Yapısal Reform Paketi - Havadis Gazetesi | Kıbrıs Haber
Cuma, Mart 29, 2024
Köşe Yazarları

Yapısal Reform Paketi

Onur Borman

Bu hafta özellikle dolar başta olmak üzere döviz kurları TL karşısında yükselişe geçti.

Aslında tüm sektörleri etkilemekte olan TL değer kaybının ve enflasyonun yükselmesinin önlenmesi ve fiyat istikrarının sağlanması  başta olmak üzere, Türkiye’de gerekli reform önlemlerinin alınması hususu Türkiye kamuoyunda başta gelen beklentilerdi. Esasen Hükümetin de daha seçim öncesinde, seçimlerden sonra gerekli reform paketinin açıklanacağı konusunda beyanları mevcuttu. Bu çerçevede Çarşamba günü TC Maliye Bakanı Berat Albayrak tarafından 2019 yılında uygulanacak Yapısal Reform Paketi açıklanmış bulunmaktadır.


Bakan Albayrak açıklamasında, ‘ Yapısal Dönüşüm Adımları’ olarak dikkat çektiği paket içinde; bir çok konularda atılacak adımları sayarken en çok üzerinde durulan konulardan birinin öncelikle enflasyonun istikrarlı bir şekilde düşürülmesi ve bu başlık altında alınacak önlemlerle, bankacılık sektöründe ve kamu bankalarında öncelikle sermaye artırımı konusunda alınması öngörülen önlemler, vergide adaletinin sağlanması ve dolaylı vergilerin ağırlığının azaltılması, üretimde stratejik plan uygulamalarının olduğunu vurgulamıştır, ki bu başlıkların altında bazı önlemler daha açık bazı önlemler de özet olarak ifade edilmiş, ve bunların daha sonra detaylandırılacağı anlaşılmaktadır.

Pakette, özetle enflasyonla mücadelede Kooperatiflerin güçlendirileceği, bölge ve ürün bazında arz-talep ve ticari planlama sürecinin alt yapılarının oluşturulacağı, yetkinliğin merkezinde kooperatifçiliğin olacağı ve diğer kurumsal alt yapılarla tamamlanacağı öngörülmektedir.  Detaylandırılan önlemlerde enflasyona fiyat artışları nedeniyle olumsuz etkisi olan esas gıda grubunda, taze meyve ve sebze üretim artışının sağlanması ile pazarlanması ve kırmızı et fiyatlarında istikrarı sağlamak üzere 47 milyon olan küçükbaş hayvanın sayısının 100 milyona arttırılacağı öngörülüyor.

Bu alandaki adımların da tarım Bakanlığı Gıda Komitesi koordinasyonunda takip edileceği belirtiliyor..Bu konuda ‘Tarımda Birlik Projesi’ çerçevesinde Tarım Bakanlığının çalıştığı stratejinin de Mayıs ayında açıklanacağı duyurulmuştur.

Mali ve finansal önlemler;

-Kayıt dışılıkla Mücadele: Sahte ve yanıltıcı Belge ile mücadele için etkin yaptırım, teknik çözüm, e-fatura ve e-faturanın eş zamanlı takibi, benzersiz kodlu mal hareketi takip sistemi ile kayıt dışılığa karşı etkin bir yapının yürürlüğe konacağı,

-Yeni vergi mimarisi altında istisna ve vergi muafiyetlerinin azaltılacağı, Kurumlar Vergisinin kademeli olarak düşürüleceği,  daha adaletli bir vergi sistemi için Gelir’e göre artan oranlarda vergilendirmenin sağlanacağı potansiyel ile, dolaylı vergilerin  azaltılıp dolaysız vergilerin artırılacağı ve verginin tabana yayılmasının sağlanacağı hedef alınmaktadır.

Pakette,  Girişimciliğin ve yeni iş kurmanın kolaylaştırılarak çağdaş vergi reformlarının önceliklerinden olan istihdam oluşturma  hedefine de vurgu yapılmaktadır.  Kurumlardaki eğitim ve istihdam  programları meslek bazında arz ve talebe göre ayarlanacak ve Eğitim Bakanlığı bu konuda yeni bir program yaparak Eylül 2019’da yürürlüğe girecek.

-Yerlileştirme programı; Sanayi Bakanlığı bu program ile AR-GE, yatırım ve ihracata yüksek teknolojili ürünlere yönelik stratejileri hayata geçirecek 300 ürünün yerlileştirilmesine gidecek . Kanaatimce bu yerinde önlemle Türkiye’de ithal ikame mallarının üretimi açısından ve ihracat artışı yanında ihtiyaç olan yüksek katma değerli mal imalatına imkân sağlanarak, ihraç mallarının imalatının  ithal mallarına olan bağımlılığından uzaklaşmasına imkânı verecektir ki bu döviz kazancı ve dış ticaret açığının azaltılması ve hatta zaman içinde açığın giderilmesi açısından çok önemli ve olumlu bir önlemler dizisidir. Bir de dövizin ülkeye kazandırılması için ihracat dövizlerinin ülkeye getirilmesi konusunda teşvik edici olunmalıdır. Çünkü bu günkü TL değerinde döviz kurlarının yüksek olması nedenlerinden biri dış ticaret açığıdır. Diğeri bağlantılı olan cari açık ve ülke kaynaklarından ve sektörlerinden mal veya hizmet olsun kazanılan dövizlerin ülkeye getirilmemesinden dolayı döviz talebine olan artışın karşılanamamasındandır. Ayrıca yine şirketlerin dış döviz borçlarının yüksekliği önemli bir sorun olup şirketlerin borçlanma kriterleri gözden geçirilmeli.

-Turizm için de hedef turist sayısı, ve hedef gelir oldukça yüksek planlanmış olup hedeflerin gerçekleşmesi halinde döviz sorununa ve kur istikrarına önemli ölçüde çözüm olacaktır. .

-Türkiye’yi uluslararası ticarette bölgesel lojistik üs haline getirme hedefi var.

-Sosyal Güvenlik reformu; Bu konuda Aile, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın reform programının içinde açıklanacağı öngörülüyor. Sosyal Güvenlik’te aktüaryal dengenin güçlendirilmesi öngörüsü yanında   Kıdem tazminatı reformunun hayata geçirileceği ve tüm paydaşların katılımı ile çalışanlardan ve işverenlerden yapılacak kesintiler, BES ile entegre Kıdem Tazminatı Fonu’nda toplanacağı ve Fon’un 2020’de hayata geçirileceği hedefi var.

-Bankacılık; Pakette üzerinde en çok öncelikli olarak durulan konulardan biri bankacılık alanındadır. Birinci kademe olarak pakette görülen amaç kamu bankalarının sermayelerini ve dirençlerini güçlendirmektir. Bu yönde Hazine ve Maliye Bakanlığının ihraç edeceği 28 milyar TL’lık  Özel Tertip Devlet Borçlanma Senetler Kamu bankalarına verilecek( borç olarak), ve sermaye yeterlilik  ve likit karşılama oranları arttırılarak bilançoları güçlendirilecektir.   Özel sermayeli bankaların ise Bankalar Birliği koordinasyonunda sermayelerini güçlendirmek için 2018 kârlarının dağıtılmayarak ve başka önlemleri içeren stratejiler çizilerek özel bankaların yeniden sermayelendirme planlarını yapmak, olarak özetlenebilir. Mali sistemin gözetim ve denetiminin güçlendirilmesi ve veriye dayalı politikalar için ‘Ulusal Veri Merkezi’ kurulacağı öngörülüyor. Kredilerin yeniden yapılandırılması için yeni bir yasal çerçeve getirilerek alacakların tahsili ve borçlarını ödeme kabiliyeti olmayan şirketlerin hızla tasfiyesi ve icra iflas ipoteklerin nakde çevrilmesinde kolaylık getirecek sistemin oluşturulmasına gidilecek.  Tahsili gecikmiş alacaklar da takibe alınacak borç ödeme kabiliyetini kaybetmiş şirketlere yeni kredi verilmeyecek düzenlemeler getirilecek.

Yapısal reformların erken uygulamaya girmesi durumunda ekonomik sorun olarak biriken tıkanıklıkların giderilmesini sağlayabilecek bir vasıta olduğu hususunda tüm değerlendirmeler, olumlu yöndedir. Umarız mevcut ekonomik sıkıntılar hafifletilir ve daha uzun vadede aşılabilir bir sürece girilir.

KKTC ile Türkiye Hükümetleri arasında da KKTC Başbakanı  T. Erhürman’ın, Mayıs ayında taraflar arasında imzalanacağını açıkladığı  Ekonomik ve Mali İşbirliği Protokolünün ardından da yapılacak her türlü mali ve ekonomik işbirliği ile KKTC’ deki tıkanan bir çok proje ve ekonomik ve mali önlemlerin süratle uygulamaya alınması durumunda, yatırımların ve öngörülen reform hareketiyle ekonominin önünün açılması mümkündür  ve beklenmektedir.

Tepki göster
Bayıldım
0
Bayıldım
Huzurlu
0
Huzurlu
Hahaha
0
Hahaha
Üzüldüm
0
Üzüldüm
Hayran Kaldım
0
Hayran Kaldım
Facia
0
Facia
Web tasarım ve geliştirme : Baba Bilgisayar