Sonay ORBAY-Mahan OZANALP
Vatandaşlardan ümidini kesen Arasta esnafı, yaz döneminde Lokmacı Kapısı’ndan Kuzey’e geçen turistler ve Rum halkı sayesinde iyi bir sezon geçirmeyi planladı ancak evdeki hesap Arasta Çarşısı’na uymadı. Lokmacı Kapısı’ndan umulduğu gibi binlerce turist Kuzey’e geçti ancak çarşıda alışveriş yapan olmadı. Çarşıda çok sayıda turistin dolaşmasına rağmen satışlarda yaşanan düşüşün kendilerini zarara uğrattığını ifade eden bölge esnafları, turistlerin Kuzey’e para bırakma düşüncesi olmadığını savundu. Esnaf Rum halkının da geçmişe oranla Arasta’dan daha az alışveriş yaptığı görüşünde.
Hava sıcaklığı da etkili oldu
Yazın sert geçmesi ve hava sıcaklığının bazı günlerde gölgede bile 40 dereceyi aşması, Arasta’da işlerin kötü gitmesine etkide bulundu. Hava sıcaklığının düştüğü akşam saatlerinde ise dükkanlar kapandığı için esnaf birçok günü siftah yapmadan tamamladı. Büyük Han’ın da bölgede olması gereken işlevi yerine getiremediği düşüncesinde olan esnaf, çarşıyı çekim merkezi yapacak yeniliklere ihtiyaç olduğu görüşünde.
Hatice Yorgozlu: Yerli halktan hiçbir beklentimiz yok
Bölgede esnaf olarak çalışan Hatice Yorgozlu, turistlerden yana olan beklentilerinin bu sene gerçekleşmediğini ve satışlarda ciddi bir düşüş olduğunu kaydetti. Turistlerin küçük ve taşınabilir ürünler almaya üzen gösterdiklerini ifade eden Yorgozlu, yabancı ülkelerden gelen kişiler ve Rum kesiminden gelen kişiler dışında ülke vatandaşına çok da fazla satış yapmadıklarını da sözlerine ekledi. Yurt dışından gelen turistlerin aksine en fazla alışverişi Rum kesiminden vatandaşların yaptığını söyleyen Yorgozlu, iki seneden beridir onların da yaptığı alışverişte düşüş yaşandığını kaydetti. Rum vatandaşların yaptığı alışverişte tekrardan artış yaşanması için Rum kesiminde yaşanan ekonomik krizin son bulması gerektiğini iddia eden Yorgozlu, özellikle bu bölgeden alışveriş yapan Rum kadınların çantalarının polisler tarafından karıştırılması da onlarda bu konuyla ilgili olarak stres yarattığını ve satışlarda düşüşe sebep olduğunu da sözlerine ekledi.
Ebru Koyun: Büyük Han müze muamelesi görüyor
Büyük Han’daki bir dükkanda görev yapan Ebru Koyun, genel olarak Büyük Han’ı çok fazla turistin ziyaret ettiğini, ama kimsenin herhangi bir ürünü satın almak için çok fazla istekli olmadığını kaydetti. Turistlerin Büyük Han içerisinde çok fazla gezdirilmediğini ifade eden Koyun, turist rehberlerinin turistlere han hakkında yeterli derecede bilgi vermediğini ve onlara pek fazla han içerisinde gezme şansı tanımadığını söyledi. Turistlerin handa sanki bir müzede geziyormuş gibi gezdiğini de sözlerine ekledi.
Erdoğan Peynirci: Rum halkı Türk kesiminde alışveriş yapmaktan çekiniyor
Turistlerin ve Rum kesiminden gelen kişilerin bölgeyi sıkça ziyaret ettiğini söyleyen Erdoğan Peynirci, özellikle Güney’den gelen turistlerin Türk kesiminde hiçbir şey satın almadıklarını da söyledi. Peynirci, yurt dışından gelen turistlerin ise daha uygun fiyata daha otantik veya Osmanlı desenli ürünler almaya özen gösterdiklerini kaydetti. Rum kesiminden gelen bazı kişilerin buradan alışveriş yaparken korktuğunu söyleyen Peynirci, bunun altında yatan sebebin ise Rum polislerinin Rum kesimine geçişi sırasında buradan alışveriş yapan kişilerin çantalarını karıştırarak, aldıkları ürünleri neden aldıkları konusunda onları sorguya çekmeleri olduğunu ifade etti. Rum kesimine geçirilmesi yasak olan ürünlerin sigara, alkol, sahte bir markaya sahip olan çanta ve diğer ürünler olduğunu kaydeden Peynirci, bunların dışında her türlü ürünün diğer kesime geçirilebileceği bilgisini de verdi. Bu tip sorunların ancak iki liderin çabalarıyla çözüme ulaşacağını üşünen Peynirci, polislerin Türk kesiminden alışveriş yapan kişilere sorgulayıcı bir şekilde yaklaşmaması gerektiğini söyledi.
Turistlerin görüşü
Bölgede bulunan bazı turistlerin konuyla ilgili olarak Havadis’e yaptığı yorumlarda, kendilerinin Lefkoşa’nın kuzey tarafını ziyaret etmelerine neden olan şeyin Lefkoşa’nın bölünmüş ve çift toplumlu bir yapısı olduğunu söylediler. İkiye bölünmüş bir şehirde ve çift toplumlu bir ülkede yaşamın nasıl sürdürüldüğünü merak eden turistler ayrıca Kıbrıs’a özgü yemekleri de beğendiklerini ve Kıbrıs insanını oldukça samimi bulduklarını da sözlerine eklediler.
Esnaf ne dedi?.. Esnaf ne dedi?..
Derviş Yağcıoğlu: “Bandabulya esnafı için bir anlaşmaya gerek yok biz zaten Rumlarla anlaştık. Ağustos ayı içerisinde genelde hep böyledir, turist çok bile olsa satış çok olmaz. Turistler çarşıyı görmüyor bile otelden havuza oradan da ülkelerine gidiyorlar. Çarşı esnafı da suçsuz değil, biz döviz kurlarını çarşı içerisinde doğru düzgün ayarlayamıyoruz. Bir eşyaya 2 Euro yazıp, 3 TL’ye satıyoruz. Çarşı içerine daha çok yatırım yapılması gerektiğini düşünüyorum.”
Emine Tatlıcıoğlu: “Satışlarımız fena değil. İyi kötü yağımızda kavruluyoruz. Çarşı esnafı Türklere satış yapmıyor, ya Rumlara ya da turistlere satış yapıyoruz. Üç yıldır ben bu çarşıda konfeksiyon işi yapıyorum, üç yıldır da istikrarımı hiç bozmadan aynı standartlarda mal sattım. Çarşıdaki birçok esnaf işlerinin kötü olduğunu savunsa da ben buna karşı olarak benim işlerim iyi diyorum.”
Mustafa Demir: “İşlerin tadı pek olmasa da iyi kötü idare ediyoruz. Bu çarşının içinde herkes kendi ekmeğinin peşinde, herkes Allah’ın verdiği rızkını alır. İşler bu denli giderse ama esnafın durumu ne olur bilmiyorum.”
Bölgede bulunan bazı turistlerin konuyla ilgili olarak Havadis’e yaptığı yorumlarda, kendilerinin Lefkoşa’nın kuzey tarafını ziyaret etmelerine neden olan şeyin Lefkoşa’nın bölünmüş ve çift toplumlu bir yapısı olduğunu söylediler. İkiye bölünmüş bir şehirde ve çift toplumlu bir ülkede yaşamın nasıl sürdürüldüğünü merak eden turistler ayrıca Kıbrıs’a özgü yemekleri de beğendiklerini ve Kıbrıs insanını oldukça samimi bulduklarını da sözlerine eklediler.
