı bırakma hakkı
Göğüs Hastalıkları Servisi Kinik Şefi Dr. Mustafa Akansoy, 2 ay önce Sağlık Bakanlığı’ndan gelen talep üzerine eğitim programı ile sağlık camiasından olan kişilere sigara bıraktırma eğitimi verildiğini anlatarak, bu kişilerin hastanede sigara içenlere sigara bıraktırmak için çalışacaklarını belirtti. Akansoy, temel ve göğüs hastalıklarına bağlı olarak, Lefkoşa Göğüs Hastanesi Polikliniği’nde son üç hastaya her gün sigarayı bırakmak için bu randevunun verildiğini aktararak, bu poliklinikte göğüs hastalıkları uzmanları tarafından sigarayı bıraktırma üzerine çalışıldığını söyledi.
“1 buçuk, 2 aydır tekrar aktif”
Bu uygulamanın daha çok yeni olduğunu vurgulayan Akansoy, uygulamanın birkaç sene önce başladığını ve haftada iki kez sigara kesmek üzerine çalışıldığını aktardı. Göğüs Hastalıkları Hekimlerinin emekli olması veya izne çıkıp, ayrılması nedeni ile o dönem bu uygulamaya ara verildiğini hatırlatan Akansoy, şimdi ise son 1 buçuk 2 aydır Lefkoşa Hastanesi bünyesinde Göğüs Hastanesi Polikliniği’nde her gün son 3 hastaya sigara kullanımını bırakmak için tedavi hakkı tanındığının altını çizdi.
“Bazı bölgelerde talep yok”
Sağlık Bakanlığının yaptığı diğer çalışma ise hastanelerde çalışan doktor ve diğer personele 1 saatlik sigarayı bırakma eğitimi verildiğini söyleyen Akansoy, Bu kişilerle haftalık görüşmeler gerçekleştirilerek, basit uygulamaların öğretildiğini belirtti. Akansoy, iki aydır aktif şekilde devam eden bu uygulamadan kesin olmamakla birlikte aşağı yukarı 100 kişinin yararlandığını söyledi.
Göğüs Hastalıkları Polikliniğinde hekim sayısının ilerde daha da artması ile projede yer alan sadece sigarayı kesme polikliniği olacak bir uygulamanın da hayata geçirilmesini hedeflediklerini vurgulayan Akansoy, veriler ortaya koymak için çok erken olduğunu sözlerine ekledi.
“En çok talep Lefkoşa’da”
Sigarayı Bıraktırma Polikliniği için ayrı hekim ayrılması gerektiğine dikkat çeken Akansoy, bu projeyi hayata koyabilmek adına zamana ihtiyaç olduğunu kaydetti. Şu an bu uygulamanın göğüs kliniği olan tüm devlet hastanelerinde olduğunu belirten Akansoy, en yoğun talep Lefkoşa’da olduğunu, kendisinin Mağusa Hastanesi’nde çalıştığını ama bu yönde pek bir talep olmadığını aktardı.
