Aslında yıllardan beri söylenmekte olan ve bir türlü Meclis gündemine getirilmeyen Belediyelerin sayısının azaltılması ve reformu ile ilgili Yasaların çoktan geçirilmesi gerekirdi. Çünkü belediyeler sayısı arttırıldıktan sonraki dönemde, benzer büyüklükteki veya daha küçük bazı köyler, ‘belediye’ kapsamına alınarak küçük bir Ülkede 28 Belediye oluşturulması ve bir çoğunun da mali durumları müsait olsun veya olmasın haddinden fazla istihdam yapması ve gelirini planlamadan gelişigüzel ve beledi hizmetler için değil de gereksiz harcama yapması, bir de üstünden gelir yetersizliğini gerekçe göstererek bir çok Beldelerde büyük olsun küçük olsun, en ilkel görevi olan temizlik, çevre düzeni ve bakım tamiri dahi yapmaması, çok önemli bir sağlık ve çevre sorunlarını oluşturmuştur.
Belediyelerin dağınık hizmet görmesi ve Hükümetin de devamlı mali yardım yaptığı halde faaliyetlerini takip edememesi ve teftiş yapmaması, bazı belediyeleri Yasaları da hiçe sayarak başına buyruk etmiştir.
Bazı belde ve şehirlerde kaldırım ve yollar felâket dökülmektedir.
Maliye’den yardım alınmasa kapılarına kilit vurulacak Belediyeler var. Halbuki Belediyelere emlâk vergisi gibi, ki eskiden Maliye’ye Bütçeye gelir idi, bunu 1994’de Hazineye muhtaç olmamaları için Belediyelere devretmiştik ve yeni bir Yasa geçirilerek geçerli ve yeterli ücretler de öngörülmektedir. Nitekim bu gelirlerle hizmetleri ile bu gün örnek gösterilecek belediyeler vardır.
O tarihlerden sonra da bir çok belediye bölgelerinde oteller, apartmanlar , yatırımlar yapılmış bazı belediye sınırları içinde de oldukça tüm arazileri /bölgeyi kapsayacak inşaatlar yapılarak bunlardan belediye gelirlerini oldukça arttırıcı inşaat harçları ve daimi hizmet gelirleri ile yüklü bir şekilde gelir alınmakta ve emlâk vergileri de o nisbette artan binalara göre çoğalmaktadır.
Ayrıca daha önce mevcut olmayan hava ve deniz limanları olan yerlerde ilave ülkeye gelenlerden liman ücretleri alınmaktadır. Dolayısıyla Belediyelerde söz konusu olan gelir ‘Yetersizliği’ değil ‘İDARESİZLİK’tir. Partizanlıktır. Çünkü gelirleri arttırınca Belediyelerin çoğu halka hizmet sunmaktan ziyade kendi şahsi amaçları için ihtiyacın çok üstünde personelle ilgili belediyeyi doldurmuş hem mali çıkmazlara girmiş hem mevcut hizmet veremez duruma düşürmüştür.
Bir çok köyler vardır ki Belediyeler oluşmadan önce Köy muhtarları tarafından idare edilirken çok daha güzel idare edilirdi. Yeter ki oradaki sorumlu hizmet etmeyi bir görev bilsin. Nitekim bir çok muhtarlıklar daha çok halkla ilgilenir ve temizlik ve ilaçlama yapılırdı ki belediyelere bağlandıktan sonra bu hizmetler gevşedi veya yapılmaz oldu.
Umarım yeni oluşturulacak sistemde ve bu Yasa tasarıları ile Belediye’ler üzerinde Hükümetin, özellikle de Belediyelere oldukça finansman sağlayan Maliye Bakanlığı’nın denetimi daha fazla olsun. Kurallar konmalıdır.
Çünkü seçilen kişi halktan topladığı parayı ve devletten finansman alan belediyeler, her resmi kurum gibi Maliye’nin Teftiş ve İncelemesine tabi olması gerekir. Sarf ettiği para kendinin değil toplumundur. Genel mali kurallara tabi olması gerekir.
Geçmiş son yıllarda bazı belediye başkanları ‘ben halk tarafından seçildim Hükümetin, Maliye’nin denetimine tabi değilim’ gibi başına buyruk beyanatlar yaparak icraatlar yaptı, Belediyeleri batırdılar ve Hükümetler de maalesef buna müsamaha gösterdi . Seyirci oldu. Bu sürekli yapıldı. En nihayet çoğu belediyeler artık çıkmaza girdi.
Eskiden belediyeler Maliye bakanlığının denetimine tabi idi ve kadrolara da atamalar, diğer bakanlıklara uygulandığı gibi Maliye Bakanlığının iznine tabi idi. İhtiyaç varsa alınırdı. Belediye Başkanı’nın şahsi inisiyatifinde olması çok yanlış, sonra da ‘para yok ver para denmesi’ sorumsuzluktur. Nitekim bir çok belediyeler bu durumdan dolayı batak duruma düşmüştür. Bunda Hükümetlerin de seyirci kaldıkları için büyük sorumlulukları vardır.
Öncelikle çok yanlış olan; Meclise sunulan yeni Belediyeler Yasa Tasarısında; Basına da düşen çok tepki ve dikkat çekici maddeler, halen Belediye başkanı olup da 3 dönem Belediye Başkanlığı yapanların emekliye çıkana kadar devlette istihdam edilerek Başkan maaşı çekmeleri ile ilgili Anayasa’mıza aykırı ve ‘kişisel’ maaş ayrıcalığı tanıyan ilgili maddelerdir. Bu seçimde seçime girmeyeceğine göre, seçilmeden Başkan maaşı alması, hak etmeden hak vermek ve devletin zarara uğratılmasıdır. Seçime girse idi kazanacağı ne malûmdu? Belki bu şahıs kazanmayacak.
Çünkü bu maaş Belediye Başkanı olarak makama seçilenlerin aldığı Makam’ın maaşıdır. Bu makamı tutmayan eski başkanlara Yasa ile ayrıcalık tanınmasından daha saçma bir şey olamaz. Şahsına bağlanmış bir hak değil!.
Yani Yasa koyucular halâ ilgili başkanları tatmin etme hevesinde ise bu onların isteklerine göre olmaz. Yasalar var Anayasa var. Siyasilere ayrıcalık tanıyan Kamu Görevlileri Yasasındaki bir çok maddeler zamanında Anayasa Mahkemesi tarafından reddedilmiş ve ilgili yasa maddeleri iptal edilmiştir. Emsal kararlar var.
Reform bu mu yoksa.. ayrıcalıklar ? halâ devam mı ettirilecek o konuda emek vermeden ayrıcalıklı ödemeler?
