5 YILDA 534 TL: KKTC’de asgari ücret 5 yılda sadece 534 TL arttı. 2011’de bin 300 TL olan asgari ücret, 2013’te bin 415 TL, 2014’te bin 675 TL oldu. Ağustos 2015’te bin 730 TL belirlenen asgari ücret dün yapılan 104 TL’lik zam ile bin 834 TL oldu
EN BASİT HESAP: KKTC’de bir asgari ücretli net maaşı ile tanesi 1.25 TL’den bin 276 adet 250 gram ağırlığında ekmek alabilirken, TC’de bir asgari ücretli net maaşı ile aynı ağırlıktaki ekmekten Türkiye fiyatı ile bin 300 adet alabiliyor
TC’DE BİREY KKTC’DE AİLE: Türkiye’de asgari ücret, işe yeni girenlere veriliyor. KKTC’de ise özel sektörde çalışan binlerce insan yıllarca asgari ücret ödeniyor. Asgari ücretten de emekli oluyor. İşveren, “Asgari ücret arttıkça batarız, ödeyemeyiz” derken, çalışan da düşük maaşa isyan ediyor
Duygu ALAN
KKTC’de hayat şartları her geçen gün daha da ağırlaşıyor. Ülkemizde Pazar çeşitliliğinin olmaması, asgari ücretliyi de geliri yüksek olan kişileri de aynı merkezlerden alışveriş yapmalarına zorluyor.
Geliri yüksek olanlar, aylık masraflarını rahatlıkla karşılarken piyasa pahallılığına ilaveten ülkemizde ev kirası başta olmak üzere birçok şeyin de bedelinin sterlin üzerinden belirlenmesi, Türk Lirası ödenen asgari ücretlinin belini iyice büküyor.
KKTC’de brüt asgari ücret 5 yılda sadece 534 TL arttı. 1 Ocak 2011 tarihi itibari ile yürürlüğe giren asgari ücret bin 300 TL olarak saptanırken 2013 yılında bin 415 TL, 2014 yılında bin 560 TL, olarak belirlendi.
Ağustos 2015 yılında bin 730 TL olarak belirlenen asgari ücret, dün itibari ile 104 TL zamlanarak bin 834 oldu.
Havadis, Türkiye ve KKTC’de son 5 yılda yürürlüğe giren asgari ücretleri karşılaştırdı.
Fark 296 TL
Türkiye’de halen yürürlükte olan asgari ücret bin 647 TL, asgari ücretlinin eline geçen aylık net maaşı bin 300 TL.
KKTC’de ise dün itibari ile asgari ücret, brüt bin 834 TL oldu. Buna göre asgari ücretlinin aylık eline geçecek olan net maaş ise bin 596 TL olacak.
TC ve KKTC 2011-2016 asgari ücretler (brüt)
YIL Türkiye KKTC
2011 837 TL 1.300 TL
2012 940.50 TL 1.300 TL
2013 1.021.50 TL 1.415 TL
2014 1.134 TL 1.675 TL
2015 1.273.50 TL 1.730 TL
2016 1.647 TL 1.834 TL
Bir asgari ücret bin 276 ekmek
Pazar bakımından oldukça çok çeşide sahip olan Türkiye’de asgari ücret alan bir kişi, 4 kişilik ailesinin mutfak masrafını rahatlıkla karşılayabilip bir de elektrik, su gibi faturalarını ödeyebilirken KKTC’de 4 kişilik bir ailesi olan asgari ücretli, kıt kanaat geçiniyor.
Basit bir hesaplama ile Türkiye’de bir asgari ücretli net maaşı ile tanesi 1 TL’den bin 300 adet 250 gram ağırlığında ekmek alabilirken KKTC’de bir asgari ücretli net maaşı ile tanesi 1.25 TL’den sadece bin 276 adet ekmek alabiliyor.
KKTC’de reel ücret kabul ediliyor
Türkiye ile KKTC arasında asgari ücret saptama yöntemi de birbirinden çok farklı.
KKTC’de asgari ücret, piyasada reel ücret gibi uygulanırken Türkiye’de asgari ücret en düşük zemin olarak algılanıyor.
Türkiye’de asgari ücret, işe yeni giren, tecrübesi olmayan veya işyerindeki deneme sürecinde veriliyor. KKTC’de ise özel sektörde çalışan binlerce insan yıllarca asgari ücret ödeniyor. Binlercesi de asgari ücret üzerinden emekli oluyor.
Yine Türkiye’de bireyin alacağı asgari ücret belirlenirken KKTC’de 4 kişilik ailenin geçini sağlayacak asgari ücret belirleniyor.
Türkiye’de gelir de gider de TL
Türkiye ile KKTC arasında bir diğer fark da maaşların cinsi ve piyasa fiyatları arasında değişiyor. Türkiye’de maaşlar TL cincinsen ödeniyor, piyasada geçerli olan fiyatlar da TL üzerinden.
KKTC’de ise maaşlar, Türk Lirası olarak ödenirken ev kirası, araba satış fiyatı ve daha birçok şeyin bedeli sterlin üzerinden belirleniyor.
Latifoğlu: Yine pazarlık yöntemi benimsendi
Duygu ALAN
Yakup Latifoğlu
Hür İşçi Sendikaları Federasyonu (Hür-İş) Başkanı Yakut Latifoğlu, asgari ücrete yapılan 104 TL’lik zammın ise yasanın esaslarına göre belirlenmediğini kaydeden Latifoğlu, “Bu hükümet de bundan önceki hükümetlerin yaptığı gibi yalnız hayat pahalılığını var olan asgari ücrete uygulamak sureti ile yeni bir asgari ücret belirledi” dedi.
“Asıl olan çalışanın emeği ailesini insanca geçindirebilecek ücreti kazanmasıdır” diyen Yakup Latifoğlu, bu gerçek önceden olduğu gibi şimdi de göz ardı edildi. Bundan önce pazarlık yöntemi ile belirlenen asgari ücret yine pazarlık yöntemi ile belirlendi ve yasa bir kez daha göz ardı edildi. İnşallah benzeri bir kez daha yaşanmaz ve asgari ücreti bundan sonra yasanın esaslarına göre belirlemek mümkün olur” dedi.
Asgari ücret 3 bin 40 TL olmalıdır
Hür-İş Başkanı Yakut Latifoğlu, resmi veriler ışığında yapılan hesaplamalara göre, KKTC’de bugünkü hayat şartlarında 4 kişilik bir ailenin asgari ihtiyaçlarını karşılayabilmesi için asgari ücretin brüt 3 bin 40 TL olması gerektiğini kaydetti.
Yakup Latifoğlu, Türkiye ile KKTC arasında asgari ücret saptama yöntemini de kıyasladı.
Latifoğlu, Türkiye’de asgari ücretin en düşük zemin olarak algılandığını ve özel sektöründe örgütlenme oranı Türkiye’de daha yüksek olduğundan toplu iş sözleşmeleri ücretlerinin asgari ücretlere bağlı kalmadığını söyledi. KKTC’de ise özel sektörde örgütlülük olmadığından asgari ücretin piyasada reel ücret gibi uygulanmakta olduğunu ifade etti.
“Oysa asgari ücret bilindiği gibi hiçbir vasfı olmayan ve işe yeni giren, işyerinde deneme sürecinde olan kişilere verilen bir ücrettir” diyen Latifoğlu, ayrıca Türkiye’de her gelirden kişinin geçimini sağlayabileceği bir piyasa olduğunu KKTC’de ise piyasada fiyatların birbirine çok yakın olduğunu kaydetti.
“Türkiye’de birey üzerinden hesaplanıyor”
İki ülke arasındaki asgari ücret farkına da değinen Yakup Latifoğlu, “KKTC’de daha pahalı bir yasam olmasına rağmen 2 ülkedeki asgari ücret rakamları birbirine yakın. KKTC’de asgari ücret brüt bin 730 TL iken Türkiye’de asgari ücret brüt bin 647 TL” dedi.
İki ülke arasında asgari ücret saptama yönteminde de fark olduğunu söyleyen Latifoğlu, Türkiye’de bireyin alacağı asgari ücret belirlenirken KKTC’de 4 kişilik ailenin geçini sağlayacak asgari ücret belirlendiğini ifade etti.
KKTC’de mevcut koşullarda yürürlükte olan asgari ücret ile geçim sağlanmasının neredeyse mümkün olmadığını dile getiren Latifoğlu, “KKTC’de bugünkü hayat şartlarında 4 kişilik bir ailenin asgari ihtiyaçlarını karşılayabilmesi için asgari ücretin brüt 3 bin 40 TL olması gereklidir” dedi.
Sungur: Şartları zorlayarak evet dedik
Hasan Sungur
Kıbrıs Türk İşverenler Sendikası Başkanı Hasan Sungur, Asgari Ücret Saptama Komisyonu’nun dün gerçekleştirilen toplantısına kendisinin katılamadığını ancak işveren kesiminin daha önce bakanın kendilerine vermiş olduğu “çalışma yaşamını rahatlatma” taahhüdü üzerine yeni asgari ücrete “evet” dediklerini kaydetti.
Hasan Sungur, “Çalışma yaşamını rahatlatıcı tedbirler alınacağı yönünde Sayın bakanın daha önce işveren kesime vermiş olduğu taahhütler vardır. Bundan dolayıdır ki hayat pahalılığına yakın olan bu rakama evet dedik. Madem devlet işveren kesime ciddi bir rahatlatma paketi hazırlıyor biz de gerekirse şartları zorladık” dedi.
