OLAN ÜRETİCİYE OLUYOR: Ülkedeki suyun kalitesinin düşmesi nedeniyle geçmişte ülkede yetiştirilen birçok ürün ülkeye ithal olarak geliyor. Üretici ise bu sorunu çözmek için Türkiye’den KKTC’ye boru hattı ile getirilen suyun tarlalarına ulaşmasını bekliyor. Ancak suyun yönetimi konusunda kavga hala devam ediyor
PLAN PROGRAM ŞART: Havadis’e konuşan üretici birliği başkanları tarımda plan ve programın önemine işaret etti. Başkanlar yetkililerin üreticiyi geçmişte ülkede yetiştirilen şu anda ithal edilen ayçiçeği, soya, mısır silajı, fasulye, pamuk, nohut, mercimek, luana, elma, üzüm ve kayısı gibi ürünleri üretmeye yönlendirmesi gerektiği görüşünde
Türkiye’den KKTC’ye boru hattı ile su getirilmeye başlandı. Ancak bu suyun ne kimin tarafından yönetileceği ne de nasıl dağıtılacağı biliniyor.
Su yönetimi ve dağıtımı konusundaki belirsizlik Türkiye’den gelecek suyu dört gözle bekleyen üreticileri de huzursuz ediyor.
Üreticiler suyun yönetimi konusunda başlayan kavganın bir an önce bitmesini ve eğer bu su tarımda kullanılacaksa tarım da plan ve program yapılmasını istiyor. Üreticiler plan ve program yapılması durumunda belli ürünlerin gereğinden fazla üretilebileceği konusunda uyarı yapıyor.
İthal edilen ürünler üretilmeli…
Su sorunu nedeniyle geçmişte KKTC’de üretilen birçok ürün ya artık yetiştirilmiyor ya da yok denecek kadar az kaldı. Üreticilere göre belli ürünlerin üretiminin durmasına ya da azalmasına neden olan temel etken ülkedeki suyun kalitesi olması.
Havadis’e konuşan üretici birliği başkanları Türkiye’den gelen suyun bu ürünlerin yeninden KKTC’de üretilmesi için kullanılabileceği görüşünde.
Doğan: Planlama olmalı
Maraş Seracılar Birliği Başkanı Mahmut Doğan suyun üretimin can damarı olduğunu söyledi ancak Türkiye’den KKTC’ye gelen su ile ilgili hala bir planlama yapılmadığını ifade etti. Yetkililerin üreticiyi hangi ürünlerin yetiştirilmesi konusunda bilgilendirmesi gerektiğini ifade eden Doğan aksi bir durumunda belli ürünlerin üretiminin artacağını ve üreticinin bu durumundan zara göreceğini açıkladı.
“Yıllardır söylüyoruz”
Doğan Türkiye’den su gelmeden öncede tarımda planlama yapılmış olması gerektiğini anlattı ve “Biz yıllardır söylüyoruz üretimde bir planlama yapılsın ve üretici ihtiyaç olan ürünleri üretsin” dedi. Şu anda Türkiye’den gelen suyun adaya gelmiş olmasına rağmen hala bu suyun hangi bölgelere verileceği konusunda bile net bir açıklama olmadığını hatırlatan Doğan bu şekilde üreticinin önünü görmesinin imkansız olduğunu anlattı.
“Maraş bölgesine de su verilmeli”
Adadaki sera üretiminin yüzde 70’nin Mağusa’nın Maraş bölgesinde yapıldığına dikkati çeken Doğan böyle olmasına rağmen Maraş’a su verilmeyeceğinin söylendiğinin altını çizdi. Doğan Maraş bölgesine de su verilmesinin çok önemli olduğunu söyledi.
“Kavgayı bırakıp plan yapsınlar”
Doğan aylardır Türkiye’den KKTC’ye getirilen suyun hangi bölgelere dağıtılacağı ve kim tarafından yönetileceği konusunda bir karar alınamadığını hatırlattı ve yöneticilerin artık kavgayı bırakıp bir plan ve program çizme zamanının geldiğini ifade etti. “Keşke adanın her yerine su verilse” diyen Doğan, yapılacak planlı üretim ile ekonominin canlanacağını belirtti.
“Zaten pazarımız kısıtlı”
Yerli üreticinin pazarının kısıtlı olduğuna işaret eden Doğan bu nedenle üretimde planlı ve programlı davranmanın önemine işaret etti. Doğan, ihracatın oldukça kısıtlı olduğunu belirterek yurt dışından ülkeye gelen öğrencilerin bile ülkesine döndüğü yaz tatillerinde ekonominin kötüye gittiğini vurguladı.
***
Yeşilada: İthal edilen ürünleri yetiştiririz
Patates Üreticileri Birliği Başkanı Ahmet Yeşilada, suyun üretimin can damarı olduğuna işaret ederek Türkiye’den gelen suyun ülkeye ithal olarak getirilen ürünlerin burada üretilmesi için kullanılabileceğini anlattı. Su sorunu nedeniyle ülkedeki ayçiçeği, mısır silajı, soya, nohut, luana, pamuk, mercimek, fasulye, elma, üzüm ve kaysı gibi sebze ve meyve üretiminin durduğuna işaret eden Yeşilada, şu anda bu ürünlerin hepsinin ülkeye ithal olarak geldiğini hatırlattı. Yeşilada, “Bu suyu bizim bölgemize versinler üretimi canlandıralım. Kimse su gelince ürün fazlası olacak demesin” dedi.
“Birçok sektöre yansır”
Ülkeye ithal olarak gelen ürünlerin KKTC’de üretilmesinin sadece tarım sektörüne değil bir çok sektöre yansıyacağını kaydeden Yeşilada, hayvan üreticilerinin de artık soya, mısır silajı gibi yemin ham maddelerini ithal etmek zorunda kalmayacağını söyledi. Yeşilada bu şekilde de maliyetlerinin düşeceğini belirtti.
“Plan yapılmalı”
Tarımda plan ve programın şart olduğuna işaret eden Yeşilada böylece üreticinin neyi ne zaman yetiştireceğini bileceğini kaydetti. Yeşilada ayrıca Pazar bulmanın da çok büyük bir sıkıntı olmadığını ve üretimin artmasıyla Pazar bulunabileceğini söyledi.
“Erkenci üretim yapıyoruz”
Kıbrıs mevsim dolayısıyla birçok ülkeden daha erken patates ve enginar gibi ürünlerin üretimini yaptığını kaydeden Yeşilada bu durumunda ülke olarak avantajımıza olduğunu ifade etti. Yeşilada, birçok ülke bu ürünler yetiştirmen KKTC’de yetiştirilmesinin bu ürünlerin yurt dışına pazarlanmasını kolaylaştıracağını kaydetti.
“Enginar üretiminde su kavgası yaşandı”
Ülkenin en büyük ihracat ürünlerinden bir tanesi olan enginarın üretimi için bol miktarda su gerektiğine işaret eden Yeşilada bu nedenle de birçok üreticinin enginar üretiminden vazgeçmek üzere olduğunu ifade etti. Yeşilada geçen yıl enginar üretiminde bol miktarda su kullanması nedeniyle geçen yıl tartışmalar yaşandığını hatırlattı.
Ayrı karede
Kargı: Plansızlık devam ederse mahvoluruz
Tatlısu Sera Üreticileri Başkanı Mithat Kargı, üretimdeki plansızlığın devam etmesi durumunda üreticinin mahvolacağını söyledi ve özellikle Türkiye’de gelecek olan suyun dağıtımına başlanmadan üretiminde bir plan ve program hazırlanması gerektiğini anlattı.
Kargı, zaten son 2-3 yıl içinde sera sayısında artış olduğunu kaydederek plansızlık ve herkesin ayni ürünleri yetiştirmesi nedeniyle üreticinin zarar ettiğini anlattı.
