Türkiye Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), çıkarılan yeni yönetmelikle televizyonların internet yayınlarını izleyen herkesin kanal tercihlerine kadar bütün kişisel bilgilerine erişim hakkı kazandı.
RTÜK, internet üzerinden yapılan radyo ve TV yayınlarını denetim ve yaptırım kurallarına bağlayan yönetmelik taslağını görüşmek üzere önceki gün toplandı. Yaklaşık 4 buçuk saat süren toplantıda, internetten yapılan TV ve radyo yayınlarına geniş denetim ve sansür yetkisi getiren düzenleme oy çokluğu ile kabul edildi.
Yönetmeliğin ana amacı, televizyon kuruluşlarının internet üzerinden yaptığı yayınların RTÜK denetimine tabi tutulması. Ayrıca televizyonların internet üzerinden yapacakları yayın için de ayrıca lisans alması gerekecek.
Cumhuriyet’ten Sinan Tartanoğlu’nun haberine göre, toplantıda; BTK uzmanları ile birlikte hazırlanan yönetmelikte yeni göze çarpan bir ayrıntı üst kurulun CHP’li üyelerinin itirazına neden oldu. İtiraza rağmen kabul edilen yönetmelik maddesine göre, ücreti karşılığında hizmet veren platform işletmecileri, abonelerine ilişkin her türlü bilgi ve belgeyi RTÜK’e iletmek zorunda.
Bu zorunluluk taslakta, “İnternet ortamından yayın lisansı verilen medya hizmet sağlayıcı kuruluşlar; şirket ve ortaklık yapısına, programlarına, yayınlarını ileten platform işletmecilerine ve varsa abonelerine ilişkin Üst Kurul tarafından istenilen her türlü bilgi ve belgeyi belirtilen süre içerisinde vermekle yükümlüdürler” ifadeleri ile düzenleniyor.
Uygulama, şu anlama geliyor:
Abone sayıları ve aboneliğe ilişkin her türlü bilgi rutin olarak her yılın sonunda iletilecek, ancak RTÜK her istediğinde bu bilgileri alabilecek. Böylece Netflix, Amazon Prime, BluTV, PuhuTV, Tivibu, Digitürk — Dilediğin Yerde, D-Smart Go, Turkcell TV+, Vodafone TV, FilBox gibi milyonlarca abonesi olan, bir dizisi en az 5 milyon kez izlenen, akıllı TV, tablet ve cep telefonu üzerinden toplam izlenme süresi ise milyonlarca saati bulan, İPTV olarak adlandırılan ‘online TV’ platformlarının aboneleri ile abonelik sözleşmesi üzerinden kurduğu ilişkiye dair tüm kişisel bilgiler RTÜK ve BTK’nın, dolaylı olarak da hükümetin elinde olacak.
“İnternete büyük sansür geliyor”
Taslağı okuduğunda “hiçbir şey anlamadığını” söyleyen Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yaman Akdeniz, özellikle anlaşılmayacak şekilde yazıldığını ve ifadelerin muğlak bırakıldığını öne sürdü.
Akdeniz, yönetmeliği okuduğunda sadece isteğe bağlı yayın platformlarının değil, internet üzerinden video içeriği sunan haber sitelerinin kapsam dışı kaldığını ve kapatılamayacağını ya da erişim engellemesi getirilemeyeceğini net bir şekilde söyleyemediğini belirtti.
Akdeniz, “Eskiden erişim yasakları içerikle ilgiliydi. Bir siteye ya da URL’ye neden, kimin talebiyle erişim yasağı getirildiğini öğrenebiliyorduk. Şimdi mahkeme, (video yayını yapan haber kuruluşları da) dahil bazı sitelere lisansı olmadığı gerekçesiyle erişimi durdurabilir” dedi.
Yapılan düzenlemenin AB ile hiçbir ilgisi olmadığını da savunan Akdeniz, Türkiye’de halihazırda yürürlükte olan 5651 sayılı kanunla 200 binden fazla alan adının ve 150 binden fazla da URL’nin erişime engellediğini ve yeni yönetmeliğin bu yapıya ek olarak çıkarıldığını aktardı.
Akdeniz, “İnternete büyük sansür geliyor. Türkiye, Netflix’i yasaklayan ilk ülke olabilir. Şimdi bakalım Netflix ya da Amazon Prime gibi platformlar kendi içeriklerinde buzlama, çiçek koyma gibi talepleri kabul edecek mi?” dedi.
