Ekonomi üretime dayalı bir etmendir. Üretim ise emek, sermaye, doğal kaynaklar ve müteşebbis etmenlerinin bir araya gelmesiyle meydana gelir. Bu etmenler üretim ortaya çıktığı zaman ortaya çıkan değerden pay alırlar. Emek ücret alır müteşebbis de kar alır. Diğer etmenler de yani sermayede kendi payına düşen kar payını alır. Böylece tüm etmenler emek sonucu ortaya çıkan üretimden paylarını alırlar ve gelir bölüşümü ortaya çıkar. Üretimin sonucunda ortaya çıkan parasal gücün bölüşümünde en zayıf olan ve bölüşümde en az payı alan emektir. Bunun için ülkeler emeğin payının belli bir düzeyin altına düşmemesi için ücretin asgarisini belirlerler ve bu ücret altında ödeme yapılamaz. Ülkede meydana gelen enflasyon sonucu sermaye kendini ayarlar ve enflasyon farkını alır. Müteşebbis de kendini enflasyona göre ayarlar ve fiyatlarını belirler. Burada kendini enflasyona ayarlayamayan ve enflasyon altında ücret bazında ezilen tek unsur emektir. Emeği de hükümetler ayarlar. Yani emeğin maddi açıdan enflasyon kaybını hükümetler ayarlar.
Ücretin ayarlanması sadece emeğin enflasyona göre alım gücünü yükseltmesi değil aynı zamanda ekonominin canlı kalmasını korumak olarak da gereklidir. Satın alma gücünün düşmesi ekonominin büyüme oranınında düşmesi işsizliğin yükselmesi, maliyetlerin artması bu artışların doğallığında fiyatların yükselmesi ve enflasyonun daha da körüklenmesi demektir.
KKTC’de 2024 yılı için henüz asgari ücret belirlenememiş fakat indikasyonlar 27.000 TL. olacağını göstermektedir. Bu miktar elbette yitirilen hayat standartını geri getirmekten uzak olup yetersiz bir rakamdır. Fakat belli ki bu tutarda bir direnç olacak.
27.000 TL. tutarındaki asgari ücretin işveren açısından toplam maliyetini hesapladığımızda 31.522 TL. olarak karşımıza çıkıyor. ( hesaplama yabancı işçi ve üretim üzerinden yapılmıştır.) ilk dört ayda olan bu maliyet artışının KKTC İstatistik Kurumunun 2024 yılı ilk dört aylık enflasyon tahmini %21, 8 aylık tahmini ise %45 olarak açıklanmış olup bu tahminlerin %6 civarında bir hata ile gerçekleşme olasılığını belirtirken dolar kurunun kendi elimizde olmayan kıymetini Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası tahmininden daha aşağıda tutulması bir hata olarak karşımızda duruyor.
Bu tahmin ve hesaplamalarla KKTC’de %48‘lik asgari ücret artışının enflasyon üzerinde kısa dönemde ithal enflasyonun üzerine % 4.3’lük bir artışa neden olabileceği görülüyor. Uzun dönemde ise %7’ye ulaşacağı tahmininde buluna biliriz. KKTC ‘de asgari ücrete her yüzde birlik artış TÜFE’ye % 0.05 oranında etki yapmaktadır. Bu ise şunu göstermektedir ki asgari ücret artışının enflasyon artışına ciddi bir etkisinin mevcut olmadığıdır. İşçinin üretimden alacağı paya hükümetlerin sahip çıkması asli görevlerinden olurken gelir bölüşümünün adil olması da asli politika olmalıdır.
Kaldı ki işçi enflasyon farkını enflasyonu yaşadıktan sonra alıyor yani önce ödüyor sonra alıyor, geriden geliyor. Bunun adaleti ise diğer bir sorun.
