ABD’de yayımlanan New York Times gazetesi (NYT), “Trump’ın Orta Doğu’daki tutarsız politika değişiklikleri ABD müttefiklerinin güvenini sarsıyor” başlıklı bir analiz yayımladı.
David Kirkpatrick, David Halbfinger ve Ben Hubbard imzalı analizde Orta Doğu’daki müttefiklerinin, önemli konularda ABD’nin pozisyonunun ne olduğu ve ABD’nin o pozisyonu ne kadar sürdüreceği konusunda kafa karışıklığı yaşadığı aktarıldı.
Gazeteye konuşan Irak’ın eski ulusal güvenlik danışmanlarından Muvaffak el Rubai eskiden ABD’li siyasetçilerin niyetleri konusunda açık olduğunu fakat Trump’ın, “Tamamen duygularıyla hareket ettiğini ve tahmin edilemez olduğunu” söyledi.
Rubai, “Amerikalılar için dostluklar harcanabilir şeylerdir. Siz Amerikalılara ihtiyaç duyduğunuzda onlar en yakın çıkış kapısını ararlar. Arkanızı döndüğünüzde çoktan gitmiş olurlar” dedi.
NYT Trump’ın Suriye konusundaki politika değişikliklerine örnek olarak Aralık 2018’de ülkedeki 2 bin askeri geri çekeceğini açıklayıp sonra bundan vazgeçmesini, Suriye’nin bir kimyasal silah kullanmasının ardından ülkeye roket saldırısı düzenleyip ikinci kimyasal silah saldırının ardından hiçbir şey yapmamasını ve son olarak ülkenin kuzeyindeki askerlerini çekerek Türkiye’nin operasyonunun önünü açmasını gösterdi.
Gazeteye göre Trump’ın İran politikası da tutarsızlıklarla dolu ve bu durum ABD’nin bölgedeki müttefiklerinin güvenini sarsarken Rusya ve diğer bölgesel güçlerin Orta Doğu’da daha etkin olmasına olanak sağlıyor.
‘Kimse sıradaki hamlenin ne olacağını bilemiyor’
NYT’ye konuşan Londra’daki Royal United Services Institute araştırmacısı Michael Stephens “Bölge kaosta çünkü hegemonik güç ne yapmak istediğini bilmiyor, bu yüzden diğerleri de ne yapacaklarına karar veremiyor” dedi ve ekledi:
“Kimse sıradaki hamlenin ne olacağını bilemiyor. Donald Trump ateşe benzin döktü ve hepimizin aklını karıştırdı.”
Trump’ın geçen yıl Suriye’deki ABD askerlerini çekme sözü üzerine istifa eden Savunma Bakanı James Mattis’in “IŞİD’in geri gelmemesi için baskı uygulamaya devam etmezsek kesinlikle ortaya çıkacaklar” sözlerini aktaran gazete, Mısır’da devlet destekli Al Ahram Stratejik Araştırmalar Merkezi’nin danışmanlarından Gamal Abdül Gavad Sultan’ın görüşlerine de yer verdi:
“Artık ABD’yi güvenilir bir ortak olarak görmedikleri için Orta Doğu’daki çok sayıda ülkenin stratejik savunma planlarında büyük değişiklikler yapmayı düşündüğünü tahmin ediyorum.
“Orta Doğu’daki ulusları ABD’nin söylediklerinin arkasında olduğu konusunda ikna etmenin çok zor olacağını düşünüyorum ve bu Orta Doğu’nun stratejik sahnesinde önemli bir değişim.”
NYT’ye konuşan İsrail gazetesi Yediot Ahronot’un köşe yazarlarından Shimrit Meir, İran, Rusya, Türkiye, IŞİD ve Hizbullah gibi aktörlerin bu durumda elinin güçlenebileceğini söyledi:
“ABD Başkanı’nın ‘Orta Doğu’da askeri müdahalelerden nefret ediyorum, bunu sonlandırmak için seçildim’ demesinin ardından İranlıların bölgedeki manevra alanlarının arttığını görmesi zor değil.”
‘2011’de askerleri Irak’tan çekme IŞİD’i yaratmıştı, benzeri olabilir’
Carnegie Endowment for International Peace araştırmacısı Michele Dunne, eski ABD Başkanı Barack Obama’nın 2011’de Irak’taki ABD askerlerini çekmesinin IŞİD’in yükselmesine zemin hazırladığı, Trump’ın bu hamlesinin de benzer bir sonucu olabileceği uyarısında bulundu.
Council on Foreign Relations kıdemli araştırmacısı ve Obama döneminde Beyaz Saray’ın Orta Doğu koordinatörlüğünü yürüten Phillip Gordon ise ABD Başkanı Trump’ın hem Orta Doğu’daki çatışmalardan çekilmek istediğini hem de bölgesel rakiplere karşı daha agresif bir şekilde baskı uygulamayı planladığını söyledi ve ekledi:
“Bu ikisini aynı anda yapamazsınız.”
ABD’de yayımlanan Washington Post gazetesi ise Suriye’nin kuzeyinde yaşanan göç dalgasını haberleştirdi.
Sınırın iki tarafında da sivillerin öldüğünü aktaran gazete, Türkiye’nin neredeyse tüm büyük müttefiklerinin IŞİD’in dirilmesine yönelik endişelerini dile getirdiğini yazdı.
Washington Post, bölgedeki düz coğrafyanın Türk ordusunun işini kolaylaştırdığını belirtti.
Gazeteye konuşan Norveç Sığınmacı Konseyi Sözcüsü Tom Peyre-Costa, bölgeden kaçanların Irak’a sığınmasına izin verilmesi gerektiğini, yaşananların Irak’ı istikrarsızlaştırabileceğinden endişe duyduğunu aktardı.
